You are here

Home » Content

GAZİANTEP AĞZININ ŞEKİL BİLGİSİNİ BELİRLEYEN TEMEL ÖZELLİKLER

MAIN CHARACTERISTICS DETERMINING THE MORPHOLOGY OF GAZİANTEP DIALECT

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2009
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.717

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Although the term "dialect" is always referred as " phonetic variety" in the related bibliography, numerous morphological differences also exist in a local dialect in addition to phonetic ones. Moreover, the borders of a local dialect and dialect varieties can often be determined by the morphological characteristics. Gaziantep dialect, besides its significant phonetic characteristics, has an outstanding place among other Anatolian dialects in terms of its morphological characteristics. The main aim of this paper is to study and examine the main characteristics determining the morphology of Gaziantep dialect with respect to the features stemming from the Old Turkish and the features resulting from the phonetic shifts affecting grammatical components and thus making this local dialect different among the other Anatolian dialects. These characteristics will also be compared to historical and contemporary Turkish dialect, giving priority to the Anotalian dialects. Consequently, it will be clarified that Gaziantep dialect has a particular status among the other Anatolian dialects in terms of its morphological characteristics as well as its phonetic and vocabulary features.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
"Ağız" terimi için, kaynaklar hep "fonetik farklılaşmamdan söz etse de, bir ağız bölgesinde, ses bilgisi farklılıklarının yanında, o ağız bölgesine özgü birçok şekil bilgisi farklılığı da görülür. Hatta çok zaman ağız bölgesi sınırları ile ağız tabakalaşmasını bu şekil bilgisi özellikleri belirleyebilir. Gaziantep ağzı, önemli fonetik özellikleri yanında, şekil bilgisi özellikleri bakımından da Anadolu ağızları içinde ayrı bir yere ve öneme sahiptir. Bu makalede, Gaziantep ağzının şekil bilgisini belirleyen temel özellikler, Eski Türkçeden gelen unsurlar ile çeşitli ses değişmelerinin gramer unsurlarını etkilemesinden doğan ve böylece bölge ağzını diğer Anadolu ağızları içinde farklı kılan özellikler açısından ele alınıp incelenecektir. Bu özellikler, diğer Anadolu ağızları başta olmak üzere, tarihî ve çağdaş Türk lehçeleri ile de karşılaştırılacaktır. Böylece, Gaziantep ağzının ses bilgisi ve söz varlığı yanında, şekil bilgisi özellikleri bakımından da, Anadolu ağızları içinde önemli bir konuma sahip olduğu ortaya konulacaktır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-gaziantep-agzinin-sekil-bilgisini-belirleyen-temel-ozellikler.pdf
  • 3
1081-1123
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AKSOY, Ömer Asım (1945). Gaziantep Ağzı, C I-II-III, İstanbul: TDK Yay.
ALKAYIŞ, Fatih (2008). "Kâhta Ağzı Üzerine", Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı (25-30 Mart
2008), Türk Dil Kurumu-Harran Üniversitesi, Urfa, Yayımlanmamış Bildiri.
AYDIN, Mehmet (2000). "Anadolu Ağızlarında İken ~Ken Zarf-fiilinin Kullanımı ve Görevleri", Türk Dili
(TDK), S 588 (Aralık 2000), s. 639-645.
BALKANOĞLU (Necip Asım Yazıksız) (1902). "Dialect türk de Kilis", Keleti Szemle, S. 1, s. 269-278.
BANGUOĞLU, Tahsin (1977). "Anadolu (ve Rumeli) Ağızları", Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul:
Dergâh Yay., C 1, s. 132-134.
BURAN, Ahmet (1996a). Anadolu Ağızlarında İsim Çekim (Hâl)
Ekleri, Ankara: TDK Yay. BURAN, Ahmet (1996b). "-Ik Ekinin Anadolu Ağızlarında
Kullanılışı", TDAYBelleten 1994, Ankara: TDK Yay., s. 11-18.
CAFEROĞLU, Ahmet (1946). "Anadolu Diyalektolojisine Dair Bir Deneme", Türk Dili Belleten, Sayı: 67,
İstanbul: TDK Yay., s. 561-568.
CAFEROĞLU, Ahmet (1959). "Die Anatolischen und rumelischen Dialekte.", Philologiae Turcicae Fundamenta 1, Haz.: J. Deny- K. Grönbech-H. Scheel- Z. V. Togan, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag,
s. 239-260.
CAFEROĞLU, Ahmet (1960). "Anadolu ve Rumeli Ağızları Araştırmalarının Bugünkü Durumu", VIII. Türk
Dil Kurulyatında Okunan Bilimsel Bildiriler 1957, Ankara:
TDK Yay., s. 65-70.
CAFEROĞLU, Ahmet (1988). "Muğla Ağzı", TDAY Belleten 1962,
Ankara: TDK Yay., s. 107-130.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/3 Spring 2009
Gaziantep Ağzının Şekil Bilgisini... 1121
CAFEROĞLU, Ahmet (1995). Güney Doğu İllerimiz Ağızlarından
Toplamalar, Ankara: TDK Yay. (GİAT)
ÇAĞATAY, Saadet (1988). "Türkçede n~ğ Sesine Dair", TDAY
Belleten 1954, Ankara: TDK Yay., s. 15-30. DEMİR, Nurettin (1996). "Güneybatı Anadolu Ağızlarında Kullanılan
Şimdiki Zaman Eki -ik gelir",
Uluslararası Türk Dili Kongresi 1992 (26 Eylül 1992-1
Ekim 1992), Ankara: TDK Yay., s. 43-56.
Derleme Sözlüğü, 12 C, Ankara: TDK Yay. (DS)
DUMAN, Musa (2002).
"O
n the usage of the adverbial suffix +lA in Old Anatolian Turkish", Turkic
Languages, Harrassowitz Vverlag, Wiesbaden, v. 6 (2002)1,
p. 8-18.
ERGİN, Muharrem (1995). Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Boğaziçi Yay. GABAIN, A. von (1988). Eski Türkçenin Grameri, Çev.: Mehmet
Akalın, Ankara: TDK Yay.
GÜL, Rıza (1999). Gaziantep Barakları Ağzı, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana. (GBA)
GÜLENSOY, Tuncer (1985); "Anadolu Ağızlarında Şimdiki Zaman
Eki", Türk Kültürü Araştırmaları (Prof.
Dr. İbrahim Kafesoğlu'nun Hatırasına Armağan), Ankara:
TKAE Yay.: 281-295. GÜLENSOY, Tuncer-Alkaya, Ercan (2000). Türkiye Türkçesi
Ağızları, Ankara: Akçağ Yay.
GÜLSEREN, Cemil (2000). Malatya İli Ağızları, Ankara: TDK Yay.
GÜLSEVİN, Gürer (1993). Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, Ankara: TDK Yay.
GÜLSEVİN, Gürer (2002). Uşak İli Ağızları, Ankara: TDK Yay.
GÜNAY, Turgut (1978). Rize İli Ağızları (İnceleme-Metinler-
Sözlük), Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
GÜNŞEN, Ahmet (1997). Anadolu'nun Türkleşmesi Sürecinde Türk Soy, Boy, Oymak ve Cemâatleri ile
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/3 Spring 2009
1122
Ahmet
GÜNŞE
N
Kırşehir, İstanbul: Ahi Kültürünü Araştırma ve Eğitim Vakfı
Yay.
GÜNŞEN, Ahmet (2000). Kırşehir ve Yöresi Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük), Ankara: TDK Yay.
GÜNŞEN, Ahmet (2006). "Anadolu Ağızlarında Farklı Bir Gelecek
Zaman Eki ve Çekimi: -ıcı/-ici, -ucu/-ücü",
Turkish Studies, 1 / 2: 55- 80.
İMER, Kâmile (2000). "Türkçe'nin Ağızlarının Sınıflandırılmasında Temel Alınan Ölçütler", Türkçe'nin
Ağızları Çalıştay Bildirileri, Haz.: A. Sumru Özsoy-Eser E. Taylan, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi
Yayınevi, s. 5-16.
KARAHAN, Leylâ (1996). Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması,
Ankara: TDK Yay.
Komisyon (2005). Gaziantep Masalları, Gaziantep: Sertaç Yayınları.
KORKMAZ, Zeynep (1989). "Anadolu Ağızlarının Etnik Yapı ile İlişkisi Sorunu", TDAY Belleten 1971,
Ankara: TDK Yay., s. 21-32.
KORKMAZ, Zeynep (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara:
TDK Yay.
LIGETI, L. (1960). "Afganistan Avşarlarının Dili Üzerine", VIII. Türk Dil Kurulyatında Okunan Bilimsel
Bildiriler 1957, Ankara: TDK Yay., s. 57-64.
MUTLU, H. Kahraman (2008). "Balıkesir 'Çepni' Ağzı", Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı (25-30
Mart 2008), Türk Dil Kurumu-Harran Üniversitesi, Urfa, Yayımlanmamış Bildiri.
ÖZÇELİK, Sadettin (1997). Urfa Merkez Ağzı, Ankara: TDK Yay.
ÖZKAN, Nevzat (2003). "Anadolu Ağızlarında Kullanılan +(I)yIn
Eki", 1. Kırşehir Kültür Araştırmaları Bilgi
Şöleni (8-10 Ekim 2003), Bildiriler, Haz.: Ahmet Günşen, Kırşehir: Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim
Fakültesi Yay., s. 431- 435.
SAĞIR, Mukim (1995). Erzincan Yöresi Ağızları, Ankara: TDK Yay.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/3 Spring 2009
Gaziantep Ağzının Şekil Bilgisini... 1123
YILDIRIM, Faruk (1999). Çukurova Ağızları (Adana ve Osmaniye İlleri), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Adana, 810 s.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com