You are here

KLÂSİK TÜRK EDEBİYATINDA MANZUM SÖZLÜK ŞERHLERİ

VERSE DICTIONARY ŞERHS (COMMENTARIES) IN CLASSICAL TURKISH LITERATURE

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.183
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Nowadays studies on verse dictionaries are increasing up. These dictionaries are generally written for teaching new Arabic and Persian words and prosody to sıbyân school students. After these dictionaries were written some şerhs (commentaries) were written for them to explain their words and to teach prosody and grammar to students. This paper aims to give common information about verse dictionaries then tries to introduce verse dictionary şerhs'(commentaries') names.
Abstract (Original Language): 
Klâsik Türk Edebiyatı sahasında son zamanlarda üzerinde yapılan çalışmaların arttığı alanlardan birisi manzum sözlüklerdir. Malum olduğu üzere bu sözlüklerin önemli bir kısmı sıbyân mektebine yeni başlayan çocuklar için aruz eğitimine katkıda bulunmanın yanında Arapça ve Farsça kelimelerin Türkçe karşılıklarını ezberde tutabilmelerini sağlamaktadır. Bu eserler yazıldıkları şekillerde kalmamışlar bunlara daha sonraki dönemlerde hem kullanımdan düşmüş kelimeleri yeniden canlandırmak hem de aruz ve gramere dair kuralları öğretmek maksadıyla şerhler yapılmıştır. Bu çalışma çerçevesinde öncelikle manzum sözlüklerin mahiyeti hakkındaki genel bilginin ardından Klâsik Türk Edebiyatında manzum sözlüklere yapılan şerhlerin tespit edilebilen kadarıyla isimleri verilmeye çalışılacaktır.
423-431

REFERENCES

References: 

ALKAN, Mustafa, "Mecmüca-MiUi Kütüphane 2727 [Sübha-i Sıbyân, Tuhfe-i Şâhidî, Tuhfe-i Vehbî, Aruz Risalesi vs.] (İnceleme- Metin- Sözlük-Tıpkıbasım), (Danışman Doç. Dr. Atabey Kılıç), Erciyes Ünversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Tamamlanmamış yüksek lisans tezi), Kayseri.
ALPARSLAN, Ali, "Manzum Lügatler ve Tuhfe-i Vehbî'nin Alfabetik Tertibi, Mezuniyet Tezi, İstanbul 1946-1947.
ÇINAR, Bekir, Miftâh-ı Lisân Manzum Türkçe-Fransızca Sözlük, Akçağ Yayınları, Ankara 2007. ERDEM, Mehmet Dursun, "Osmanlı Dönemi Manzum Çocuk Sözlükleri ve Bir Lugât-ı Sıbyân
Yazması", Hece Aylık Edebiyat Dergisi Çocuk Edebiyatı Özel Sayısı, Yıl 9, Sayı 104-105,
Ağustos-Eylül 2005, s. 178-189. ERDEM, Mehmet Dursun. "Manzum Sözlükler ve Tuhfe-i Âsım", International Journal of Central Asian Studies, Volume 10-1, Editor in Chief: Choi Han-Woo, The İnternational Association of Central Asian Studies Intitute of Asian Culture and Development, p. 197-216, Korea, (2005).
GÜLHAN, Abdülkerim, "Manzum Sözlük Nazmü'l-Leâl'in Dil ve Üslüp Özellikleri Üzerine Bir Değerlendirme", Celal Bayar Üniversitesi "II. Uluslararası Türk Tarihi ve Edebiyatı Kongresi", 11-12-13 Kasım 2005 MANİSA.
GÜMÜŞ, Zehra, Pîrî Paşa-zâde Cemâlî Mehmed b. Abdülbâkî, Tuhfe-i Mîr [Tuhfe-i Şâhidî Şerhi] (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük-Tıpkıbasım), (yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri 2006.
İLHAN, Seyfettin, Şemsi Cevâhirü'l-Kelimât (Mukayeseli İnceleme), (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ 1997.
İMAMOĞLU, Ahmet Hilmi, "Farsça-Türkçe Manzum Sözlükler ve Şâhidî'nin Sözlüğü (İnceleme-Metin) (Basılmamış doktora tezi), Erzurum 1993.
İMAMOĞLU, Ahmet Hilmi, Muğlalı Şâhidî İbrahim Dede Tuhfe-i Şâhidî Farsça-Türkçe Manzum Sözlük, Muğla Üniversitesi Yayınları, Muğla 2006.
İNCE, Yılmaz, "Manzum Sözlükler ve Şemsî'nin Cevâhirü'l- Kelimât'ı Üzerine Bir Dil İncelemesi" Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Elazığ, 2002, C:12, Sayı: 2, s. 175¬182.
KARABEY, Turgut - Külekçi, Numan, Sünbülzâde Vehbî, Tuhfe (Farsça-Türkçe Manzum Sözlük), Erzurum 1990.
KARAİSMAİLOĞLU, Adnan, "Manzum Sözlüklerimizden Tuhfe-i Remzî", Millî Kültür, 74,Temmuz 1990, 60-61.
KARTAL, Ahmet, Tuhfe-i Remzî, Ankara 2003.
KILIÇ, Atabey, "Manzum Sözlüklerimizden Manzüme-i Keskin", 12-13 Nisan 2001 Kayseri ve
Yöresi Kültür, Sanat ve Edebiyat Bilgi Şöleni Bildiriler 1. Cilt, Kayseri2001, s. 441-447. KILIÇ, Atabey, Mustafâ bin Osmân Keskin, Manzüme-i Keskin, Laçin Yayınevi, Kayseri 2001. KILIÇ, Atabey, "Klâsik Türk Edebiyatında Manzum Sözlük Yazma Geleneği Ve Türkçe-Arapça
Sözlüklerimizden Sübha-i Şıbyân", Klâsik Türk Edebiyatı Sempozyumu 6-7 Mayıs 2005
URFA; (Prof Dr. Abdülkadir Karahan 'a Armağan Klasik Türk Edebiyatı Sempozyumu,
(Yayına Hazırlayanlar Eyüp Azlal, Necmi Karadağ, M.Emin Karahan), Şanlıurfa Belediyesi
Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay, Şanlıurfa 2006, s. 186-189. KILIÇ, Atabey, "Türkçe-Arapça Manzum Sözlüklerimizden Sübha-i Sıbyân -1- (İnceleme)",
Turkish Studies, 1. Cilt 2. Sayı Ekim-Kasım-Aralık 2006, s. 81-100.
http://www.turkishstudies.net/dergi/cilt1/ sayi2/makale/kilic.pdf. KILIÇ,Atabey,Türkçe-Arapça Manzum Sözlüklerimizden Sübha-i Sıbyân-2-(Metin)", Turkish
Studies,! Cilt 3. Sayı Kış 2007, s. 29-71.
http://www.turkishstudies.net/dergi/cilt1 /sayi3/atabeykilic.pdf. KILIÇ, Atabey, "Denizlili Mustafa b. Osman Keskin ve Eseri Manzüme-i Keskin", Uluslararası
Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu, 6-8 Eylül 2006 DENİZLİ. KILIÇ, Atabey, "Mevlânâ Müzesi Kitaplığı 4026'da Kayıtlı Manzum Sözlük Mecmüası
Hakkında", Mevlânâ, Mesnevi, Mevlevihaneler Sempozyumu, 30 Eylül-01 Ekim 2006,MANİSA.
KILIÇ, Atabey, "Türkçe-Farsça Manzum Sözlüklerden Tuhfe-i Vehbi(Metin)", Turkish Studies, 1.Cilt
4. Sayı Bahar2007, s. 410-475. http://www.turkishstudies.net/dergi/cilt1 /sayi4/kilicatabey.pdf
KILIÇ, Atabey, "Denizlili Mustafa b. Osman Keskin ve Eseri Manzüme-i Keskin", Turkish Studies, 1. Cilt 5. Sayı Yaz 2007, s. 340-348. http://www.turkishstudies.net/dergi/cilt1/sayi5/sayi5pdf/kilicatabey2.pdf.
Klâsik Türk Fdehijahnda. Manzum. Sözlük Şerhleri431
KILIÇ, Atabey, "Süleymaniye Kütüphanesi Reşid Efendi 977'de Kayıtlı Manzum Sözlük Mecmuası Hakkında", Uluslararası Türklük Bilgisi Sempozyumu, 25-27 Nisan 2007 ERZURUM.
KILIÇ, Atabey, Manzum Sözlük Mecmuası (Konya Mevlânâ Müzesi Kütüphanesi 4026) Tuhfe-i
Vehbi-Tuhfe-iŞâhidi-Sübha-iSıbyân, Laçin Yay., Kayseri 2007. KILIÇ, Atabey, Bosnavi Mehmed Necib Sübha-i Sıbyân Şerhi Hediyyetü'l-İhvân (İnceleme-
Metin), Laçin Yay., Kayseri 2007. KIRBIYIK, Mehmet, "Miftâh-ı Lisân Adlı Manzum Fransızca-Türkçe Sözlük Üzerine", Selçuk
Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı:11-2002, s.184-200. MUHTAR, Cemal, İki Kur'an Sözlüğü Luğat-ı Ferişteoğlu ve Luğat-ı Kânün-ı İlâhî, Marmara
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul 1993. ÖZ, Yusuf, Tarih Boyunca Farsça-Türkçe Sözlükler (Basılmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1996. ÖZ, Yusuf, Tuhfe-i Vehbî Şerhleri, İlmî Araştırmalar, Sayı: 5, İstanbul 1997, s.219-232. ÖZ, Yusuf, Tuhfe-i Şâhidî Şerhleri, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya 1999. YURTSEVEN, Necmettin, "Türk Edebiyatında Arapça-Türkçe Manzum Lugatler ve Sünbülzâde
Vehbî'nin Nuhbe'si"' (Basılmamış doktora tezi), Ankara 2003.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com