You are here

Home » Content

KARAHANLI TÜRKÇESİNDE ASKERLİKLE İLGİLİ BAZI TERİMLER ÜZERİNE

SOME MILITARY TERMS IN QARAQHANID TURKIC

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2007
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.225

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
When we glance at the Turkish history, we will see that it is full of wars and heroism. This situation reflected to a lot of Turkish texts such as Orhon inscriptions, Divânu Lugat-it Turk, and so on. In this point, Turks' nomad culture had been effective to gain combative characteristic them. Until now, Turks' combative characteristic was researched and the characteristics of Turks such as riding horse skillfully, using battle's tools skillfully was examined. In this article, I will discuss the war technique and some terms about military service. In this point, I made a comparative study on Kutadgu Bilig, Divânu Lugat-it Turk, Atabetü'l Hakayık, Interlinear Qur'an Translation. Firstly, in these four texts, I determined some common words and pointed out places of words in texts and etimologies of these words. The words which I will discuss are: basu, karguy, kuyag, yasıç, sü/ü, temürgen, tolum, toy, çıgılvar, keş, yağıçı.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Türk tarihine göz atıldığında savaşlarla ve kahramanlıklarla dolu olduğu görülecektir. Bu durum bilinen en eski Türk yazıtlarından başlayarak Türk tarihini ve kültürünü aydınlatan birçok esere de büyük ölçüde yansımıştır. Türklerin atlı ve göçebe bir toplum olmaları da bu savaşçı özellik kazanmalarında büyük ölçüde etkili olsa gerektir. Ata binme sanatında çok başarılı oldukları, savaş aletlerinin ustaca kullandıkları bugüne kadar hep uzun uzadıya incelenmiş konulardır. Bu makalede Karahanlı Türkçesi eserlerinde askerlikle ilgili terimler üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda Karahanlı Türkçesi metinleri, özellikle, Kutadgu Bilig, Divânü Lügat-it Türk ve 'Atabetü'l Hakayık, Satır Arası Kur'an Tercümesi üzerinde karşılaştırmalı bir çalışma yapılmıştır. Bu şekilde metinlerde savaşla ilgili ortak olarak yer alan sözcükler tespit edilmiş ve sözcüklerin kullanıldıkları yerlerdeki anlamları, etimolojileri ele alınmıştır. Üzerinde durulacak sözcükler şunlardır: basu, karguy, kuyag, yasıç, sür/ü, temürgen, tolum, tura, toy, çıgılvar, keş, yağıçı.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-karahanli-turkcesinde-askerlikle-ilgili-bazi-terimler-uzerine.pdf
  • 4
1185-1192
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ARAT, Reşit Rahmeti (1991), Kutadu Bilig I, Metin, Ankara: TDK Yay.
ARAT, Reşit Rahmeti (1979), Kutadgu Bilig III, İndeks (Hzr.:Kemal Eraslan, Osman F.Sertkaya,
Nuri Yüce), İstanbul: TKAE Yayınları. ARAT, Reşit Rahmeti (1992), Atabetü 'l-Hakayık, Ankara: 2. Baskı.
ATA, Aysu (2004), Türkçe İlk Kur'an Tercümesi. Karahanlı Türkçesi (Rylands Nüshası). Giriş-Metin-Notlar-Dizin, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 854, XXXVIII+964s.
ATALAY, Besim (1992), Divanü Lûgat-it Türk Tercümesi. I-IV, Ankara: TDK Yay.
CLAUSON,Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-13th Century Turkish, Oxford.
DANKOFF, Robert. [with James Kelly] Mahmud al-Kashgari, Compendium of the Turkic Dialects (Diwan Lugat at-Turk), edited and translated with introduction and indices.
CAMBRIDGE, Mass. [In: Sources of Oriental Languages and Literatures, ed. Sinasi Tekin.] Part I: 1982 (Pp. xi + 416). Part II: 1984 (Pp. iii + 381). Part III: 1985 (Pp. 337 + microfiche).
Derleme Sözlüğü II (1993), 2. bs, Ankara: TDK Yayınları.
DOERFER, Gerhard (1967-1975) Türkische und Mongolische Elemente im Neupersischen II, Wiesbaden.
NADALEYAEV,V. M., vd. (1969), Drevnetyurkskiy Slovar', Leningrad.
EGAROV. V.G. (1964), Etimologiceskij Slovar' cuvasskogo jazyka, Çeboksarı.
ERDAL,Marcel (1991), Old Turkic Word Formation. A Functional Approach to the Lexicon.
Volume: I, Wiesbaden. EREN, Hasan (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, 1. baskı, Ankara.
GABAİN,A. von (2000), Alttürkische Grammatik, 3. baskı, Wiesbaden: Harrassowitz. Tü.: A. von Gabain, Eski Türkçe'nin Grameri (çeviren: Mehmet Akalın), Ankara: TDK yayınları.
KARAMANLIOĞLU, Ali Fehmi (1978), Gülistan Tercümesi, TDK Yay., Ankara.
RÂSÂNEN, Martti (1969). Eines Etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen, Helsinki.
SEVORTYAN 3. V.(1974-1989), Etimologiçeskiy Slovar Tyurkskih Yazıkov I-IV, Moskva: Akademiya Nauk SSSR, İnstitüt Yazıkaznaniya, İzdatel'stva 'Nauka'.
TEKİN, Talat (1988), Orhon Yazıtları, TDK Yay., Ankara.
TEKİN, Talat (1994), Tunyukuk Yazıtı, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi 5, Ankara. TES: Hasan Eren (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara. Tarama Sözlüğü I (995), Ankara: TDK Yayınları.: 212/1. — II (996), Ankara: TDK Yayınları.: 212/2.
TİETZE, Andreas (2002), Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı I. Cilt A-E, İstanbul-Wien: Simurg Yay.
TOPARLI vd. (2003), Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, TDK Yay., Ankara. Türkçe SözlükII (1998), Ankara: TDK Yayınları.: 549. Türkiyede Halk Ağzından Söz Derleme Dergisi III (947), İstanbul: TDK Yay. YÜCE, Nuri (1993), "Mukaddimetü'l-Edeb (Giriş, Dil Özellikleri, Metin, İndeks)" Ankara, TDK Yayınları.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com