You are here

AZERBAYCAN VE İRAN TÜRK AĞIZLARINDA FİİLİN ÖĞRENİLEN GEÇMİŞ ZAMAN FORMASININ DEĞİŞİK BİR ŞEKLİ

A DIFFERENT SHAPE OF SIMPLE PAST TENSE FORM OF VERB IN TURKISH DIALECTS IN AZARBAIJANAND IRAN

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.949
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
It is well-known that most of historical and modern Turkic dialects use the forms developing from -Ip + turur as a suffix for the learned past tense. However, the –ItdI / -It variant of this suffix are used in the dialects of Khorasan and Salmas in Ġran, and in Nuha, Quba, Tabasaran, Derbend and Zagatala in Azerbaijan. In the other regions where this suffix is used the consonants p / b / t / d remained without any change. The reason why the form made of -Ip and turur composition turned to be -ItdI / -It can be best explained with assimilation. The consonant -d- in the suffix -dır affected the vocal in the suffix –Ip / -Ib / -If to asimilate to itself, and changed to t
Abstract (Original Language): 
Tarihî ve çağdaş Türk lehçelerinin birçoğunda -Ip + turur’dan gelişen biçimlerin, öğrenilen geçmiş zaman eki olarak kullanıldığı bilinmektedir. Ancak ekin –ItdI / -It varyantı Ġran’da Horasan, Salmas; Azerbaycan’da Nuha, Quba, Tabasaran, Derbend, Zagatala ağızlarında görülmektedir. Ekin kullanıldığı diğer bölgelerde p / b / t / d sesleri bir başka sese dönüşmeden kendilerini muhafaza etmişlerdir. -Ip ve turur biçimlerinin birleşmesinden oluşan ekin -ItdI / -It şekliyle kullanıldığı alandaki değişimin sebebi, benzeştirme olayı ile açıklanabilir. -dır ekindeki -d- sesi –Ip / -Ib / -If ekindeki ünsüze tesir ederek kendisine benzeştirmiş ve t sesine dönüştürmüştür.
210-215

REFERENCES

References: 

ÇARIYAROV, B. (1969), Günorta, Günbatar Türki Dillerde İşlik Zamanları, AĢgabat: Ilım NeĢiryatı. ERCĠLASUN, Ahmet B. vd. (2006), Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Grameri I. Fiil. Basit Çekim, Ankara: TDK Yayınları. EZĠZOV, Elbrus (1999) Azerbaycan Dilinin Tarihi Dialektologiyası, Bakı: Bakı Üniversiteti NeĢriyyatı. GADJĠYEVA, N. Z. (1979), Tyurkoyazıçnıe arealı Kavkaza, Nauka, Moskva. GÖKDAĞ, Bilgehan A.,(2006), Salmas Ağzı. Güney Azerbaycan Türkçesi Üzerine Bir Ġnceleme, Çorum: Karam Yayınları. ĠSLAMOV, Musa (1968), Nuha Dialekti, Bakı: Azerbaycan SSR Elmler Akademiyası NeĢriyyatı. MĠRZEZADE, H. (1990) Azerbaycan Dilinin Tarihi Grammatikası, Bakı: Azerbaycan Üniversiteti NeĢriyyatı. RÜSTEMOV, R. E. (1961), Quba Dialekti, Bakı: Azerbaycan SSR Elmler Akademiyası NeĢriyyatı. ġĠRELĠYEV, M. (1968) Azerbaycan Dialektologiyasının Esasları, Bakı: Azerbaycan SSR Elmler Akademiyası NeĢriyatı. TULU, Sultan (2005), Bocnurd’dan Folklor Derlemeleri, Ankara: Ürün Yayyınları.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com