You are here

YENİ TÜRK EDEBİYATINDA KAYNAK OLARAK MANİFESTOLAR

THE MANIFESTOS IN THE MODERN TURKISH LITERATURE AS A SOURCE

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1376
Abstract (2. Language): 
Manifestos, which synonymously refer to declaration, announcement and proclamation, are the texts that put forward the theory of the understanding under which the artits who adopt it put their signature. These are the expression of the common views and the beginning of the process of gaining acceptance. Besides having a unifying function, manifestos are the expression of a differentiation, the differentiation of its own line from the other formations. Manifestos, which came into being in the West as the texts which the movements systemized, flourished in our literature around the Journals of Literature. Turkish Literature, which is based on an established tradition and a rich accumulation, has produced many manifestos which have tended to make art closer to life, take it to the realm of the aesthetics, question on the basis of reality, make it functional and also Turkish Literature has also been a platform for many manifestal risings. This process is observed to have gained an acceleration recently. The course of literature, as well as can be traced through these texts that show the turning points, the functionality of the manifestos is put forward through criticism. For these reasons, the efficiencies of manifesto need to be evaluated.
Abstract (Original Language): 
"Beyanname", "bildirge", "bildiri" terimleriyle de karşılanan "manifesto"lar, altında imzası bulunan sanatçıların benimsedikleri anlayışın teorisini ortaya koyan metinlerdir. Bunlar, ortak görüşlerin dışavurumu ve kendini kabul ettirme sürecinin başlangıcıdır. Manifestolar birleştirici bir işlev görmelerinin yanında, bir farklılaşmanın, kendi çizgisini diğer oluşumlardan ayırmanın da ifadesidir. Akımların sistemleştirildiği metinler olarak 19. yüzyılda Batı'da ortaya çıkan manifestolar, bizde daha çok edebiyat dergileri etrafında gelişmiştir. Köklü bir geleneğe ve zengin bir birikime dayanan Türk edebiyatı; sanatı hayata yaklaştırma, estetik daire¬sine çekme, gerçeklik düzleminde sorgulama, işlevsel kılma bağlamında çeşitli yönelimler gösteren pek çok manifesto üretmiştir. Edebiyatın seyri, dönemeçleri gösteren bu metinlerden takip edilebildiği gibi, manifestoların işlevselliği de eleştirilerle ortaya konur. Bütün bunlardan dolayı, manifesto verimlerinin değerlendirilmesi gereklidir.
92-104

REFERENCES

References: 

ADIMLAR (1970a). "Ne Yapabiliriz?", Adımlar, S. 1, Şubat, s. 2.
ADIMLAR (1970b). "Yolumuz", Adımlar, S. 1, Şubat, s. 3.
AKARSU S. Günay (1970). "Yeni Bir Tiyatro Dergisine Başlarken", Tiyatro 70, S. 1, Şubat, s. 3.
AKARSU S. Günay (1979). "Yeniden Çıkarken", Oyun, S. 1, Mart, s. 2.
AKER Halûk, AKSEKİ Rahmi vd. (1964). "Doğuş Bildirisi", Evrim, S.
16, Mart, s. 3.
AKSIN Can, ARMAN Ahmet vd. (1967). "Bildiri", Yeni Gerçek, S. 2, Ekim, s. 1.
ALKAN Erdoğan (1995). Şiir Sanatı/Dünyada ve Türkiye'de Şiir Akımları, Şiirin Temel Sorunları-Kavramları, Yön Yay., İst.
AMANVERMEZ Yalçın (1983). "Başlarken", Kaynaklar, S. 1, Güz (Eylül/Ekim/Kasım), s. 2.
ASİLTÜRK Bâki (2006). "Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Manifestolar", Türk Edebiyatı Tarihi, C. 4, Editörler: Talât
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 5/2 Spring 2010
Yeni Türk Edebiyatında... 179
Sait Halman vd., Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., İst., s.
134-152.
AYDIN Mehmet Sait (2008). "İkinci Yeni'nin Üç Eşik Metni -Eşzamansız Manifestolar-", I. Uluslar Arası Türk Dili ve Edebiyatı Öğrenci Kongresi 11-13 Eylül 2006 Bildiriler,
İstanbul Kültür Üniversitesi Yay., İst., s. 549-558.
B[OZOK] O[sman] (1957). "Çıkarken", Çağrı, S. 1, Ekim, s. 1.
BAŞOL Cahide (1941a). "Tedkik: Fecri Âtî: 'Sinayi Emel'den Nasıl Vazgeçildi? - Fecr-i Âtî Encümeninin Edebî Beyannamesi IV", Uyanış Servet-i Fünûn, Nu. 2347, 14 Ağustos, s. 150
BAŞOL Cahide (1941b). "Tedkik: Fecri Âtî: Fecriâtî Encümeninin Edebî Beyannamesi Beyannamedeki Şayanı Dikkat Noktalar V", Uyanış Servet-i Fünûn, Nu. 2348, 21 Ağustos, s. 165.
BATUR Enis (hzl.) (1997). Modernizmin Serüveni/Bir "Temel Metinler" Seçkisi: 1840-1990, YKY, İst.
BEYATLI Yahya Kemal (1992). "Üç Tepe", Eğil Dağlar, İstanbul Fetih
Cemiyeti, 4. bs., İst., s. 296-301. BÜYÜK DOĞU (1943). "İdeologya Örgüsü: Büyük Doğu", Büyük
Doğu, S. 1, 17 Eylül, s. 2. Büyük Larousse (1986). C. 3, 4, 13, Gelişim Yay., İst. CANER Nuh (1948). "Çıkarken", Güney, S. 1, Şubat, s. 1. CİVELEK Teoman (1952). "Mavi'nin Düşündürdükleri", Mavi, S. 1, 1
Kasım, s. 4.
ÇAĞIN Sabahattin (2010). "Millî Edebiyattan Memleket Edebiyatına Üç Manifesto Şiir", Yeni Türk Edebiyatı, S. 1, Mart, s. 47-57.
ÇALIK Mustafa (1992). "Manifesto", Polemik, S. 1, Mayıs, s. 36.
ÇALIŞLAR Aziz (hzl.) (1993). 20. Yüzyılda Tiyatro, Mitos Boyut Yay., İst.
ÇETİŞLİ İsmail (2001). Batı Edebiyatında Edebî Akımlar, Akçağ Yay., 4. Baskı, Ank.
ÇINARLI Mehmet (1964). "Yeniden Çıkarken", Hisar, S. 1 (76), Ocak, s. 3.
ÇONGUR H. Rıdvan (Düzenleyen ve Yöneten) (1967a). "Radyoda 'Hisar' Saati", Hisar, Yıl: 11, C. 7, S. 38 (113), Şubat , s. 16-18.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 5/2 Spring 2010
180
Ali
m GUR- Sena KUÇUK
ÇONGUR H. Rıdvan (1967b). "Radyoda 'Hisar' Saati", Hisar, Yıl: 11, C. 7, S. 39 (113), Mart, s. 16-18.
DERGÂH (1990). "Bu Dergi", Dergâh, S. 1, Mart, s. 1.
DİRİLİŞ (1966). "Gelişme, Devrim ve Diriliş", Diriliş, S. 1, Mart, s. 3-5.
DOĞAN Mehmet H.(1979). "Bir Değerlendirme ve Sunuş Olarak",
Somut, S. 1, Ocak, s. 3-6.
DÖKMECİ Avni (1948). "Bu Sayının Önsözü", Kaynak, S. 1, 1 Ocak, s. 3.
Efe Murat, KURTULUŞ Cem (2004). "Madde Akımı Manifestosu: Bir
Madde-Şiir Politikasına Doğru", Adam-Sanat, S. 220, Mayıs,
s. 98-99.
EMİROĞLU Öztürk (2003). Türkiye'de Edebiyat Toplulukları, Akçağ
Yay., 2. bs., Ank..
EMİROĞLU Öztürk (2007). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Hisar Topluluğu, Akçağ Yay., 2. bs., Ank.
ENGİNÜN İnci (1992). "Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri", Türk Dili
(Türk Şiiri Özel Sayısı IV: Çağdaş Türk Şiiri), S. 481-482,
Ocak-Şubat, s. 565-615. EVRİM (1962). "Başlarken", Evrim, S. 1, Aralık, s. 5.
FIRATLI Halil Vedat (1939). "Başlarken", Oluş, 1 İkincikânun, S. 1, s.
1.
GELECEK (1971). "Gelecek Devrimcilerindir!", Gelecek, S. 1, Mayıs, s.
2-3.
GÖĞÜŞ Beşir vd. (1988). Yazın Terimleri Sözlüğü, Dil Derneği Yay.,
Ank.
GÖKER Cemil (1982). Fransa'da Edebiyat Akımları, DTCF Yay., Ank.
GÜR Âlim (2008). "Millîleşme Sürecimizde Dergâh Mecmuası Başyazarı Yahya Kemal", İstanbul Yahya Kemal Enstitüsü Mecmuası V: Bir Medeniyati Yorumlamak - Ölümünün 50. Yılında Yahya Kemal Beyatlı Sempozyumu - 3-7 Kasım 2008, Yayına hzl. Kâzım Yetiş, İstanbul Fetih Cemiyeti Yahya Kemal Enstitüsü Neşriyatı, İst., s. 620-629.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 5/2 Spring 2010
Yeni Türk Edebiyatında... 181
GÜR Âlim (2010). "Dergâh Mecmuası ve Ahmet Haşim", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi - The Journal of International Social Research, Volume 3/10, Winter, s. 316- 331.
İNAL Tuğrul (1981). "Gelecekçilik", Türk Dili (Yazın Akımları Özel Sayısı), S. 349, Ocak, s. 241-250.
İslâm Ansiklopedisi (2003). C. 28, TDV Yay., Ank.
KABAKLI Ahmet (1972). "Çıkarken", Türk Edebiyatı, S. 1, Ocak, s. 3¬5.
KANIK Orhan Veli (1998). "Garip", Bütün Şiirleri, Adam Yay., 32. Baskı, İst., s. 23-36.
KARACA Alâattin (2005). İkinci Yeni Poetikası, Hece Yay., Ank.
KARAOSMANOĞLU Yakup Kadri (1969). Gençlik ve Edebiyat
Hatıraları, Bilgi Yayınevi, Ank.
KARATAŞ Turan (2004). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü, 2. bs., Akçağ Yay., Ank.
KAYITLAR (1990). "Sunuş", Kayıtlar, S. 1, Kasım, s. 3.
KEFELİ Emel (2007). Metinlerle Batı Edebiyatı Akımları, 3F Yay., İst.
KESER Nimet (2005). Sanat Sözlüğü, Ütopya Yay., Ank.
KISAKÜREK Necip Fazıl (1936). "Adımız", Ağaç, S. 1, 14 Mart, s. 1-2.
KURDAKUL Şükran (1962). "Sanatın Gücü", Ataç, C. 1, S. 1, Mayıs, s. 2.
Memet Fuat (1980). "Başlarken", Yazko Edebiyat, C. 1, S. 1, Kasım, s. 2-3.
Memet Fuat (1985). "Seçkin Aydınlar", Adam Sanat, S. 1, Aralık, s. 5¬7.
NAMIKOĞLU F. (1970). "Başlarken", Adımlar, S. 1, Şubat, s. 4.
NECATİGİL Behçet (1979). "Garipçiler", Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C. 3, Dergâh Yay., İst., s. 285-288.
NECDET Ahmet (1993). Modern Türk Şiiri (Yönelimler-Tanıklıklar-
Örnekler), Broy Yay., İst.
NEZİR Seyyit, ÇOLAK Veysel vd. (1988). "Yenibütün: Kendini
Biriktiren Bireyin Şiiri", Broy, S. 27, Ocak, s. 4-5.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 5/2 Spring 2010
182
Ali
m GUR- Sena KUÇUK
OKAY Orhan (2004). "Orhan Veli ve Garip Önsözü", Poetika Dersleri, Hece Yay., s. 29-90.
OKAY Orhan (2005). Batılılaşma Devri Türk Edebiyatı, Dergâh Yay., İst.
OKAY Orhan (2006). "Tanzimatçılar: Yenileşmenin Öncüleri (180¬189)", Türk Edebiyatı Tarihi, C. 3, Editörler: Talât Sait
Halman vd., Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., İst., s. 53-74. OTAĞ (1963a). "Çağa Açılan Pencere", Otağ, S. 2, 15 Şubat, s. 3, 20.
OTAĞ (1963b). "Günaydın", Otağ, S. 1, 15 Ocak, s. 3, 8.
ÖZDENÖREN Rasim (1966). "Yeni Dönemle", Edebiyat, S. 1, Şubat, s. 1.
ÖZDENÖREN Rasim (1976). [Başlıksız], Mavera, S. 1, Aralık, s. 46.
ÖZKIRIMLI Atilla (1981). "Türk Yazın Tarihinde Akımlar", Türk Dili (Yazın Akımları Özel Sayısı), S. 349, Ocak, s. 411-435.
PAKDİL Nuri (1969). "Kalemin Yükü", Edebiyat, S. 1, Şubat, s. 1, 4.
PARLATIR İsmail - ÇETİN Nurullah (hzl.) (1999). Genç Kalemler
Dergisi, TDK Yay., Ank.
SAZYEK Hakan (1999). Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Garip Hareketi, 2. bs., Türkiye İş Bankası Yay., Ank.
SAZYEK Hakan (2006). "1920-1950" (VIII. Bölüm: Cumhuriyet
Dönemi (1923-XXI. Yüzyıl) - Şiir), Türk Edebiyatı Tarihi, C. 4, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., İst., s. 21-47.
SELAMET Necmi (drl.) (2007). Şiirimizde Manifestolar, İlya Yay., İzmir.
SÖZEN Metin-TANYELİ Uğur (1999). Sanat Kavram ve Terimleri
Sözlüğü, Remzi Kitabevi, 5. bs, İst. SU Hüseyin (1997). "Sıcak Takip", Hece, S. 1, Ocak, s. 3-4.
TANPINAR Ahmet Hamdi (2001). Yahya Kemal, Dergâh Yay., 4. bs., İst.
TİYATRO (1947). "İki Sebep", Tiyatro, S. 1, Ocak, s. 3. TUNCER Hüseyin (1994). Yedi Meşaleciler, Akademi Kitabevi, İzmir.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). C. 1, Dergâh Yay., İst.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 5/2 Spring 2010
Yeni Türk Edebiyatında... 183
TÜRK SANATI (1953). "Yerli Kökün Üstünde Türk Sanatı", Türk Sanatı, S 1, 1 Ocak, s. 1-2
Türkçe Sözlük (1988). TDK Yay., 9. Baskı, Ank.
TÜRKİYE DEFTERİ (1973). "Güçlenen... Süren...", Türkiye Defteri,
S. 2, Aralık, s. 3-4.
TÜRKİYE YAZILARI (1977). "Sunu", Türkiye Yazıları, S. 1,Nisan, s. 2.
TZARA Tristan (2007). Dada Manifestoları ve Seçme Şiirler, (hzl. ve
çev. Tozan Alkan) Donkişot Yay., İst.
UFUKLAR (1952a). "Dileğimiz", Ufuklar, S. 1, Şubat, s. 1. UFUKLAR (1952b). "Başsöz", Ufuklar, S. 2, Mart, s. 1.
ÜLKÜ (1941). "Okuyucularımıza", Ülkü, S. 1, 1 Birinciteşrin, s. 1.
VARLIK (1933). "Varlık Ne İçin Çıkıyor?", Varlık, S. 1, 15 Temmuz, s. 16.
VİRGÜL (1997). "Başlarken", Virgül, S. 1, Ekim, s. 20.
YARINA DOĞRU (1973). [Başlıksız], Yarına Doğru, S. 1, Kasım, s. 2.
YAZGAN Etem (1960). "Sanattan Yana", Maya, S. 1, Ocak, s. 3.
YAZI (1978). "Yazı ve Gerçeklik", Yazı, S. 1, s. 2-5.
YETKİN Suut Kemal (1967). Edebiyatta Akımlar, Remzi Kitabevi, İst.
YORDAM (1966). "Çıkarken", Yordam, S. 1, Ocak, s. 1.
YÜCEL (1935). "Ön Sözümüz", Yücel, S. 1, 1 Şubat, s. 1
ZOLA Emile (1981). "Deneysel Roman", çev. Fehmi Baldaş, Türk Dili
(Yazın Akımları Özel Sayısı), S. 349, Ocak, s. 148-153.
İNTERNET KAYNAKLARI
Bâki Ayhan T., "Manifesto ve Şair ve Sair",http://muhur.blogcu.com, (ET: 16.2.2007), [Mühür Dergisi, S. 12, Ocak-Şubat 2007 (Manifestolar Dosyası)]
BOZDOĞAN Ahmet, "Dönem ve Akım Nitelemeleri Arasında Kalmış Bir Terim: Millî Edebiyat", http://www.sozbitti.com, (ET: 13.04.2009), [Yayınlandığı Yer: İlmî Araştırmalar Dergisi,
S. 22, Güz 2006]
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/2 Spring 2010
184
Ali
m GUR- Sena KUÇUK
De CAMPOS Augusto, "Somut Şiir Manifestosu", http://tr.wikipedia.org,(ET: 16.2.2007)
Metin Cengiz, "Manifestolar Üzerine", http://muhur.blogcu.com, (ET: 16.2.2007), [Mühür Dergisi, S. 12, Ocak-Şubat 2007 (Manifestolar Dosyası)]
ÜNAL Hayriye; "Manifesto Var Manifesto Var", http://hayriyeunal.blogcu.com, (ET: 13.04.2009)
[Yayınlandığı Yer: Karayazı Dergisi, S. 2]

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com