You are here

Home » Content

OSMANLI’DA BOĞAZİÇİ’NDE BALIKÇILIK ( 18. Yüzyıl- 20.yüzyıl)

FISHING IN OTTOMAN BOSPHORUS (18th century-20th century)

Journal Name:

  • Tarih Okulu Dergisi

Publication Year:

  • 2011

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Fishing in Ottoman Empire is usually done by using weirs or nets. Almost all of the fishers in Istanbul and the Bosphorus were Ottoman Greek citizens. This situation hardly had changed to the early years of the Republic. Fishing tradesmen were organized as two parties. Those go fishing and bring fishes to the fishstore called “sayyad” and those sell fish at shops called fisher tradesmen. Fishes caught in Bosphorus and around were first brought to the Balıkhane/Fishstore of Istanbul. After taxing fishes, they were distributed to fisher tradesmen in various districts of Istanbul. An unwritten code had developed between people who earn their lives with fishing and owners of weirs and casts. Accordingly, people who live off fishing retain the right to hunt from the weirs and casts owners in exchange for a fee or a share. From the very beginning of twentieth century, establishment and exploitation of weirs had been tried to restricted on tight clauses by some laws becuase of the increasing maritime traffic.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Osmanlı Devleti’nde balık avcılığı genellikle dalyanlarda veya ağ kullanılarak yapılırdı. İstanbul ve Boğaziçi’nde balıkçılık yapan esnaf hemen büyük ölçüde Rum Osmanlı vatandaşlarından oluşuyordu. Bu durum Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar büyük bir değişiklik göstermemişti. Balıkçı esnafı iki kısma ayrılarak örgütlenmişti. Bunlar balığı avlayan ve balıkhaneye getiren “sayyâd” esnafı ile dükkânlarında balık satışı yapan balıkçı esnafı idi. Boğaziçi ve çevresinde avlanan balıklar öncelikle İstanbul Balıkhanesine getirilir ve vergileri alındıktan sonra semtlerdeki balıkçı esnafına dağıtımı yapılırdı. Boğaziçi’nde balıkçılık ile geçinen halk ile dalyan ve voli sahipleri arasında yazısız bir hukuk geliştirilmişti. Buna göre balıkçılıkla geçinen halk dalyan ve voli sahiplerinden belirli bir ücret veya pay karşılığında avlanma hakkı elde ederdi. 20. yüzyılın başlarından itibaren artan deniz trafiği nedeniyle dalyanların kurulma ve işletilme şartları çıkarılan kanunlar ile daha sıkı hale getirilmeye çalışılmıştır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_175743_pp_39-57.pdf
  • 10
39-57
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Arşiv Kaynakları
BOA,Cevdet Saray, no: 1313, 1392,1434, 3119, 5084, 5856, 6606, 7212, 7622, 7680, 8849.
BOA, Cevdet Maliye, no: 8106, 8244,10998, 11512, 14124,15124, 17158, 25060,25213
BOA, Cevdet Belediye, no: 430, 6251,6995,
BOA, Cevdet İktisat, no: 364, 1745
BOA, Cevdet Bahriye no: 8445
Sadaret Mektubi Kalemi Nezaret ve Devair (MKT.NZD), no: 1/78, 74/70
BOA, İrade Dahiliye, no: 17/76, 151/14, 163/8527
Cavit Baysun Evrakı (HSD.CB), no: 1/3
BOA, Kepeci, no: 7451
BOA, İbnülemin Muafiyet (İE.MİT), no: 2/87
BOA, İrade Meclis-i Vâla (İ.MVL), no: 150/4245
BOA, Yıldız Perakende Evrakı (Y.PRK.EV), no: 1/70,1/75, 1/84 BOA, Sadaret Meclis-i Vâla ( A.MKT.MVL), no: 110/49
BOA, MB.HPSM, no: 13/6
BOA,İrade Meclis-i Mahsus (İ.MMS), no: 40/1655
Araştırma Eserleri, Makaleler
Düstûr
Ahmed Refik, Onuncu Asr-ı Hicrî’de İstanbul Hayatı, Enderun Yayınları, İstanbul 1988.
Akgündüz, Ahmet, Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki tahlilleri (Fatih Devri Kanunnameleri), İstanbul 1990.
Barkan, Ö.L., İstanbul Sarayına Ait Muhasebe Defterleri, Belgeler, Ankara 1979.
______, XV ve XVI. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Ziraî Ekonominin Hukukî ve Mali Esasları (Kanunlar), İstanbul 1943.
Beydilli, Kemal, ”Stephan Gerlach’ın Ruznâmesi’nde İstanbul”, Tarih Boyunca İstanbul Semineri (Bildiriler), İ.Ü.E.F. Tarih Araştırma Merkezi, İstanbul 1989, s. 83-105.
Bilgin, Arif, Osmanlı Saray Mutfağı, Kitabevi Yay., İstanbul 2004.
_____, “Narh Listeleri ve Üsküdar Mal Piyasası”, IV.Üsküdar Sempozyumu, Üsküdar Belediyesi Yay., İstanbul 2007, C.II, s. 155-191.
Bursa, Pınar, Antikçağ’da Anadolu’da Balık ve Balıkçılık, İÜ., Sosyal Bilimler Enstitüsü Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 2007.
Busbecq, Kanuni Devrinde Bir Sefirin Hatıraları, Serdengeçti Yay., İstanbul 1953.
Deveciyan, Karekin, Balık ve Balıkçılık, Aras Yay., İstanbul 2006.
Emecen, Feridun M., “XVI. Asrın İkinci Yarısında İstanbul ve Sarayın İaşesi İçin Batı Anadolu’dan Yapılan Sevkıyât”, Tarih Boyunca İstanbul Semineri, Bildiriler, İstanbul 1989, s.197-213.
Ertuğ, Hüseyin Necdet, Osmanlı Kefalet Sistemi ve 1792 Tarihli Bir Kefalet Defterine Göre Boğaziçi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1997.
Evliya Çelebi, “Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnâmesi”,, Haz. Seyit Ali Kahraman-Yücel Dağlı, Yapı Kredi Yay., İstanbul 2003.
Gürsoy, Deniz, Tarihin Süzgecinde Mutfak Kültürümüz, Oğlak Yay.,İstanbul 2004.
Hür, Ayşe, “Balıkçılık”, İstanbul Ansiklopedisi.
İnalcık, Halil, Hicri 835 tarihli Sûret-i Defter-i Sancak-ı Arvanid, Türk Tarih kurumu Yay., Ankara 1987.
İnciciyan, P.G., ”XVIII.Asrın Sonunda Osmanlı Devleti, Bostancılar”, Hayat Tarih Mecmuası, II/11, (Aralık 1965).
Kal’a, Ahmet ,Ahmet Tabakoğlu vd., , İstanbul Ahkam Defterleri, İstanbul Esnaf Tarihi, İstanbul Büyük şehir Belediyesi Yay., İstanbul 1997.
Ka’a, Ahmet, “Tarihi Süreç İçinde Kapalı Çarşı ve Hanlar Bölgesinde Üretim: Geleneksel Kapalıçarşı Modelinin Geçmişten Günümüze Yeri” 2. Uluslararası Eminönü Sempozyumu (Tebliğler Kitabı), Eminönü Belediyesi Yay., İstanbul 2007, s.170-171.
Koç, Murat, Yeni Türk Edebiyatında Boğaziçi ve Boğaziçi Medeniyeti, M.Ü.S.B.E., Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul 1998.
Kütükoğlu, Mübahat, “1009(1600) Tarihli Narh Defterine Göre İstanbul’da Çeşitli Eşya ve Hizmet Fiyatları”, Tarih Enstitüsü Dergisi,S. IX(1978), s.1-85.
Kütükoğlu, Mübahat S., “XVIII. Yüzyılın Sonlarında İstanbul Piyasası”,Tarih Boyunca İstanbul Semineri (Bildiriler), İstanbul 1989, s.231-238.
Mantran, Robert, 17.Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul, Çev. M.Ali Kılıçbay, V yayınları, Ankara 1986.
Özcan, Abdülkadir, “Hassa Ordusunun Temeli, Mu’allem Bostaniyân-ı Hâssa Ocağı Kuruluşu ve Teşkilatı”, Tarih Dergisi, 34/1984, s. 347-396.
Öztürk, Yücel, Osmanlı Hakimiyetinde Kefe 1475-1600,Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2000.
Pakalın, Mehmet Zeki, Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.3, MEB.,Yay., İstanbul 1983.
Sahillioğlu, Halil, “Osmanlılarda Narh Müessesesi ve 1525 yılı Sonunda İstanbul’da Fiyatlar”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, 1/3(Aralık 1967), s. 50-53.
Salih Mahmud, Avcılık ve Balıkçılık, İstanbul 1935.
Somçağ, Selim, “Balıkçılık: Osmanlı Döneminden Günümüze”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C. 2, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul 1994.
Tekeli, İlhan -Selim İlkin, “1923 Yılında İstanbul’un İktisadi Durumu ve İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası İktisat Komisyonu Raporu”,Tarih Boyunca İstanbul Semineri (Bildiriler), İstanbul 1989, s. 261-316.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti Teşkilatından Kapıkulu Ocakları, Ankara1943.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, “Bostancı”, İA.
Ünver, Süheyl, İstanbul Risaleleri, İ.B.Ş.B.Yay., C.3, İstanbul 1995.
Veda, A.Cabir, Boğaziçi Konuşuyor ve Kanlıca Tarihçesi, Kitabevi Yay., İstanbul 2004.
Wratislaw, Baron Wenceslaw, Anılar, Karacan yay., İstanbul 1981.
Yerasimos, Marianna, 500 Yıllık Osmanlı Mutfağı, Boyut yay., İstanbul 2005.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com