You are here

Home » Content

DERVİŞ PAŞA’NIN MURÂD-NÂMESİ’NDE SES VE AHENK İLE İLGİLİ SANATLAR

THE ARTS ON THE SOUND AND THE HARMONY OF DERVIS PASHA’S MURAD-NAME

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2009
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.912

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Derviş Pasha, one of the significant but less known poets, has obtained a deserved place among the other poets writing mesnevi by the pure and fluent style in his mesnevi called Murad-name.The leading feature of the the poet’s style which makes it fluent and remembered is his knowledge of Turkish. The poet knows very well the sound features of that language. He chooses the symphonious words aspect of the sound and the meaning and catches a harmony evoking a song melody with these words. The harmony supplied with the melody is supported with the verbal arts. The poet makes a harmony by reusing the words unary, dual or ternary sometimes in the begining of the line, sometimes in the middle of the line and sometimes at the end of the line. Harmony is sometimes continued with the word-repeats of the text. Murad-name has the appearance of an important mesnevi with the coherent unity of those sound and word repeats in point of the arts on sound and harmony.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
16. yüzyılın önemli fakat az tanınmış şairlerinden biri olan Derviş Paşa, Murâd-nâme adlı mesnevisindeki sade ve akıcı üslûbuyla mesnevi yazan şairler arasında önemli bir yere sahiptir. Şairin üslûbunu akıcı ve kalıcı kılan özelliklerin başında, Türkçeye hâkimiyeti gelmektedir. Şair, bu dilin ses özelliklerini çok iyi bilir. Eserinde birbiriyle ses ve anlam yönünden uyumlu kelimeleri seçer ve bu kelimelerin birlikteliğinden yer yer musikîyi çağrıştıran bir armoniyi yakalar. Şiirde armoninin sağlamış olduğu ahenk, söze dayalı sanatlarla desteklenir. Şair, kelimeleri bazen mısra başında, bazen mısra ortasında ve bazen de mısra sonunda birli, ikili, üçlü şekillerde tekrarlayarak ahenk oluşturur. Ahenk, bazen de metin seviyesindeki kelime tekrarlarıyla sürdürülür. Murâd-nâme, bu ses ve söz tekrarlarının uyumlu birlikteliğinin ahenge ve anlama katkısıyla, ses ve ahenkle ilgili sanatlar bakımından önemli bir mesnevîdir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-dervis-pasanin-murad-namesinde-ses-ahenk-ile-ilgili-sanatlar.pdf
  • 7
370-400
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AK, Mahmut (1994). “Derviş Paşa-Bosnevî”, İslâm Ansiklopedisi, C. 9, İstanbul: TDV Yay.
AKSAN, Doğan (1995). Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, 3. baskı, Ankara: Engin Yayınları
AYKUT, Ş. Nezihi (1980). Hasan Beyzade Tarih C. II (Basılmamış
Doktora Tezi) İstanbul: İÜ Ktp., Tarih Seminer Kitaplığı, Nu. 3277
AMÎD, Hasan (1377). Ferheng-i Fârsî-i Amîd, Tahran: İntişârât-ı Emîr Kebîr
BAYSUN, M. Cavid (1993). “Derviş Paşa”, İslam Ansiklopedisi, C. 3, İstanbul MEB Yay.
BEYÂNÎ, Tezkiretü’ş-Şuarâ (1997). (Hz. İbrahim Kutluk), Ankara: TTK Yay.
COŞKUN, Menderes (2007). Sözün Büyüsü Edebî Sanatlar, 1. baskı, İstanbul: Dergâh
ÇEBİ, Hasan (1987). Bütün Yönleriyle Necip Fazıl Kısakürek’in Şiirleri, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
ÇETİN, M. Nihad (1993). “Şiir”, İslam Ansiklopedisi, C. 11, İstanbul: MEB Yayınları ÇETİŞLİ, İsmail (2002). Metin Tahlillerine Giriş Şiir, Ankara: Akçağ Yayınları
ÇOBAN, Ahmet (2004). Edebiyatta Üslûp Üzerine, Ankara: Akçağ Yayınları
DEHHÛDA, Ali Ekber (1377). Lûgatnâme-i Dehhûda, C. 9, Tahran: Çâbnâme-i Dânişgâh
DEVELLİOĞLU, Ferit (1993). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, 20. Baskı, Ankara: Aydın Ktb.
DİLÇİN, Cem (1992). “Fuzulî’nin Şiirlerinde İkilemelerin
Oluşturduğu Ses, Söz ve Anlam Düzeni”, Türkoloji Dergisi,
C. X, 1, s. 162-177.
DİLÇİN, Cem (1997). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, 4. baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
DOĞAN, Muhammet Nur (2005). Eski Şiirin Bahçesinde, İstanbul: Alternatif Düşünce Yayınevi Dağıtım
398 Beyhan KESİK
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 4/7 Fall 2009
HATİBOĞLU, Vecihe (1981). Türk Dilinde İkileme, 2. baskı, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi
KAPLAN, Mehmet (1995). Tevfik Fikret (Devir-Şahsiyet-Eser), 4. baskı, İstanbul: Dergâh Yayınları
KAYABAŞI, Bekir (1997). Kâf-zâde Fâ’izî’nin Zübdetü’l-Eş’ârı,
İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Malatya.
KINALIZÂDE HASAN ÇELEBİ (1981). Tezkiretü’ş-Şuarâ, C.I (Hz. İbrahim Kutluk), Ankara: TTK Yay.
KOCAKAPLAN, İsa (1992). Açıklamalı Edebî Sanatlar, İstanbul: MEB Yayınları
KORTANTAMER, Tunca (1993). Eski Türk Edebiyatı-Makaleler, Ankara: Akçağ Yayınlar
KÜLEKÇİ, Numan (1999). Açıklamalar ve Örneklerle Edebî Sanatlar, 2. baskı, Ankara:
MACİT, Muhsin (2005). Divan Şiirinde Âhenk Unsurları, 2. baskı, İstanbul: Kapı Yayınları
MACİT, Muhsin ve SOLDAN Uğur, Edebiyat Bilgi ve Teorileri El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara, 2008.
MEHMED RİYÂZÎ, Riyâzü’ş-Şuarâ, Nuruosmaniye Nu.: 3724
MEHMET SÜREYYA (1996). Eski Yazıdan Yeni Yazıya Sicill-i
Osmanî, C. II (Hz. Nuri Akbayar), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
MUALLİM NACİ (1995). Lügat-ı Nâcî, İstanbul: Çağrı Yayınları
MUÎN, Muhammed (1381). Ferheng-i Fârsî, C. II, Tahran: İntişârât-ı Emîr Kebîr
OKAY, M. Orhan (1992). Şiir Sanatı Dersleri, 2. baskı, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayını
Örnekleriyle Türkçe Sözlük, C. 4, MEB Yayınları, Ankara,1996.
ÖZÜNLÜ, Ünsal (1997). Edebiyatta Dil Kullanımları, Ankara: Doruk Yayınları
PAKALIN, Mehmet Zeki (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. I-II-III, İstanbul: MEB Yayınları
PEÇEVÎ İBRAHİM EFENDİ (1992). Peçevî Tarihi, C. II (Hz. Bekir Sıtkı Baykal), Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.,
Derviş Paşa’nın Murâd-Nâmesi’nde… 399
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 4/7 Fall 2009
SARAÇ, A. Yekta (2004). Klâsik Edebiyat Bilgisi, İstanbul: Gökkubbe Yayınları
SARAÇ, A. Yekta (2006). Osmanlı’nın Şiiri, İstanbul: 3F Yayınevi
SELÂNİKÎ MUSTAFA EFENDİ (1999). Tarih-i Selânikî (Hz. Mehmet İpşirli), Ankara: TTK Yayınları
SELÇUK, Bahir (2004). Ahenk Unsurları Bakımından Nef’î
Divanı’nın Tahlili, Malatya: Özserhat Matbaacılık ve Yayıncılık
ŞEMSEDDİN SAMİ (1987). Kâmûs-ı Türkî, İstanbul: Çağrı Yayınları
ŞENER, İbrahim; YILDIZ, Alim (2003). Türk İslâm Edebiyatı, İstanbul: Rağbet Yayınları
TAHİRÜ’L-MEVLEVÎ (Tahir Olgun) (1973). Edebiyat Lügati, (Haz. K. Edip Kürkçüoğlu), İstanbul: Dergâh Yayınları
TANPINAR, Ahmet Hamdi (1998). Edebiyat Üzerine Makaleler (Hz.
Zeynep Kerman), İstanbul: Dergâh Yayınları
TARLAN, Ali Nihad (1981). Edebiyat Meseleleri, İstanbul: Ötüken Neşriyat
TAYYÂRZÂDE AHMED (1293). Tarih-i ‘Atâ, C. IV, İstanbul: Yahya Efendi Matbaası
TUMAN, Mehmet Nail (2001). Tuhfe-i Nâilî, Divan Şairlerinin
Muhtasar Biyografileri (Hazırlayanlar: Cemal Kurnaz, Mustafa Tatçı) C. I, Ankara: Bizim Büro Yayınları
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C. 8, Dergâh Yayınları, İstanbul 1998.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C. II, Dergâh Yayınları, İstanbul, 1977.
Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, C. III, AKM Yayınları, Ankara, 2003.
ÜNVER, İsmail (1988). “İkilemelerle Yazılmış Dört Gazel”, Türk Dili, C. LV, S:438, s. 291-297.
YEĞİN, Abdullah vd. (2000). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Büyük Lûgat, İstanbul: Türdav Yayınları
Yeni Türk Ansiklopedisi, C. 10, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 1985.
400 Beyhan KESİK
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 4/7 Fall 2009
YETİŞ, Kazım (1998). Ta‘lîm-i Edebiyât’ın Retorik ve Edebiyat Nazariyatı Sahasında Getirdiği Yenilikler, Ankara: AKM Yayınları

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com