You are here

M. NURİ YÖRÜKOĞLU'NA GÖRE MANİSA'DA TARİKATLAR VE TEKKELER

Sufi Orders and Dervish Lodges in Manisa According to M. Nuri Yorukoglu

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
M. Nuri Yörükoğlu (1884-1928) was a teacher of history from Manisa and known fort he books he wrote about Manisa. "History of Manisa" and "Architectural History of Manisa" are two of these books and they have not been publihed yet; however, some of the data in these books cannot be found in any other books. In this study, there are quotations from these books about tariqa and dervish lodges in Manisa. These books are of importance because they have interesting information about life of dervishes in the beginning of 20th century and they record some inscriptions on old lodges and epitaphs which do not exist today.
Abstract (Original Language): 
M. Nuri Yörükoğlu (1884-1928), Manisalı bir tarih öğretmenidir ve Manisa hakkında yazdığı eserlerle tanınmaktadır. Bunlardan Manisa Tarihi ve Manisa Mimari Tarihi isimli olanları basılmamış olup verdikleri bazı bilgiler hiçbir kaynakta yer almamaktadır. Bu makalede, adı geçen eserlerin Manisa'daki tarikat ve tekkeler hakkında verdikleri bilgiler nakledilerek değerlendirilecektir. Eserler, özellikle 20. yüzyılın başında Manisa'da tasavvufî hayatın nasıl olduğuna dair ilgi çekici bilgiler içermelerinin yanı sıra, bugün mevcut olmayan bazı dergâh ve mezarların kitabelerini vermeleriyle de önem kazanmaktadırlar.
11-56

REFERENCES

References: 

Acun, Hakkı, Manisa'da Türk Devri Yapıları, Ankara: TTK Yayınları,
1999.
Acun, Hakkı, "Manisa'daki Türbe Mimarisi", Belleten XLIX/195 (Aralık 1985).
Aynî, Mehmet Ali, Tasavvuf Tarihi, haz. Hüseyin Rahmi Yananlı, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 1992.
Bayat, Ali Haydar, Manisa Mesir Bayramı ve Dârüşşifası, Manisa: Manisayı Mesiri Tanıtma ve Kültür Derneği Yayınları, 1981.
Bayır, Önder, XVIII. Yüyyılın ilk Yarısında Manisa'nın Sosyal ve iktisadi Durumu, İstanbul: İstanbul Ü. Sos. Bil. Ens. Basılmamış Doktora Tezi, 2001.
Bayramoğlu, Fuat, Hac Bayram-ı Vell Yaşamı-Soyu-Vakfı, I-II, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1989.
Bilgi, Nejdet, XX. Yüyyılın ilk Yarısında Manisa Kayası (1908-1950), İzmir: Ege Ü., Sos. Bil. Ens. Basılmamış Doktora Tezi, 1996.
Bilgi, Nejdet, "Yeni Saruhan: Manisa'nın Malûm ve Meçhul Gazetesi", Manisa Dergisi, 30 (Aralık 2005).
Bilgi, Nejdet, "Tarihî Hâfızamız ve Manisa", Manisa Dergisi, 21-22 (Haziran-Aralık 2001).
Bizbirlik, Alpay, "Manisa Entekkeliler Tekkesi ve Haziresi", Manisa Araştırmaları, 2, haz. Nejdet Bilgi, Emrehan Küey, Manisa: CBÜ Manisa Yöresi Türk Tarihi ve Araştırma Uygulama Merkezi Yayınları, 2002.
Bizbirlik, Alpay, "Manisa Müzesindeki Osmanlı Dönemi Mezar Kitabeleri Üzerine Değerlendirmeler", Manisa Şehri Bilgi Şöleni Bildiriler 29-30 Eylül 2005 Manisa, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Kültür ve Spor Kulübü
• 52
Sûfî Araştırmaları -Sufi Studies | SAYI 4 •
Derneği Yayınları, 2006.
Boratav, Pertev Naili, "Türk Folklorunda Zenciler ve Türkiye'de Zenci Folkloru Üzerine", Folklorve Edebiyat(1982), I, İstanbul: Adam Yayınları, 1991.
Bursalı Mehmed Tahir bin Rifat, Aydın Vilâyetine Mensûb Meşâyih, Ulemâ, Şuara, Müverrihin ve Etibbânın Terâcim-i Ahvâli, haz M. Akif Erdoğru, İzmir: Akademi Kitabevi Yayınları, 1994.
Cebecioğlu, Ethem, Hacı Bayram Veli ve Tasavvuf Anlayışı, Ankara: Muradiye Kültür Vakfı Yayınları, 1994.
Dörtbudak, M. Veysi, "Nihad Yörükoğlu Arşivinden Dokuz Mektup", Manisa Dergisi, 28 (Aralık 2004).
Emecen, Feridun M., "Saruhanoğulları ve Mevlevilik", ilk Osmanlılar ve BatıAnadoluBeylikler Dünyası, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2001.
Emecen, Feridun M., XVI. Asırda Manisa Kayası, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1989.
Galitekin, Ahmed Nezih, Gölcük Orcün Köyü ve Baba Sultân Zâviyesi, [by.]: Gölcük Belediyesi Kültür Yayınları, 1998.
Gökçen, İbrahim, Sicillere Göre XVI. ve XVII. Asırlarda Saruhan Zaviye ve Yatırları, İstanbul: Manisa Halkevi Yayınları, 1946.
Gökçen, İbrahim, Manisa Tarihinde Vakıflar ve Hayırlar (H. 1060 Miladi 1650'den Sonra), II, İstanbul: Manisa Halkevi Yayınları, 1950.
Gölpınarlı, Abdülbaki, Mevlânâ'dan Sonra Mevlevilik, İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri, 1983.
Günay, Mehmet, XVII. Yüyyılın ikinci Yarısında Manisa'nın Sosyal ve Ekonomik Durumu (1650-1675), İstanbul: İstanbul Ü. Sos. Bil. Ens. Basılmamış Doktora Tezi, 2000
Gündüz, İrfan, Osmanlılarda Devlet-Tekke Münasebetleri, İstanbul: Seha Neşriyat, 1989.
İbrahim Câvid, Aydın Vilâyet Sâlnâmesi R. 1307/ H. 1308, haz. Murat Babuçoğlu, Cengiz Eroğlu, Abdülkerim Şahin, Ankara: TTK Yayınları, 2010.
Kahraman, Arzu, Anadolu Erenleri ve Anma Törenleri, İstanbul: Can Yayınları, 2003.
Karadanışman, Keşfi, Manisa Tarihi Eser ve Kitabeleri, Manisa: Turizm Derneği Yayınları, [ty.].
Karamustafa, Ahmet T., Tanrının Kural Tanımay Kulları islam Dünyasında Derviş Toplulukları (1200-1550), çev. Ruşen Sezer, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2008.
Kılıç, Atabey, "Manisa-Demirci'de Görülen Alevî-Bektaşî-Rifâ'î
53 •
Mevlânâ Düşüncesi Araştırmaları Derneği
|p
Meşrepli Bir Tarikat: Ma'rifîlik", Klâsik Türk Edebiyatı Üyerine Makaleler, Ankara: Turkish Studies Yayınları, 2007.
Küçük, Sezai, "Manisa Mevlevihânesi", Manisa Araştırmaları, 2, haz. Nejdet Bilgi, Emrehan Küey, Manisa: CBÜ Manisa Yöresi Türk Tarihi ve Araştırma Uygulama Merkezi Yayınları, 2002.
Küçük, Sezai, Mevlevîliğin Son Yüyyılı, İstanbul: Simurg Yayınları, 2003.
Kara, Mustafa, Metinlerle Günümüy Tasavvuf Hareketleri, İstanbul: Dergâh yayınları, 2002.
Kaya, Haydar, Horasan Erenlerinden Hamya Baba, Manisa: Mey Ofset,
1991.
Kum, Naci, "Karaca Ahmed'ler Hakkında İncelemeler, Düşünceler -1¬", Türk Folklor Araştırmaları, 4/94 (Mayıs 1957).
M. Nuri, "Mağnisa'nın Tarihi-Mağnisa'nın Mazisi-", Muallim Mecmuası, 1/4 (9 Kanunusani 1331), s. 57-58.
M. Nuri, "Mağnisa'nın Tarihi-Mağnisa'nın Mazisi- Mağnisa'nın Tesisi ve Muhtelif Devletlere Geçmesi", Muallim Mecmuası, 1/6 (12 Şubat 1331), s. 80¬81.
M. Nuri, "Mağnisa'nın Tarihi-Mağnisa'nın Mazisi- Mağnisa'da İranîler", Muallim Mecmuası, 1/7 (1 Mart 1332), s. 93-94.
M. Nuri, "Mağnisa'nın Tarihi Mağnisa'da Romalılar", Muallim Mecmuası, 1/9 (5 Nisan 1332), s. 119.
M. Nuri, Mağnisa'nın Tarihi Mağnisa'da Bizanslılar, Mağnisa'da Selçuklular, Mağnisa'da Osmanlılar", Muallim Mecmuası, 1/10 (24 Nisan 1332), s. 125-126.
Mahmud Cemaleddin el-Hulvî, Lemeyât-ı Hulviyye Ey Lemeyât-ı Ulviyye (Büyük Velilerin Tatlı Halleri), haz. Mehmet Serhan Tayşi, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları, 1993.
Manisalı Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddin-i Marmaravi Sempoyyumu 26 Nisan 2008 Bildiriler, haz. Mehmed Veysî Dörtbudak, Gürol Pehlivan, Manisa: Yiğitbaş Vakfı Yayınları, 2009.
Müderrisoğlu, Mehmet Emin, Akhisarlı Türk Büyükleri ve Eserleri, İzmir: Piyasa Matbaası, 1956.
Nagata, Yuzo, Tarihte Ayânlar Karaosmanoğulları Üyerine Bir inceleme, Ankara: TTK Yayınları, 1997.
Ocak, Ahmet Yaşar, Bektaşi Menâkıbnâmelerinde islam Oncesi inanç Motifleri, İstanbul: Enderun Kitabevi, 1983.
Ocak, Ahmet Yaşar, Kültür Tarihi Kaynağı Olarak Menâkıbnâmeler (Metodolojik BirYaklaşım), Ankara: TTK Yayınları, 1992.
• 54
Sûfî Araştırmaları -Sufi Studies | SAYI 4 •
Ocak, Ahmet Yaşar, Osmanlı imparatorluğunda Marjinal Sûfilik: Kalenderilik (XIV-XVII. Yüyyıllar), Ankara: TTK Yayınları, 1999.
Ocak, Ahmet Yaşar, Babailer isyanı, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1996.
Okumuş, Necdet, "Manisa Rifâî Dergâhı (Entekkeliler) (Sanat Tarihi ve Tasavvuf Tarihi Açısından Bir İnceleme)", Kubbealtı Akademi Mecmuası, 22/4 (Ekim 1993).
Okumuş, Necdet, Manisa Rifâi Dergâhı Entekkeliler (Bir Tekkenin Tasavvufî ve Sosyal Tarihi), Manisa: Emek Matbaacılık, 2003.
Okumuş, Necdet, Halvetilik'in Ahmediyye Kolu Yiğitbaşı Veli ve Külliyesi, Manisa: Şafak Basım-Yayım, 2005.
Hasan Rüşdi Divânı, haz. M. Adnan Başoğlu, Necdet Okumuş, Manisa: Emek Matbaacılık, 2003.
19. Yüyyıl Manisasında Bir Kültür Ocağı Entekkeliler Sempoyyumu 15 Kasım 2008, haz. Mehmed Veysî Dörtbudak, Gürol Pehlivan, Manisa: Tibyan Matbaacılık, 2010.
Osmânzâde Hüseyin Vassâf, Sefine-i Evliya, 4, haz. Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz, İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2006.
Öngören, Reşat, Osmanlılar'da Tasavvuf Anadolu'da Sûfiler, Devlet ve Ulemâ (XVI. Yüyyıl), İstanbul: İz Yayınları, 2000.
Pehlivan, Gürol, Manisa (Merkey)'da Veli Kültü, Manisa: Celal Bayar Ü. Sos. Bil. Ens., Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2004.
Pehlivan, Gürol, Bülent Bayram, Mehmed Veysi Dörtbudak, Osmanlı Taşrasında Kadın Şair Mevlevi Olmak: Tevhide Hanım ve Divanı, Manisa: Manisa Belediyesi Yayınları, 2007.
Pierce, Leslie P., Harem-i Hümayun Osmanlı imparatorluğu'nda Hükümranlık ve Kadınlar, çev. Ayşe Berktay, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1998.
Sarıçiçek, Ramazan, Kemal Ümmi Hayatı Sanatı ve Divanı, İnönü Ü. Sos. Bil. Ens. Basılmamış Doktora Tezi, Malatya 1997.
Serin, Rahmi, islam Tasavvufunda Halvetilik ve Halvetiler, İstanbul: Petek Yayıncılık, 1984.
Su, Kamil, Manisa'lı TarihçiM. NuriYörükoğlu Hayatı ve Eserleri(1884-1928), Ankara: Sevinç Matbaası [t.y.].
Tanrıkorur, Bârihüdâ, "Manisa Mevlevihanesinin Restorasyonu: Tenkid ve Teklif", Ekrem Hakkı Ayverdi Hâtıra Kitabı, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, 1995.
Tanrıkorur, Bârihüdâ, Türkiye Mevlevihanelerinin Mimari Oyellikleri, II-Katalog, Konya: Selçuk Ü. Sos. Bil. Ens. Basılmamış Doktora Tezi, 2000.
Tanrıkorur, Bârihüdâ, İkinci Manisa Mevlevîhânesi, Uluslararası Mevlânâ
55 •
Mevlânâ Düşüncesi Araştırmaları Derneği
|p
ve TasavvufGeleneğiSempoyyumu, 09-10 Ekim 2010 Manisa, basılmamış tebliğ.
Tarkan, Necmi, Kartal'da Kurulmuş Bir Tarikat Ma'rifije, Pendik: [yy],
1964.
Tatçı, Mustafa, Mutasavvıf Şair Bestekâr Manisalı Kenyi Hasan Efendi Hayatı veEserleri, İzmir: Akademi Kitabevi Yayınları, 2004.
Telci, Cahit, "Saruhan Sancağı Bektâşî Zâviyelerinin Arazisi (1826 Tarihi İtibâriyle)", Manisa Dergisi, 14 (Kasım 1997).
Tezcan, Nuran, "Manisa Mevlevîhânesi", Osmanlı Araştırmaları, XIV, İstanbul: Enderun Kitabevi Yayınları, 1994.
Turan, Fatma Ahsen, Ankara ile Bütünleşen Bir Mana Onderi Hacı Bayram-ı Veli, Ankara: Akçağ Yayınları, 2004.
Yakıt, İsmail, Türk-islâm Kültüründe Ebced Hesabı ve Tarih Düşürme, 2. Baskı, İstanbul: Ötüken Yayınları, 2003.
Yörükoğlu, M. Nuri, Manisa Yangını Triumvira, Vahdet-i Müsellese yahut Üç Günlük Tahrip, Altı Asırlık Bir İmar, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Manisa Yöresi Türk Tarihi ve Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, 2002.
Yörükoğlu, Nihat, Mesir Macunu ve Terkibine Giren Maddeler, Ankara: Sevinç Matbaası, 1985.
Uluçay, Çağatay, "Ayni Ali Kimdir?", Gediy, 8/84 (Eylül 1945). Uluçay, Çağatay, Saruhanoğulları ve Eserlerine Dair Vesikalar, İstanbul: Manisa Halkevi Yayınları, 1940.
Uluçay, Çağatay, Saruhanoğulları ve Eserlerine Dair Vesikalar, II, İstanbul: Manisa Halkevi Yayınları, 1946.
Uluçay, M. Çağatay, Manisa Ünlüleri, Manisa: Manisa Lisesi Yayınları,
1946.
Uluçay, Çağatay, İbrahim Gökçen, Manisa Tarihi, İstanbul: Manisa Halkevi Yayınları, 1939.
Velikâhyaoğlu, Nazif, Sümbüliyye Tarikatı ve Kocamustafapaşa Külliyesi, İstanbul: Çağrı Yayınları, 2000.
Yavuzer, Hayati, Kemal Ümmi Divanı, Gazi Ü. Sos. Bil. Ens. Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 1997.
Yılmaz, H. Kâmil, Ayiy Mahmûd Hüdâyi Hayatı Eserleri Tarikatı, İstanbul: Erkam Yayınları, 1990.
Yılmaz, Necdet, Osmanlı Toplumunda Tasavvuf Sûfiler Devlet ve Ulemâ (XVII. Yüyyıl), İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları, 2001.
Yurd, A. İhsan, Fatih Sultan Mehmed Hanın Hocası Şeyh Akşemseddin (Hayatı ve Eserleri), İstanbul: Fatih Yayınevi Matbaası, 1972.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com