You are here

"BAK-" EYLEMİYLE KURULU EKSİLTİLİ CÜMLE TÜRÜ ÜZERİNE

ON THE ELLIPTICAL SENTENCES WITH THE VERB "BAK-"

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.778

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In Turkish, for the structures including some sentences with the verb "bak-" functioning as the predicate which are combined with another sentence in the latter position, it is not possible to build up a direct structural relation concerning these sentences like "Bakıyorum her geçen gün biraz daha güzelleşiyorsun.", "Baktım ki bu ödevi yapmayacaksın, başkasına verdim." etc. Between the former and the latter sentences , it could be found out that there is an existence of another sentence of which predicate is the verb "bak-" or "gör-" and is not able to reach the surface structure: "Bakıyorum, görüyorum ki her geçen gün biraz daha güzelleşiyorsun.", "Baktım, anladım ki bu ödevi yapamayacaksın, başkasına verdim." etc. The middle sentence left in the deep structure level, in fact, is the predicate of the latter sentence. Because of this, when the linguistic unit (the last sentence) found in the second part of the structure is dealt alone, it behaves like a complete sentence and what's more with its inner position also functions as an adjective which serves for another predicate remained in the deep structure. Therefore, in sentence analysis, the former and the latter sentences in the surface structure should be taken into consideration as being two separate and simple sentences connecting with each other through the semantic aspect.
Abstract (Original Language): 
Türkçede "bak-"eyleminin yüklem görevini üstlendiği bazı cümlelerin, ardından gelen ikinci bir cümleyle oluşturduğu "Bakıyorum her geçen gün biraz daha güzelleşiyorsun", "Baktım ki bu ödevi yapmayacaksın, başkasına verdim." vb. yapılarda iki cümle arasındaki biçimsel ilişki doğrudan kurulamaz. Baştaki ve sondaki cümle arasında yüzey yapıya çıkamamış, yüklemi "bak-", "gör-" eylemleriyle kurulu bir cümle bulunur: "Bakıyorum, görüyorum ki her geçen gün biraz daha güzelleşiyorsun.", "Baktım, anladım ki bu ödevi yapamayacaksın, başkasına verdim." vb. Derin yapıda bırakılan aradaki cümle, sondaki cümlenin yüklemi konumundadır. Çünkü yapının ikinci bölümündeki dil birimi (son cümle), tek başına alındığında bitmiş bir cümle görüntüsü vermekle birlikte derin yapıda kalmış başka bir yükleme hizmet eden, nesne görevindeki iç cümledir. Bu nedenle cümle çözümlemelerinde yüzey yapıdaki ilk cümleyle son cümlenin birbirine yalnız anlamsal açıdan bağlı iki basit cümle olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
2238-2246

REFERENCES

References: 

KARAHAN, Leyla (2004). Türkçede Söz Dizimi, Ankara: Akçağ Yayınları.
KORKMAZ, Zeynep (2003). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil
Bilgisi), Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu Yayınları: 827.
UZUN Nadir Engin (2000). Anaçizgileriyle Evrensel Dilbilgisi ve Türkçe, İstanbul: Multilingual Yayınları.
UZUN Nadir Engin-Aydın Özgür (2006). "Sözdizim", Dilbilim, Temel Kavramlar-Sorunlar-Tartışmalar, Ankara: Dil Derneği Yayınları, s.63-76.
ÜSTÜNOVA Kerime (1999). "Eksilti ya da Sıfır Tekrar", Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bursa: Uludağ
Turkish Studies
International
Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 4/3 Spring 2009
2246
Kerime ÜSTÜNOVA
Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları, S.1, C. 1, s.
93-105.
ÜSTÜNOVA Kerime (2000). "Cümleler Arası Anlam ve Biçim Bağı Sağlayan Ögeler", Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Yayınları, Özel
Sayı, s. 135-145.
ÜSTÜNOVA Kerime (2006). "Ama'nın İşlevleri", Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları, S.10, C. 10, 20006/1, s. 79-92.
ÜSTÜNOVA Kerime (2008). Ad İşletimi-Biçimbilgisi, İstanbul:
Kesit Yayınları.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com