You are here

Home » Content

ALINTI KELİMELERDE SON SES DÜŞMESİ

THE APOCOPE IN THE LOAN WORDS

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2010
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1482

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Disappearance is the loss of a sound in structure of the word with some reasons. There are three types of disappearance: apheresis, syncope and apocope. The apocope is disappearance of a vowel or consonant at the end of a word. This situation isn't standard in whole dialects and accents. Some dropping sounds, have an intense in a spesific region, they aren't seen in the other areas or have rare examples. This is rather common in the dialects. In this study will be handled the apocope in the loan words with the examples in Turkey Turkish and contemporary Turkish dialects.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bir kelimedeki seslerden birinin, çeşitli nedenlerle düşmesine ses düşmesi denir. Ses düşmesi üç çeşittir: ön ses düşmesi, iç ses düşmesi ve son ses düşmesi. Son ses düşmesi, kelimede son ses durumunda olan ünlü veya ünsüzün düşmesidir. Bu durum, bütün lehçelerde ve ağızlarda standart değildir. Düşen bazı sesler, belli bir bölge içinde yoğunlaşırken, bazı bölgelerde görülmemekte ve hatta birkaç ya da bir örnekle sınırlı kalabilmektedir. Bu daha çok ağızlarda görülür. Çalışmada, Türkiye Türkçesinde ve Çağdaş Türk Lehçelerinde alıntı kelimelerde son ses düşmesi bahsi örnekleriyle ele alınacaktır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-alinti-kelimelerde-son-ses-dusmesi.pdf
  • 4
1339-1363
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AKALIN, Şükrü Halûk (2001). "Şor Türkçesinin Söz Varlığındaki Rusça Ödünçlemeler ve Alıntılar Üzerine." Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. Sayı: 11. Bahar. 13-26.
AKAR, Ali (2004). Muğla Ağızları. Muğla: Muğla Üniversitesi yayınları.
AKSAN, Doğan, ATABAY Neşe, ÖZEL Sevgi, ÇAM Ayfer, PİRALİ Neval (1978). Türkiye Türkçesi Gelişmeli Ses Bilimi. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
ALKAYA, Ercan
(2008)
. Sibirya Tatar Türkçesi. Ankara: Turkish Studies Publication Series.
ALMAK, Demet (2006). Azerbaycan Türkçesindeki Arapça, Farsça Kelimelerin Fonetik Değişiklikleri (Türkiye Türkçesi ile Karşılaştırılması). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kayseri.
AMZOROV M. P. (1992). Grammatika Şorskogo Yazıka-Şor Tilinin Grammatikazı. Novokuznetsk (Aba-Tura).
ASANOV Ş. A., GARKAVETS A. N., USEYİNOV S. M. (1988).
"Krımtatar Tili Fonetikası, Morfologiya ve İmlasının Kıska Tasviri." Krımtatarca-Rusça Lugat. Kiev. 167-233.
AYDOĞDU, Özkan
(2009)
. "Türkiye Türkçesi Ağızlarında Son Ses Ünsüzleri." Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 4/8 Fall. 577-597.
BASKAKOV, N. A. (1958). "Oçerk Grammatiki Karakalpakskogo Yazıka." Karakalpaksko-Russkiy Slovar-Karakalpakşa-Rusşa Sözlik. Moskova.
BASKAKOV N. A. (redaktör), GAYDARCİ G. A., KOLTSA E. K., POKROVSKAYA L. A., TUKAN B. P. (1973). Gagauzsko-Russko-Moldavskiy Slovar (Gagauzça-
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/4 Fall 2010
Alıntı Kelimelerde Son Ses Düşmesi... 1357
Rusça-Moldovanca Laflık). Moskova: İzdatelstvo Sovyetskaya Entsiklopediya.
BASKAKOV N. A., ZAYONÇKOVSKİY A., ŞAPŞAL S. Ş. (1974). Karaimsko-Russko-Polskiy Slovar. Moskova.
BİRAY, Nergis (2009). Türkiye'deki Afgan Kazakları Ağzı.
Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
BOZ, Erdoğan (2001). "Ünsüz Düşme ve Kaybolmalarında Terim ve Tasnif Sorunu." Türk Dili, Dil ve Edebiyat Dergisi. Sayı: 600. Aralık. 856-865.
BOZ, Erdoğan (2002). Afyon Merkez Ağzı (Dil Özellikleri, Metinler, Sözlük). Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi yayınları.
BURAN, Ahmet (1997). Keban, Baskil ve Ağın Yöresi Ağızları.
Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
CEYLAN, Emine (1997). Çuvaşça Çok Zamanlı Ses Bilgisi.
Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
COŞKUN, Volkan (1996). "Özbek Türkçesinde Ses Hadiseleri."
Türk Dünyası Araştırmaları. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı yayınları. Sayı: 103. Ağustos. 125-131.
COŞKUN, Volkan (1998). "Yeni Uygur Türkçesinde Ses Uyumu ve Ses Olayları." Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi.
Sayı: 6. Güz. 796-808. COŞKUN, Volkan (2000). Özbek Türkçesi Grameri. Ankara: Türk
Dil Kurumu yayınları.
CUMAKUNOVA, Gülzura (2008). "Kırgız Türkçesinde Arapçadan
Alıntı Kelimeler." Türkiyat Araştırmaları. Sayı: 9. Güz.
101-117.
DALLI, Hüseyin (1991). Kuzeydoğu Bulgaristan Türk Ağızları Üzerine Araştırmalar. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
DEMİR, Necati (2001). Ordu İli ve Yöresi Ağızları (Inceleme-Metinler-Sözlük). Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
DEMİR, Necati (2005). Tokat İli ve Yöresi Ağızları. Tokat: Niksar Belediyesi yayınları.
DEMİR, Necati (2006a). Trabzon ve Yöresi Ağızları (Tarih-Etnik Yapı-Dil İncelemesi) I. Ankara: Gazi Kitabevi.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/4 Fall 2010
1358
Ayli
n KOÇ
DEMİR, Necati, ŞEN Ülker (2006b). Sivas İli ve Yöresi Ağızları (Etnik Yapı-İnceleme-Metinler-Sözlük). Ankara: Gazi Kitabevi.
DEMİR, Necati, AYDOĞDU Özkan (2009). Giresun İli ve Yöresi Ağızları (Tarih-Dil İncelemesi-Metinler-Sözlük). Giresun: Giresun Valiliği yayınları.
DEMİRCAN, Ömer (1996). Türkçenin Sesdizimi. İstanbul: Der
yayınları.
DENY Jean,
ŞAHİ
N Oytun (Türkçeye Çeviren) (1995). Türk Dili Gramerinin Temel Kuralları (Türkiye Türkçesi). Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
DIRENKOVA N. P. (1940). Grammatika Oyrotskogo Yazıka.
Moskova-Leningrad: İzdatelstvo Akademii Nauk SSSR.
DIRENKOVA N. P. (1941). Grammatika Şorskogo Yazıka.
Moskova-Leningrad: İzdatelstvo Akademii Nauk SSSR.
ECKMANN Jânos (1950). "Anadolu Karamanlı Ağızlarına Ait Araştırmalar, I: Phonetica." Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, VIII. Ankara. 165-200.
EMET Erkin (2008). Doğu Türkistan Uygur Ağızları. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
ERCİLASUN, Ahmet B. (1983). Kars İli Ağızları, Ses Bilgisi.
Ankara: Gazi Üniversitesi yayınları.
EREN, M. Emin (1997). Zonguldak-Bartın-Karabük İlleri Ağızları. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
ERGÖNENÇ, AKBABA Dilek (2009). Nogay Türkçesi Grameri,
Ses ve Şekil Bilgisi. Ankara: Grafiker yayınları.
ERTEN, Münir (1994). Diyarbakır Ağzı, İnceleme, Metinler,
Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
GEMALMAZ, Efrasiyap (1995). Erzurum İli Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük ve Dizinler). Cilt: I-II-III. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
GÜLENSOY, Tuncer (1984). "Rumeli Ağızlarının Ses Bilgisi Üzerine Bir Deneme." Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten. 87-147.
GÜLENSOY, Tuncer (1988). Kütahya ve Yöresi Ağızları (İnceleme, Metinler, Sözlük). Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/4 Fall 2010
Alıntı Kelimelerde Son Ses Düşmesi... 1359
GÜLENSOY, Tuncer, BURAN Ahmet (1994). Elazığ Yöresi Ağızlarından Derlemeler 1. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
GÜLLÜDAĞ, Nesrin (2005). Kırımçak Türkçesi Grameri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Eski Türk Dili Bilim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi. Elazığ.
GÜLSEREN, Cemil (2000). Malatya İli Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük ve Dizinler). Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
GÜLSEVİN, Gürer (2002). Uşak İli Ağızları (Dil Özellikleri-Metinler-Sözlük). Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
GÜLSEVİN, Gürer (2002). "Bir Ünsüz Düşmesi Tipi Daha: Ünsüz Yitimi." Türk Dünyası Araştırmaları Prof. Dr. Osman Nedim Tuna Hatıra Sayısı. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı yayınları. Sayı: 139. Ağustos. 133-137.
GÜNAY, Turgut (2003). Rize İli Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük). Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
GÜNŞEN, Ahmet (2000). Kırşehir ve Yöresi Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük). Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
GÜRSOY-NASKALİ, Emine, BUTANAYEV Viktor, İSİNA Almagül, ŞAHİN Erdal, ŞAHİN Liaisan, KOÇ Aylin
(2007). Hakasça-Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
HARİTONOV L. N., PETROV N. E. (1982). Grammatika Sovremennogo Yakutskogo Literaturnogo Yazıka-Fonetika i Morfologiya. Moskova.
İLERİ, Canan (2008). Eskişehir İli Mihalıççık İlçesi ve Yöresi Ağızları (Ses Bilgisi-Metinler-Dizin). Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
İLHAN, Nadir (2009). "Türk Dilinde Ünsüz Düşmesi, Nedenleri ve
Türleri." Zeitschrift für die Welt der Türken, Journal of
World of Turks. Volume: 1/2. 43-56.
İSHAKOV F. G. (1957). Tuvinskiy Yazık, Materialı dlya Nauçnoy Grammatiki, Oçerk po Fonetika. Moskova-Leningrad.
KAHYA, Hayrullah (2008). "Karamanlıca Bir Esere Göre Karamanlıcada Arapça ve Farsça Kelimeler," Turkish Studies, International Periodical For the Languages,
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/4 Fall 2010
1360
Ayli
n KOÇ
Literature and History of Turkish or Turkic. 3/3. Spring.
480-501.
KALAY, Emin (1998). Edirne İli Ağızları, İnceleme-Metin.
Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
KARA, Mehmet (2001). "Hakas Türkçesinde Arapça ve Farsça Alıntı Kelimeler." Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. Türk Dil Kurumu yayınları. Sayı: 11. Bahar. 105-114.
KARA, Mehmet (2005). Türkmen Türkçesi Grameri. Ankara: Gazi Kitabevi.
KASAPOĞLU ÇENGEL, Hülya (1995). "Türkiye Türkçesi ile Kırgız Türkçesindeki Ortak Alınma Kelimeler." Türk Dili, Dil ve Edebiyat Dergisi. Sayı: 521. 1995. 467-480.
KASAPOĞLU ÇENGEL, Hülya (2005). Kırgız Türkçesi Grameri,
Ses ve Şekil Bilgisi. Ankara: Akçağ yayınları.
KASAPOĞLU ÇENGEL, Hülya (2007). "Kırgız Türkçesi." Türk
Lehçeleri Grameri. Ankara: Akçağ yayınları. 481 -542.
KILIÇ, Mine (2008). Kahramanmaraş Merkez Ağzı.
Kahramanmaraş: Ukde Kitaplığı.
KİRİŞÇİOĞLU, M. Fatih (1994). Saha (Yakut) Türkçesi Grameri.
Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
KOCAOĞLU, Timur, FİRKOVİCİUS Mykolas (2006). Karay The Trakai Dialect. Muenchen: Lincom Europe.
KOÇ, Kenan, DOĞAN, Oğuz (2004). Kazak Türkçesi Grameri-
Kazak Tilinin Grammatikası. Ankara: Gazi Kitabevi.
KORKMAZ, Zeynep (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
KORKMAZ, Zeynep (1994a). Nevşehir ve Yöresi Ağızları. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
KORKMAZ, Zeynep (1994b). Bartın ve Yöresi Ağızları. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
KORKMAZ, Zeynep (1995). "Batı Kaynaklı Kelimeler ve Dilimiz
Üzerindeki Etkileri." Türk Dili, Dil ve Edebiyat Dergisi.
Ağustos. Sayı: 524. 843-858. MERHAN, Aziz (2008). Dört Kumuk Masalı Üzerine Gramer
İncelemesi. Ankara: Grafiker yayınları.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/4 Fall 2010
Alıntı
Kelimelerd
e Son Ses Düşmesi. 1361
OLCAY, Selâhattin (1995). Doğu Trakya Yerli Ağzı (İnceleme-Derleme-Dizin). Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
ÖLMEZ, Mehmet (2007). Tuvacanın Söz Varlığı, Eski Türkçe ve Moğolca Denkleriyle (Tuwinischer Wortschatz mit Alttürkischen und Mongolischen Parallelen).
Harrassowitz Verlag-Wiesbaden.
ÖNER, Mustafa (1998). Bugünkü Kıpçak Türkçesi. Ankara: Türk
Dil Kurumu
yayınları
.
ÖNER,
Mustaf
a (2008). "Başkurtça Kısa Dil Bilgisi," Tarihten
Bugüne Başkurtlar, Tarih, Dil ve Kültür Üzerine İncelemeler. Yay. Haz.: A. Melek Özyetgin, A. Merthan Dündar, İlyas Kamalov. İstanbul: Ötüken yayınları.
ÖZÇELİK, Sadettin (1997). Urfa Merkez Ağzı (İnceleme, Metinler, Sözlük). Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
ÖZÇELİK, Sadettin, BOZ Erdoğan (2001). Diyarbakır İli Çüngüş ve Çermik Yöresi Ağzı (Dil İncelemesi, Metinler, Sözlük).
Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
ÖZÇELİK, Sadettin (2002). "Türkçedeki Farsça Kelimelerde Görülen Ses Olayları." Türk Dili, Dil ve Edebiyat Dergisi. Sayı: 610. Ekim. 1033-1041.
ÖZÇELİK, Sadettin (2004). "Türkçede Kullanılan Arapça
Kelimelerde Görülen Ses Olayları Üzerine Bazı Tespitler." Türk Dili, Dil ve Edebiyat Dergisi. Sayı: 634. Ekim. 550¬562.
ÖZKAN, Fatma (1997). Osmaniye Tatar Ağzı. Ankara: Türk Dil
Kurumu yayınları.
ÖZKAN, Mustafa, TÖREN Hatice, ESİN Osman (2006). Yüksek
Öğretimde Türk Dili, Yazılı ve Sözlü Anlatım. İstanbul: Filiz Kitabevi.
ÖZKAN, Nevzat (1996). Gagavuz Türkçesi Grameri, Giriş-Ses Bilgisi-Şekil Bilgisi-Cümle-Sözlük-Metin Örnekleri.
Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
ÖZKAN, Nevzat (2007). "Gagavuz Türkçesi." Türk Lehçeleri
Grameri. Ankara: Akçağ yayınları. 81 -170.
ÖZTÜRK, Rıdvan (1994). Yeni Uygur Türkçesi Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/4 Fall 2010
1362
Ayli
n KOÇ
ÖZTÜRK, Rıdvan (2001). "Uygur Türkçesinde Arap ve Fars Menşeli Kelimelerdeki Ünsüz Değişmeleri." Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten. C: I-II. Sayı: 44. 213-222.
PEKACAR, Çetin (2006). "Kumuk Türkçesine Arapça ve Farsçadan Geçen Kelimelerdeki Ses Olayları." Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. Sayı: 19. Bahar. 53-71.
POKROVSKAYA P. A. (1964). Grammatika Gagauzskogo Yazıka, Fonetika i Morfologiya. Moskova.
SAĞIR, Mukim (1995). Erzincan ve Yöresi Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük). Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
SAĞOL, Gülden (1997). "Hakas Türkçesindeki Arapça Özel İsimler."
Sibirya Araştırmaları. İstanbul: Simurg yayınları. 145-149.
SARACOĞLU, Erdoğan (2004). Kıbrıs Ağzı (Ses Bilgisi Özellikleri-Metin Derlemeleri-Sözlük). Lefkoşa.
SEZER, Süleyman (1999). Başkurt Türkçesindeki Arapça ve Farsça Unsurlar. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Türk Dili Bilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
SÖYEGOWYN Myratgeldi (genel redaktör) (2000). Türkmen Dilinin Grammatikasy, Morfologiya. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
ŞAHİN, Erdal (2007). Hakas Destanı Altın Çüs (Giriş-Metin-
Aktarma-Dizin). İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı yayınları.
TAVKUL, Ufuk (2000). Karaçay-Malkar Türkçesi Sözlüğü.
Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
TEMİR, Ferhat (2007). "Kazak Türkçesi." Türk Lehçeleri Grameri.
Ankara: Akçağ yayınları. 429-480.
TENİŞEV E. R., SÜYÜNÇ H. İ. (1989). Karaçayevo-Balkarsko Russkiy Slovar-Karaçay-Malkar-Orus Sözlük. Moskova.
TIETZE Andreas (2002).
Tarih
i ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı. Sprachgeschichtliches Und Etymologisches Wörterbuch des Türkei-Türkischen. Cilt 1 (A-E).
İstanbul-Wien: Simurg yayınları.
TOKATLI, Suzan (1994). Başkurt Türkçesi Grameri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi. Kayseri.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/4 Fall 2010
Alıntı
Kelimelerd
e Son Ses Düşmesi. 1363
TURAN, Zikri (2006). Artvin İli Yusufeli İlçesi Uşhum Köyü Ağzı.
Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
UYGUR, Ceyhun Vedat (2001). Karakalpak Türkçesi Grameri (Fonetik, Morfoloji, Sentaks). Denizli.
YAZICI, ERSOY Habibe (2006). "Başkurt Türkçesinde Arapça ve Farsçadan Alıntı Kelimelerdeki Ünlü ve Ünsüz Değişmeleri." Türkbilig Türkoloji Araştırmaları. Güz 12. 143-162.
YAZICI, ERSOY Habibe (2007). "Yeni Uygur Türkçesi." Türk
Lehçeleri Grameri. Ankara: Akçağ yayınları. 355-428.
YEGOROV V. G. (1971). Sovremennıy Çuvaşskiy Literaturnıy Yazık. Çeboksarı.
YILDIRIM, Faruk (2006). Adana ve Osmaniye İlleri Ağızları I Giriş-İnceleme. Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları.
YILDIRIM, Hüseyin (2009). Özbek Türkçesi (Dil Bilgisi-
Alıştırmalar-Konuşma-Metinler). Ankara: Gazi Kitabevi.
YILDIRIM, Özlem (2008). Kazak, Kırgız ve Tatar Türkçelerindeki
Arapça ve Farsça Kelimelerin Ses Değişimleri (Türkiye Türkçesi ile Karşılaştırılması). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kars.
YILDIZ, Osman (2002). Isparta Merkez Ağzı, İnceleme-Metinler-
Sözlük. Isparta: Fakülte Kitabevi.
YÜKSEL, Zühal (1989). Polatlı Kırım Türkçesi Ağzı. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü yayınları.
YÜKSEL, Zühal (2007). "Kırım-Tatar Türkçesi." Türk Lehçeleri
Grameri. Ankara: Akçağ yayınları. 811 -882.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com