You are here

KIRIM TATAR TÜRKÇESİNİN YAYILMA ALANLARI

THE REGIONS OF THE SPREAD OF CRIMEAN TATAR TURKISH

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.517

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Turks began to live in Crimea before the 7th century B.C., but Crimean Turkish became a literary language with Kipchak Turks in 13th century. Ottoman State affected Crimea both politically and culturally. After Russia occupied Crimea in 1771, Crimean Tatar Turks began to migrate to Balkan States and Anatolia. After 1944, Russians banished Crimean Tatar Turks to, especially, Uzbekistan, Central Asia, Urals and Siberia. After USSR's collapse in 1990, Crimean Tatar Turks started to recover
Abstract (Original Language): 
Türkler, M.Ö. VII. yüzyılda Kırım'a yerleşmeye başlamıştır. Fakat Kırım Türkçesi XIII. yüzyılda Kıpçak Türkleriyle birlikte bir edebî dil haline gelmiştir. XV. yüzyıldan sonra Osmanlı Devleti Kırım'ı hem siyasi olarak hem de kültürel olarak etki altına almıştır. 1771'de Rusların Kırım'ı işgalinin ardından Kırım Tatar Türkleri Balkan ülkelerine ve Anadolu'ya göçmeye başlamıştır. 1944 yılından sonra ise Ruslar Kırım Tatar Türklerini, başta Özbekistan olmak üzere Orta Asya, Urallar ve Sibirya'ya sürmüşlerdir. 1990'da Sovyetler Birliği dağılınca Kırım yeniden toparlanma sürecine girmiştir.
524-554

REFERENCES

References: 

ACAR, Kenan (1999), Bakû Türkoloji Kurultayının Faal Delegelerinden Bekir Sıtkı Çobanzade, 1926 Türkoloji Kongresinin 70.Yıl Dönümü Toplantısı (29-30 Kasım 1996), TDK yay., Ankara, s.91-95.
ACAR, Kenan (2001), Kırımlı Bekir Sıtkı Çobanzade (Dilciliği ve Edebiyat Araştırmacılığı), TDK yay., Ankara.
ACAROĞLU, M. Türker (1999), Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar, KB yay., Ankara.
ACAROĞLU, M. Türker (2006), Balkanlar'da Türkçe Yer Adları, IQ Kültür ve Sanat yay., İstanbul.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/ 7 Fall 2008
550
Nevza
t ÖZKAN
AKİNER, Shirin (1995), Sovyet Müslümanları, (çev. T. Buzpınar - A.
Mutu), İnsan yay., İstanbul. ANTONOV, Stoyan (2001), Bulgaristan'daki Kırım Tatarları, Qırım
Sedası Qırımtatar İnternet Gazetası. ARASLI, Altan (1970), Kırımlı Muhacir Halk Türküleri ve
Destanları, Türk Kültürü, yıl: VIII, S. 91, Mayıs, s. 478-487.
AYGÖRDÜLER, Muammer - AYGÖRDÜLER, Ergin (1997),
Diaspora'daki Köylerimizden: Yâverören Köyü, Emel Dergisi, S.222, Eylül-Ekim, s.30-31. BAUER, Lucyna Antonowicz (1985), Polonya Tatarları, (çev. N.
Devlet), Türk Kültürü Araştırmaları, yıl: XXIII/1-2, s. 189¬204.
BAYAR, Hamdi - BAYAR, Namık Kemal (1993), Diaspora'daki
Köylerimizden: Sakarya (Tırnaksız) Köyü, Emel Dergisi, S.198, Eylül-Ekim, s.30-31.
BAYCAUN, Saule (2001), Özbekistan Cumhuriyeti Ülke Raporu
2001 Yılı, Avrasya Dosyası, Sonbahar, C.7, S.3, s. 5-17.
BEKTÖRE, Yalkın (1991), Arzı Kız, Eskişehir Kırım Folklor Derneği
yay., Eskişehir.
BOZ, E., "Afyonkarahisar İl Merkezinde Mahalle Adları", VII.
Afyonkarahisar Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, (18¬20 Nisan 2005, Afyon), s.203-214, Ankara, (2007).
BOZ, E., "Afyonkarahisar İli Çay İlçesi Orhaniye Köyü Kırım Tatar Ağzı" Uludağ Üniversitesi Fen-Edeb. Fak. Sosyal Bilimler Dergisi, S.13, Bursa, s.263-282, (2007).
BOZKURT, Fuat (1999), Türklerin Dili, KB yay., Ankara.
CANAY, Gülser (2004), Bulgaristan'daki Kırım Tatarları Etnoloji Kitabı Hakkında Söyleşi, Bahçesaray, Mayıs-Ağustos, S.27-
28, s.48.
ÇENELİ, İlhan (1983) Kırım Tatar Türkçesinde Yayınlanmış Eserlerin Bibliyografyası (1957-1979), Türk Kültürü, yıl:
XXI, S. 247, Kasım, s. 778-782.
ÇEVİK, Çelebi - ALTUN, Mustafa (1996), Diaspora'daki Köylerimizden: Beserek Köyü, Emel Dergisi, S.216, Eylül-Ekim, s.30.
DEVLET, Nadir (1989), Çağdaş Türk Dünyası, Marmara Üniversitesi yay., İstanbul.
DEVLET, Nadir (1993), Doğuştan Günümüze İslam Büyük İslâm Tarihi Ek Cilt Çağdaş Türkîler, Çağ yay., İstanbul.
DOERFER, Gerhard (1959), Das Krimtatarische, Philologiae Turcicae Fundamenta I, Wiesbaden, s.369-370. Türkçesi: Mustafa Argunşah, Kırım Tatarcası, Türk Dünyası Araştırmaları, S.94, Şubat 1995, s.177-203.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/ 7 Fall 2008
Kırım Tatar Türkçesinin... 551
DOĞAN, İsmail (2001), Kırımçak Türkçesiyle İbrani Yazılı Bir Cönk, Milli Folklor, S.50, Yaz, s.40-44.
DOĞAN, İsmail (2002), Kırımçaklar, Türkler, C.20, Yeni Türkiye yay., Ankara, s.790-791.
DUBINSKI, Aleksander (1996), Polonya-Litvanya Tatarlarının Yazılı Metinlerinde Kullandıkları Türkçe, Uluslararası Türk Dili Kongresi 1988, TDK yay. 655, Ankara, 1996, s. 265-271.
ELMACI, Ekrem (1996), Diaspora'daki Köylerimizden: Ahmetçayırı Köyü, Emel Dergisi, S.214, Temmuz - Ağustos, s.30.
ERSOY, Ümit - AYDIN, Tutku (1998), Diaspora'daki Köylerimizden: Darıözü Köyü, Emel Dergisi, S. 225 Mart-Nisan, s.31.
GENCE, Süleyman (2007), Diaspora'daki Köylerimizden: Mesudiye
Köyü, Bahçesaray, S.43-44, s.18-20.
GRANNES, Alf
(1996)
, Soviet Book Production in the Crimean Tatar Language 1958-1983, Uluslararası Türk Dili Kongresi 1988, TDK yay., Ankara, s. 187-193.
GÜLENSOY, Tuncer (1994), Dobruca Türklerinin (Tatarlarının) Destanları, Bir Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, S.1,
s.58-69.
HORATA,
Osma
n (1996), Romanya'daki Türkoloji Çalışmaları, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S.2, Güz, TDK yay.,
s.388-398.
HORATA,
Osma
n (1997), Romanya Türkleri, Yeni Türkiye, S.16, C.II, Temmuz-Ağustos. 1859-1866.
HORATA, Osman (1998), Romanya Türkleri Edebiyatı, Türk
Dünyası El Kitabı C. IV, TKAE yay., Ankara. s.65-95.
İNALCIK, Halil-BALA Mirza (1997), Kırım, İslam Ansiklopedisi, C.VI, MEB yay., Eskişehir, s.741-756.
KALAFAT, Yaşar (1999), Kırım-Kuzey Kafkasya Sosyal Antropoloji
Araştırmaları, ASAM yay., Ankara. KARAŞ, Ertuğrul (1996), Diaspora'daki Köylerimizden: Güroluk
(Kızılsuvat) Köyü, Emel Dergisi, S.217, Kasım-Aralık, s.37. KARAŞ, Ertuğrul (1996), Diaspora'daki Köylerimizden: Yeşildon
Köyü, Emel Dergisi, S. 212, Ocak-Şubat, s.40. KARAŞ, Ertuğrul (1997), Diaspora'daki Köylerimizden: Esence
(Yellice) Köyü, Emel Dergisi, S.223, Kasım - Aralık, s.37. KARAŞ, Ertuğrul (1997), Diaspora'daki Köylerimizden: Paşakadın
Köyü, Emel Dergisi, S.221, Temmuz-Ağustos, s.31.
KARATAY, Zafer (1991), Çağdaş Kırım Türk Edebiyatında Bir
Portre: Eşref Şemizâde, Kardaş Edebiyatlar, S. 20, s. 7-8. KARPAT, Kemal H. (1985), Otoman Ppopulation 1830-1914 Demographic and Social Characteristics, The University of
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/ 7 Fall 2008
552
Nevza
t ÖZKAN
Wisconsin Press, London. Türkçesi: TIRNAKÇI, Bahar (2003) Osmanlı Nüfusu (1830-1914 Demografik ve Sosyal Özellikleri), Tarih Vakfı yay., İstanbul. KAYIHAN, Hasan (1990), Kırım Türklerinin Hürriyet Savaşçısı Mustafa Cemiloğluyla Bir Mülakat, Türk Yurdu, C.10, Ekim, s.42.
KERİM, Altay (1999), Romanya'da Kitap, Gazete, Dergi ve Radyo
Yayın Hayatı, Balkan Ülkelerinde Türkçe Eğitim ve Yayın Hayatı Bilgi Şöleni (20-24 Nisan 1998), Ankara, TDK yay., s.317-334.
KIRIMER, Cafer Seydahmet (1996), Gaspıralı İsmail Bey, hzl. Ramazan Bakkal, Avrasya Bir Vakfı yay., İstanbul.
KIRIMLI, Hakan (1989), Sürgündeki Kırım Tatar Türklerine Yönelik Sovyet Eğitim ve Kültür Politikası (1944-1987), Türk
Dünyası Araştırmaları, S. 59, Nisan, s.23-54.
KIRIMLI, Hakan (1996), Kırım Tatarlarında Millî Kimlik ve Millî
Hareketler, Ankara. KIRIMLI, Hakan (1997), Diaspora'daki Köylerimizden: Gökeşme
Köyü, Emel Dergisi, S. 218, Ocak-Şubat, s.31. KIRIMLI, Hakan (2005), Kırım'dan Türkiye'ye Kırım Tatar Göçleri,
Uluslararası Göç Sempozyumu, Harbiye - İstanbul, 08 - 11
Aralık, s.1-3.
KURAT, Akdes Nimet (1990), Türkiye ve Rusya, KB yay., Ankara.
KURAT, Akdes Nimet (1992), IV - XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz
Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Murat Kitabevi yay., Ankara.
KURNAZ, Cemal - ÇELTİK, Halil - BEKİR, Cafer - KERİM, İsmail
-
ŞEVKET, Mehmet -YÜKSEL, Zuhal (1999) Kırım Türk -Tatar Edebiyatı, Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi 13, KB yay., Ankara.
KURNAZ, Cemâl - ÇELTİK, Halil (1998), Osmanlı Dönemi Kırım
Edebiyatı, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S.6., Güz, s.671-692.
MAHMUT, Enver (1999), Romanya'daki Türkçe Eğitim Hayatı
(İkinci Dünya Savaşından günümüze kadarki dönem), Balkan Ülkelerinde Türkçe Eğitim ve Yayın Hayatı Bilgi Şöleni (20-24 Nisan 1998), Ankara, TDK yay., s.349-356. MAHMUT, Enver-MAHMUT, Nedret (1996), Romanya'da Çağdaş Türk Şiiri, Türk Dili, Türk Şiiri Özel Sayısı V (Türkiye Dışı Çağdaş Türk Şiiri), S. 531, Mart, s. 659-677.
MAHMUT, Nedret (1999), Romanya'daki Türkçe Eğitim Hayatı
(Başlangıçtan İkinci Dünya Savaşına kadarki dönem),
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/ 7 Fall 2008
Kırım Tatar Türkçesinin... 553
Balkan Ülkelerinde Türkçe Eğitim ve Yayın Hayatı Bilgi
Şöleni (20-24 Nisan 1998), Ankara, TDK yay., s.335-347. MAKSUDOĞLU, Mehmet (1996), Tatarlar Kimdir ?, Emel, S. 214,
Mayıs-Haziran, s. 22-29. MEMİŞOĞLU, Hüseyin (2002), Geçmişten Günümüze
Bulgaristan'da Türk Eğitim Tarihi, KB yay., Ankara. OR, Oktay (1966), Kırım'da Konuşulan Türk Diyalektleri ve Güney
Kırım Diyalektinde Görülen Bazı Ses Özellikleri, Emel
Dergisi, Temmuz - Ağustos, s.5
ORHONLU, Cengiz (1971), Lipkalar, Türkiyat Mecmuası, C. XVI ,
İstanbul, s.57-87.
OTÇU Turgut (1997), Diaspora'daki Köylerimizden: İzzettin Köyü, Emel Dergisi, S.219, Mart-Nisan, s.31.
ÖNER, Mustafa (1998), Bugünkü Kıpçak Türkçesi, TDK yay.,
Ankara.
ÖZKAN, Nevzat (2007), Türk Dilinin Yurtları, Akçağ yay., Ankara.
ÖZYETGİN, A. Melek (1996), Altınordu Kırım ve Kazan Sahasına
Ait Yarlık ve Bitiklerin Dil ve Üslup İncelemesi, TDK yay. 653, Ankara.
POLAT, Ümit (2003), İsmail Gaspıralı'nın Açtığı Usûl-i Cedid Mekteplerinin Öğretim Metotları, İsmail Bey Gaspıralı ve Ziya Gökalp Sempozyumları-Bildiriler, Türksoy yay., Ankara, s. 81-91.
SAMOYLOVİÇ A., (1988), Kırım Türk Yazı Dilinin Tarihçesi, (çev.
R. Uygun), TDAY Belleten 1960 , Ankara, s. 373-379.
SARAY, Mehmet (1987), Türk Dünyasında Eğitim Reformu ve Gaspıralı İsmail Bey (1851-1914), TKAE yay., Ankara.
SAVRAN, Hülya (2003), Kırım Tatar Türkçesi Dil Özellikleri -
Metinler - Sözlük, Balıkesir. SCHÖPFLİN, George (1995), Romanya'da Türk Halkları, Dünyada
Türkler, (drl. M. Bainbridge, çev. M. Harmancı), Say yay.,
İstanbul s. 195-198. SENOL, Yagizhan (1972), Tuzlacık Köyü, Emel Dergisi, S.68, Ocak
- Şubat, s.34-35.
SEVORTYAN, E.V. (1966), Krımsko-tatarskiy yazık, Tyurski Yazıki, Yazıki Naradov SSSR, Moskva, s.234. Türkçesi:
ALİYEVA, Minara (2001), Kırım Tatarcası, Türk Dili ve
Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, S.10, s.229. SLOUCH, N. (1993), Kırımçaklar, Kırım'ın Mûsevi Tatarları, Türk
Dünyası Tarih Dergisi, S. 82, Ekim, s. 12-13. SÜMER, Faruk (1979), Tatar, İslam Ansiklopedisi, C.12/1, MEB
yay., s.57-61.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3/ 7 Fall 2008
554 Nevzat ÖZKAN
TAHİR, Mahmut (1984), Polonyalı Tatarlar, Türk Kültürü, yıl:XXII,
S.250, Şubat, s.109-114.
TEBERDAR, F. Esra (1994), Diaspora'daki Köylerimizden: Ayrancı Bucağı, Emel Dergisi, S.204 Eylül - Ekim, s. 27.
TOGAN, Zeki Velidî (1994), Gaspıralı İsmail Bey, (çev. Y. Akpınar),
Kardaş Edebiyatlar, S. 26, 1994, s. 4-7. ÜLKÜSAL, Müstecip (1976), Kırım Türkleri, Türk Dünyası El
Kitabı, TKAE yay., s. 1152. ÜLKÜSAL, Müstecip (1976), Romanya Türkleri, Türk Dünyası El
Kitabı, TKAE yay., s. 1084-1085.
YAKUBOVSKİY, A. Yu. (1976), Altınordu ve Çöküşü, (çev. Hasan Eren), KB yay., Ankara.
YAKUPOĞLU, Murat (1989), Polonya (Lehistan) Türkleri, Türk
Dünyası Araştırmaları, S. 62, Ekim 1989, s. 215-231. YÜKSEL, İsmet (1997), Kırım'ın Etnik Yapısı ve Kırım Tatarlarının
Problemleri, Yeni Türkiye, S. 16, s. 1516-1527. YÜKSEL, Zuhal (1992), Kırım Türk Edebiyatı, Türk Dünyası El
Kitabı 3.Cilt Edebiyat, TKAE yay., Ankara, s.684-704. YÜKSEL, Zühal (1989), Polatlı Kırım Türkçesi Ağzı,TKAE yay.,
Ankara.
ZAJACZKOWSKİ, Ananiasz (1971), Polonya'da Türk Menşeli Etnik Unsurlar, (çev. Z. Kerman), Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi,
C.XIX, s.35-42.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com