You are here

OSMANLI YÖNETMNN YENİ YIL KUTLAMALARINDAN: İSTANBUL TEKKELERNE MUHARREMYE DAGITIMI

New Year's celebrations in Ottoman Government: Muharremiye Distribution to Istanbul Lodges

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The ceremonies organized for a specific day or night soon became an official protocol for the States. In Ottoman empire, along with Hijri calendar which used to make arrangements for everyday life, another calendar were developed to regulate economic issues which called “financial calendar”. Up to written sources, from 18th cent on Ottomans held New Year celebrations as other countries in the World but adjusting to Hijri calendar and those celebrations gradually became a state protocol in 19th century. Especially the work of the historian Ahmed Lutfi provides certain amount of information about this protocol. Even though we do not know the details, it is understood that in 19thcentury Ottomans celebrate the Muharrem, the first month of Hijri calendar. According to the historian Ahmed Lutfi, official or public person visit the Sultan in order to celebrate his new year; those visitors gift a poet which written on plates mostly in calligraphic form, praises the health and wealth of Sultan. Due to New Year celebrations, Sultan also gifts some money in the name of Muharremiye to the people and institutions around Istanbul as well as giving some presents to his harem. Archive document subject to this paper belongs to year of Hijri 1272 and it is about Lodges and Zaviyes around Istanbul. Document also gives some information about payment to attendants and balance of the maintenance costs of the buildings. In registry, Istanbul has been divided into 9 sectors and total payment to the Lodges, Zaviyes or individuals is 8.880 kurus for 296 places. Registry is important for not only to the celebration held by Ottoman government as official ceremonies but also about Lodges and Turbes in Istanbul.
Abstract (Original Language): 
Devletlerin hayatında belli gün ya da geceler için tertip edilen merasimler tarihsel süreçte ortaya çıkar ve zamanla geliserek birer protokol halini alır. Bilindigi üzere Osmanlılar, Cumhuriyet reformlarıyla beraber batı usulü milâdi takvim benimsenmeden çoklukla önce Hicri ve bazı islemler için de Mali takvimleri kullanmakta idiler. Hicri yeni yıl kutlamaları Osmanlı devlet hayatında takrîben XVIII. Yüzyılda ortaya çıkmıs ve XIX. Yüzyılda yavas yavas bir devlet protokolü halini almıstır. Özellikle Tarihçi Ahmed Lütfi’nin eseri bu protokole dair bilgiler sunar. Hicrî takvimin ilk ayı olan Muharrem’de özellikle XIX. Yüzyıl Osmanlı sarayında, ayrıntılarını çok bilemesek de bir törenin yapıldıgı anlasılmaktadır. Özellikle Tarihçi Lütfi, hemen her Muharrem ayının ilk günlerinde yasanan bu protokolü eserinde nakleder. Lütfi’ye göre birçok kisiler yeni yılını tebrik etmek üzere Sultanı ziyaret etmektedirler. Bu ziyaretçiler, ziyaretleri esnasında yeni yılı kutlayan manzum birer tarih kaydı hediye etmekte ve bunun karsılıgında da sultandan bir miktar câize almaktadırlar. Osmanlı Sultanı da yeni yıl münasebetiyle, yılbası tebriki olarak kendi harem halkına oldugu gibi &stanbul çevresinden bir takım kisi ve kurumlara “Muharremiye” adıyla birer miktar para ihsan etmektedir. Bu çalısmanın konusunu olusturan arsiv kaynagı Hicri 1272 senesinde &stanbul civarındaki bazı tekke ve zâviyeler ile türbe ve bu kurumların içerisinden bazı kisilere yapılan ödemeleri içeren bir muhasebe bilançosunu ele almaktadır. Defterde &stanbul’un 9 bölgeye ayrıldıgı ve bu bölgelerde toplam 296 yere 8.880 kurusluk ödeme yapıldıgı görülmektedir. Ödemelerin gerek burada ele alınan defterde gerekse benzer örneklerde standart olarak 30 kurus olarak hesaplandıgı, herhangi bir kisi ya da tekke ve türbeye bundan fazla ödeme yapılmadıgı görülmektedir. Defter, Osmanlı devlet geleneginde yer eden bu kutlamaya oldugu kadar &stanbul’daki tekke ve türbelere dair bilgiler sunması açısından önem tasımaktadır.
1
29

REFERENCES

References: 

Ahmed Lûtfî Efendi, Vak’anüvis Ahmed Lûtfî Efendi Tarihi, 4-5, Aktaran: Yücel
DEM&REL, &stanbul: Yapı Kredi yay. 1999.
Ahmed Vasıf Efendi, Mehâsinü’l-Asâr ve Hakaikü’l-Ahbâr, Yay. Mücteba &LGÜREL,
&stanbul: &stanbul Üniv. Yay. 1978
AKBATU, Sinasi, “&stanbul Tekkeleri Silsile-i Mesâyihi”, slam Medeniyeti Mecmuâsı,
IV/4 (Haziran 1980), ss. 51-96,
AKBATU, Sinasi, “Derûn-ı &slamboldaki Tekkelerin Silsile-i Mesâyihidir”, slam
Medeniyeti Mecmuâsı, V/1 (Ocak 1981) ss. 81-103,
AKBATU, Sinasi, “&stanbul Tekkeleri Silsile-i Mesâyihi”, slam Medeniyeti Mecmuâsı,
V/2, ss. 97-116.
AND, Metin, Ritüelden Drama Kerbelâ-Muharrem-Ta’ziye, &stanbul: Yapı Kredi Yay.
2012.
Asitâne-i Aliyye ve Bilâd-ı Selâsede Kâin Mevcud ve Muhterik Olmus Olan Tekkelerin sim ve
Söhretleriyle Mukabele-i Serîfe Günleri Malum Olmak çin Kesîde-i Silk-i Sütûr
Olmus Bir Eser-i Mu’teberdir, Matbaa-i Dârü’l-Hilafeti’l-Aliyye 1256.
AYOUB, Mahmud, Redemptive Suffering in Islam: A Study of the Devotional Aspects of
Ashura in Twelver Shi’ism, Berlin: Mouton 1978.
Bandırmalızâde Ahmed Münib, Mecmuâ-i Tekâyâ, &stanbul 1307.
BAS, Eyüp, “Asure Günü Tarihsel Boyutu ve Osmanlı Dinî Hayatındaki Yeri,
Üzerine Düsünceler”, Ankara Üniversitesi lahiyat Fakültesi Dergisi, XLV/1
(2004), ss. 167-190;
ÇET&N, Atilla, “&stanbul’daki Tekke Zâviye ve Hankâhlar Hakkında 1199 (1784)
Tarihli Önemli Bir Vesika” ,Vakıflar Dergisi XIII, Ankara 1981, s. 583-590.
DADAS, Cevdet, “Osmanlı Arsiv Belgelerinde Sairlere verilen Câize ve &hsanlar”,
Türkler XI , ss.748-757.
EMECEN, Feridun, Taylesânizâde Hâfız Abdullah Efendi Tarihi, stanbul’un Uzun Dört
Yılı (1785-1789), &stanbul: Tarih ve Tabiat Vakfı Yay., 2003
ERÜNSAL, &smail, “Türk Edebiyatı Tarihinin Kaynakları I: II. Bayezid Devrine
Ait Bir &n’âmât Defteri”, Ü. Tarih Enstitüsü Dergisi, X-XXI (1979-80), &stanbul
1980, ss. 303-342.
ERÜNSAL, &smail, “Kanunî Sultan Süleyman Devrine Ait Bir &n’âmât Defteri”,
Osmanlı Arastırmaları IV (1984), ss. 1-12;
GLASSEN, Erika, “Muharram-Ceremonies (Azâdârî), &stanbul at the end of the
XIXth the Beginning of the XXth Century”, Thierry Zarcone (Hrsg.): Les
Mevlânâ Düşüncesi Araştırmaları Derneği
10
Iraniens d’Istanbul Paris: Institut Français de Recherches en Iran, 1993, ss.
113-129
HATAM, Anja Pistar, “Asûra in Istanbul Religiöse Feierlichkeiten Als Ausdruck
Persisch-Schittischen Selbsverständnissen an Ende des 19. Jahrhundert”,
Die Welt des Islams, New Series, 38/1 (Mar., 1998), ss. 95-119;
&NALCIK, Halil, Sair ve Patron, Patrimonyal Devlet ve Sanat Üzerine Sosyolojik Bir
nceleme, Ankara: Dogu Batı Yay. 2011.
&PEKTEN H., -M. Özergin, “Sultan Ahmed III. Devri Hâdiselerine Aid Tarih
Manzumeleri”, ÜEF. Tarih Dergisi, X/14 (1959) s. 138
&SL&, Nejdet, stanbul’da Sahabe Kabir ve Makamları, Ankara: Vakıflar Genel Müdürlügü,
ty.
K&EL, Hedda Reindl, “Osmanlı’da Hediye (16-17. Yüzyıl), Hediye Kitabı, Haz.
Emine Gürsoy Naskali-Aylin Koç, &stanbul:Kitabevi yay., 2007.
KUT, Turgut, “&stanbul Tekkeleri Mesâyihi”, Journal of Turkish Studies, Türklük
Bilgisi Arastırmaları 19 (1995) In Memoriam Abdülbaki Gölpınarlı Hâtıra Sayısı
I, Ed. Ahmet Turgut Kut-Günay Kut, Harward University 1995, ss. 1-156
MUSTAK, Aykut, A Study on the Gift Log, MAD 1279: Making Sense of Gift-Giving in
the Eighteenth Century Ottoman Society, (Bogaziçi Üniversitesi Yayımlanmamıs
Master Tezi) &stanbul 2007.
TANMAN, Baha, stanbul Tekkelerinin Mimâri ve Süsleme Özellikleri, &stanbul 1990
(&.Ü Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamıs Doktora Tezi).
TOPAL, Ahmet, “Klasik Türk Edebiyatında Muharrem Ayı Etrafında Yazılan
Siirler”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Arastırmaları Enstitüsü Dergisi, 35 (Erzurum
2007, ss. 89-104.
TURAN, Ahmet Nezihi, “Bir Pîskes Defteri &çin”, OTAM 13, Ankara 2002, ss. 59-
74.
ÜNVER, A. Süheyl, stanbul Risaleleri 3, Haz. &smail KARA, &stanbul: &stanbul
Belediyesi yay., 1995.
Vak’a-Nüvis Ahmed Lütfî Efendi Tarihi, IX, Yay. Münir AKTEPE, &stanbul 1984.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com