You are here

TARAMA SÖZLÜĞÜ’NDE HAYVAN, HAYVANCILIK VE VETERİNER HEKİMLİĞİNE İLİŞKİN SÖZ VARLIĞI

THE VOCABULARY RELATING TO ANIMALS, STOCKBREEDING AND VETERINARY MEDICINE IN TARAMA SÖZLÜĞÜ

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11638
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Tarama Sözlüğü, compiled from the 227 books written between 13th and 19th centuries, is a historically important sourcebook that presents genuine Turkish proverbs along with their attestations. Published in two series with 12 volumes, the Tarama Sözlüğü is a product of 42 years spanning from 1935 to 1977. Since the publishing of its first volume, the Tarama Sözlüğü has not only filled the gap in the realm of Turkology but also has been utilized by both local and foreign scholars as a perpetual sourcebook and has become a masterpiece that has attracted numerous lovers of ancient texts. In the present study, it is aimed to derive the words related to animals, husbandry, and veterinary medicine from all volumes of the Tarama Sözlüğü, in an attempt to create a lexical compilation from these words. A total of 1120 words were elicited. Of these, 340 (30.35%) were related to animals, 129 (11.51%) to anatomical terms, 119 (10.62%) to stockbreeding, 115 (10.26%) to diseases, 57 (5.08%) to animal reproduction, 43 (3.83%) to drugs, treatment, and practices, 36 (3.21%) to food of animal origin, 35 (3.12%) to animal products, 21 (1.87%) to hunting, and 225 (20.08%) to other terms and word groups. As a result it can be said that this thesaurus encompasses a rich vocabulary in the realm of animals, husbandry and veterinary medicine and this study is a well-compiled sourcebook convenient for the researchers of this field.
Abstract (Original Language): 
Tarama Sözlüğü, 13’üncü yüzyıldan 19’uncu yüzyıla kadar yazılmış olan 227 eserin taranması ile oluşturulan, öz Türkçe sözlerin tanıklarıyla birlikte verildiği, tarihi nitelikli bir sözlüktür. İki dizi halinde 12 cilt olan Tarama Sözlüğü; 1935 yılından 1977 yılına kadar sürdürülen 42 yıllık bir çalışmanın ürünüdür. İlk cildinin yayımlandığı tarihten bu yana, Türkoloji alanında büyük bir boşluğu dolduran, yerli ve yabancı uzmanlar tarafından sürekli kaynak olarak kullanılan Tarama Sözlüğü, eski metinlerle ilgilenen herkesin yararlandığı bir başyapıt niteliği taşımaktadır. Çalışma, bu sözlüğün tüm ciltlerinin incelenerek başlı başına bir konu olarak hayvan, hayvancılık ve veteriner hekimliğe ilişkin sözcüklerin tespit edilip bir araya getirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla toplam 1120 sözcük saptanmıştır. Sözcüklerden 340’ının (%30,35) hayvanlara ilişkin isimlendirmelere, 129’unun (%11,51) anatomi terimlerine, 119’unun hayvancılığa (%10,62), 115’inin (%10,26) hastalıklara ilişkin sözcüklere, 57’sinin (%5,08) üremeye, 43’ünün (%3,83) ilaç, tedavi ve uygulamalara, 36’sının (%3,21) hayvansal gıdalara, 35’inin (%3,12) hayvan maddelerine, 21’inin (%1,87) avcılığa, 225’inin (%20,08) diğer sözcük ve sözcük gruplarına ilişkin olduğu tespit edilmiştir. Tarama Sözlüğü’nün hayvan, hayvancılık ve veteriner hekimliği yönüyle değerlendirildiğinde zengin bir söz varlığına sahip olduğu, bu çalışma ile konuya ilişkin araştırma yapmak isteyen kişilere kolaylık sağlayabilecek derli toplu bir başvuru kaynağı sunulduğu ileri sürülebilir.
89
134

REFERENCES

References: 

Çetin, İ. (1986). Gök-Türk Kitâbelerinde isimleri geçen hayvanlar. Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, 73, 123-141.
Çınar, A. A. (1993). Türklerde at ve atçılık. Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları:192, Gelenek, Görenek ve İnançlar Dizisi:18. Ankara.
Dilçin, C. (2009). Yeni Tarama Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları. Ankara.
Dilgimen, H. (1947). Veteriner hekimliği tarihi. Bozkurt Matbaası, İstanbul.
Dinçer, F. (1969). Hastalık adlarının halk dilindeki Türkçe karşılıkları. Türk Dili, XX(211):60-63.
Dinçer, F. (1976). Türk Folklorunda Veteriner Hekimliği (Beş Doğu İlimizde Yeni Örnekleriyle). I. Uluslararası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, Ankara.
Dinçer, F.(1982). Türk Folklorunda Veteriner Hekimliğin Yazılı Kaynakları. II. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, Ankara.
Dinçer, F. & Yaşar, A. (1999). Türklerde atçılık ve binicilik tarihi. I. Ulusal Atçılık Sempozyumu, 21-22 Ekim 1999, Konya, Bildiriler Kitabı, 1-21.
Eren, H. (1984). Türk Dili çalışmalarına toplu bir bakış. Türk Dili, XLVIII(394): 389-404.
Korkmaz, Z. (1994). Cumhuriyet devrinde Türk dilinin kültürümüzdeki yeri. Türk Dili, 506: 83-99.
Küçük, S. (2009). Türk Kültüründe donlarına göre atlara verilen adlar ve nişanları. Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,4/8:1830-1855.
134 Özgül KÜÇÜKASLAN
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/9
Özel, S., Özen, H. & Püsküllüoğlu A. (1986). Atatürk’ün Türk Dil Kurumu ve sonrası. Bilgi Yayınları: 43. İstanbul.
Özgür, A. & Yaşar, A. (2002). Divan-ü Lugat-it Türk’te hayvancılık ve veteriner hekimliğe ilişkin bilgiler. Türk Veteriner Hekimliği Dergisi,14(1):32-35.
Tietze, A. (1993). Tarama Sözlüğü. Türk Dilleri Araştırmaları, 3, 267-270.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com