You are here

Home » Content

İTTİHAT VE TERAKKI'NIN BİR "FIRKA ŞEYHÜLİSLÂMI" ARAYIŞI VE MUSA KÂZIM EFENDİ'NİN ŞEYHÜLİSLÂMLIĞA GETİRİLİŞİ

COMITTEE OF UNION AND PROGRESS' SEARCH FOR A "PARTY SHEIKHULISLAM" AND APPOINTMENT OF MUSA KÂZIM EFENDİ TO THE SHEIKHULISLAMATE

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2010
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1721

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Comittee of Union and Progress' attempts for controlling Meshihat institution in the Ottoman second constitutional monarchy is held in this article. During the early days of second constitional period, the role which was played by the Meshihat in overcoming the cabinet crisis has shown that this institution is still effective in politics. During opposition movements against Abdülhamid II, The Committee of Union and Progress which had support of some members of ulema class sought to controll the Meshihat institution to legalize its own policies in the second constitional period. Appointment of Musa Kâzım Efendi who was a Sheikhulislam for a long time in the second constitiuonal monarchy period to the Meshihat was related with Comittee's these attempts.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bu makalede İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin II. Meşrutiyet döneminde Meşîhat makamını kontrol altına almak amacıyla yaptığı girişimler ele alınmıştır. II. Meşrutiyet'in ilk günlerinde yaşanan kabine krizinin aşılmasında meşîhat makamının oynamış olduğu rol, Tanzimat hareketi ile birlikte Osmanlı siyasal sistemi içerisindeki yetkilerinin azaltılmış olduğu düşünülen bu kurumun hâlâ etkili olduğunu göstermiştir. II. Adülhamid'e karşı vermiş olduğu mücadelede bir kısım ulemânın desteğini elde etmiş olan İttihat ve Terakki Cemiyeti, II. Meşrutiyet döneminde iktidarını ve icraatlarını meşrulaştırmak için meşîhat makamını kontrol etmek istemiştir. II. Meşrutiyet döneminde uzunca bir süre meşîhat makamında kalan Musa Kâzım Efendi'nin şeyhülislâmlığa getirilişi Cemiyet'in bu politikaları ile bağlantılıdır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-ittihat-terakkinin-bir-firka-seyhulislami-arayisi-musa-kazim-efendinin-seyhulislamliga-getirilisi.pdf
  • 4
1186-1206
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AHMAD
Fero
z (1995). Ittihad ve Terakki, Çev.: N. Yavuz, İstanbul: Kaynak Yayınları.
AHMED
Şîrân
î (1335). "Mehâkim-i Şer'iyye'nin Lüzüm-ı İ'âdesi" I'tisâm, S: 8, s. 1-4.
AKŞİN, Sina (1998). Jön Türkler ve ittihat Terakki, Ankara: İmge Yayınları.
ALİ Cevat, (1991). ikinci Meşrutiyetin ilanı ve Otuzbir Mart Hadisesi, Ankara: TTK Yayınları.
ALTUNSU, Abdülkadir (1972). Osmanlı Şeyhülislâmları, Ankara: Ayyıldız Matbaası.
BAYAR, Celal (1997). Ben de Yazdım, C: 1, İstanbul: Sabah Yay.
BAYUR, Yusuf Hikmet (1991). Türk inkılâbı Tarihi, C: 2/4, Ankara, TTK Yayınları,.
BİRİNCİ, Ali (1990). Hürriyet ve itilâf Fırkası, İstanbul, Dergâh Yayınları,.
British Documents on Foreign Affairs (1985). C: 20, London: University Publications of America.
CAVİD Bey (1945). "Felâket Günleri: Mütareke Devrinin Feci Tarihi",Tanin, 15 Şubat 1945.
CEMÂLEDDİN Efendî (1336). Şeyhülislâm-ı Esbak Cemâleddin Efendî Merhûmun Hâtırât-ı Siyâsîyyesi, Dersaadet: M. Hovagimyan Matbaası.
DANİŞMEND, İ.Hami (1961). izahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi,
C: 4, İstanbul: Türkiye Yayınları.
Dîvân-ı Harb-i Örfî Muhâkemâtı Zabıt Cerîdesi (1335).
DURU, Kâzım Nami (1957). ittihat ve Terakki Hatıralarım,
İstanbul: Sucuoğlu Matbaası.
GÖVSA, İ. Alaaddin (1946). Türk Meşhurları Ansiklopedisi,
İstanbul: Yedigün Neşriyatı.
GÜRER, A. Şamil (2003). Gelenekle Modernite Arasında Bir Meşrutiyet Şeyhülislâmı: Musa Kâzım Efendi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/4 Fall 2010
1202
Ahme
t Şamil GURER
HÂLİM Sâbit (1329). "İçtimâ'î Usül-i Fıkıh", islâm Mecmuası, S: 5, s.145-150.
HANİOĞLU, Şükrü (1981). Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi, İstanbul: Üçdal Neşriyat.
HANİOĞLU, Şükrü (1985). Osmanlı ittihat ve Terakki Cemiyeti ve Jön Türklük (1889-1902), İstanbul: İletişim Yayınları.
İBNÜLEMİN M. Kemâl (1982). Son Sadrazamlar, C: 1-4, İstanbul: Dergâh Yayınları.
ilmiye Sâlnâmesi (1334). Dârü'l-hilâfeti'l-aliyye: Matbaa-i Âmire.
İPŞİRLİ, Mehmet (1993). "Cemaleddin Efendi", DİA, C: 7, s. 309¬310.
İSTANBUL Müftülüğü Şer'iyye Sicilleri Arşivi, Ulemâ Dosyaları, Şeyhülislâm Musa Kâzım Efendi, Dosya No. 520.
İZMİRLİ İsmail Hakkı (1329). "İçtimâ'î Usül-i Fıkha İhtiyaç Var mı?" Sebilürreşâd, S: 298, s. 211-216.
İZMİRLİ İsmail Hakkı (1334)."Diyanet ve Kaza" Sebilürreşâd, S:
373, s. 159-161.
KARA, İsmail (1997). Türkiye'de Islâmcılık Düşüncesi: Metinler/ Kişiler, C: 1, İstanbul: Kitabevi.
KARA, İsmail (1998) "Ulemâ-Siyaset İlişkilerine Dair Önemli Bir Metin-Muhalefet Yapmak / Muhalefete Katılmak", Divan, S:4, 1998: 1-25.
KARA, İsmail (1999) "Musa Kâzım Efendi", Osmanlılar Ansiklopedisi,C: 2, İstanbul: Yapı Kredi Yayıncılık, s. 260¬261.
KARA, İsmail (2000) "Ulemâ-siyaset İlişkilerine Dair Metinler" Divan, S:7 s. 65-134.
KARA, İsmail (2001) islâmcıların Siyasi Görüşleri : Hilafet ve Meşrutiyet, İstanbul: Dergâh Yayınları.
KARAL, E. Ziya (1999). Osmanlı Tarihi, C:9,Ankara: TTK. Yayınları.
KOCA, Ferhat (2002). Şeyhülislâm Musa Kâzım Efendi'nin Hayatı ve Fetvâları, İstanbul: Rağbet Yayınları.
KOLOĞLU, Orhan (2000). ittihatçılar ve Masonlar, İstanbul: Eylül Yayınları.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/4 Fall 2010
İttihat ve Terakki'nin Bir... 1203
KUSHNER, David (1990). "Şeyhülislâm Musa Kâzım Efendi's Ideas on State and Society." V.Milletlerarası Türkiye Sosyal ve iktisat Tarihi Kongresi,Tebliğler (istanbul, 21-15. 8.
1989),
Ankara
: TTK Yayınları, s. 603-610.
LÜTFİ Bey. Osmanlı Sarayının Son Günleri, İstanbul: Hürriyet Yayınları.
MARDİN, Ebululâ (1966). Huzur Dersleri, C: 1-3, İstanbul: İsmail
Akgün Matbaası.
Meclis-i Âyân Zabıt Cerîdesi (1982). D:1-4, Ankara: TBMM Basımevi.
Meclis-i Mebûsân Zabıt Cerîdesi (1982-1991). D:1-4, Ankara: TBMM Basımevi.
MEHMED Sâhib (1325). "Makâm-ı Celîl-i Meşîhat-ı İslâmiye'den
Bilumüm Nâib ve Müftilere Kâffe-i Bilâd-ı İslâmiye Ulemâ ve Meşâyih-i Kirâmına Hitâben Tastîr ve İrsal Kılınan Beyânnâmedir", Sırât-ı Mustakîm, S: 51, s. 385-387.
MENTEŞE, Halil (1946). "Eski Meclis-i Mebusan Reisi ve Hariciye Nazırı Halil Menteşe'nin Anıları", Cumhuriyet, 26 Kasım
1946.
MUSA Kazım Efendi (1336), Külliyât-ı Şeyhülislâm Musa Kâzım : Dînî, içtimâî Makâleler, İstanbul: Evkâf-ı İslâmiye Matbaası,.
MUSA Kazım Efendi (2002). Külliyât: Dinî ve içtimai Makaleler,
Haz. F. Koca, Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
MUSTAFA, Ragıp (1933). ittihat ve Terakki Tarihinde Esrar Perdesi, İstanbul: Akşam Kitaphanesi.
OCAK, A. Yaşar (1998). Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhidler (15.-16. Yüzyıllar), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
REINHART, Kevin (2001). "Musa Kâzım Efendi: From İlm to
Polemics", Archivum Ottomanicum, S: 19, s. 281-306.
ŞEYH Mihriddin Ârüsî -Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi- (1326) "Şeyhülislâm Efendi Hazretlerine", Hikmet, S: 37, s. 2-3.
TALÂT Paşa (1994). Talât Paşa'nın Anıları, Haz. A. Kabacalı, İstanbul: İletişim Yayınları.
TBMM Arşivi, Eski Osmanlı Âyân Meclisi Üyeleri Kütük ve Özlük Dosyaları (Musa Kâzım Efendi), Dosya No. 44.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature
and History of Turkish or Turkic
Volume 5/4 Fall 2010
1204
Ahme
t Şamil GURER
TUNAYA, Tarık Zafer (1998). Türkiye'de Siyasal Partiler, C: 1, İstanbul: İletişim Yayınları.
TÜRKGELDİ, Ali Fuad (1951). Görüp işittiklerim, Ankara: TTK Yayınları.
YAKUT, Esra (2005). Şeyhülislamlık: Yenileşme Döneminde Devlet ve Din, İstanbul: Kitap Yayınları.
YALÇIN, H. Cahit (1935). "Meşrütiyet Hatıraları", Fikir
Hareketleri, S: 117-118).
YALÇIN, H. Cahit (1936) "Tanıdıklarım: Musa Kâzım Efendi",
Yedigün, S:165, s. 10.
ZARCONE, Thierry (1991). "Soufisme et Franc-Maçonnerie A La Fin de L'Empire Ottoman: L'Exemple Du Şeyhülislâm Musa Kâzım Efendi", Anatolia Moderna Yeni Anadolu, Paris-
İstanbul, s. 201 -208.
ZİYA Gökalp (1329a). "Fıkıh ve İçtimaiyat", islâm Mecmuası, S: 2,
s. 40-44.
ZİYA Gökalp (1329b) "İçtimâi Usül-i Fıkıh", islâm Mecmuası, S: 3, s. 84-87.
ZİYA Gökalp (1331) "Diyânet ve Kaza", islâm Mecmuası, S: 35,s.
756-760.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com