You are here

Home » Content

ESKİ ANADOLU TURKÇESINDEKI BAZI FULLERİN HAL EKLİ TAMLAYICILARI VE BU TAMLAYICILARDA ZAMAN İÇİNDE GÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER

THE CASE-ENDING COMPLEMENTS OF SOME VERBS IN THE OLD ANATOLIAN TURKISH AND VARIANTS SEEN IN TIME THIS COMPLEMENTS

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2011
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1869

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The elements complementing the meaning of the verb from various aspects are named as complement. It is case-endings which makes connection between the verb and complement(s). The nature and form of verb-complement connection is determined by the meaning of the verb as well as by the speakers of the language. The usage of the case-ending complements differs between periods and fields. The differences can be interpreted as the usage of the ending in the complement in a different function. The differences can also be explained as the subjunctive substitution of the verb. In this work, the case-ending complements of some verbs in the Old Anatolian Turkish were studied.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Fiilin anlamını çeşitli yönlerden tamamlayan öğelere fiil tamlayıcısı denir. Fiil ile tamlayıcı veya tamlayıcılar arasındaki münasebeti kuran hâl ekleridir. Fiil-tamlayıcı ilişkisinin şeklini ve niteliğini fiilin anlamı belirlediği gibi, o dili konuşanlar da belirler. Dönemler ve sahalar arasında hâl ekli tamlayıcıların kullanımında bazen farklılıklar görülmektedir. Bu farklılıklar tamlayıcıdaki ekin farklı işlevde kullanılması şeklinde yorumlanabileceği gibi, fiilin istem değiştirmesi olarak da açıklanabilir. Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesindeki bazı fiillerin hâl ekli tamlayıcıları üzerinde durulmuştur.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-eski-anadolu-turkcesindeki-bazi-fullerin-hal-ekli-tamlayicilari-bu-tamlayicilarda-zaman-icinde-gorulen-degisiklikler.pdf
  • 1
521-532
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ATA, Aysu, Nâsıru'd-dîn bin Burhânü'd-dîn Rabgûzî, Kısasü'lEnbiya I, Giriş-Metin-Tıpkıbasım, TDK Yay., Ankara 1997.
BANGUOĞLU, Tahsin, Türkçenin Grameri, TDK Yay., Ankara 1986.
BOZ, Erdoğan, "Türkiye Türkçesinde +DAn Ekli Nesne Ögesi Üzerine", V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I, TDK Yay., Ankara 2004, s. 501-512.
BOZ, Erdoğan, "Adın Yükleme (Nesne) Durumu ve Tümcenin Nesne Ögesi Üzerine", Turkish Studies / Türkoloji Araştırmaları,Volume 2/2 Spring2007, s. 102-108.
BOZ, Erdoğan, Türkiye Türkçesinde +{A} Durum Biçimbirimi, Gazi Kitabevi, Ankara 2007.
BURAN, Ahmet, Anadolu Ağızlarında İsim Çekim (Hâl) Ekleri, TDK Yay., Ankara 1996.
BURAN, Ahmet, "Türkçede İsim Çekim Ekleri", Türk Gramerinin Sorunları II, TDK Yay., Ankara 1999, s. 263-277.
CEMİLOĞLU, İsmet, "Nesne Kavramı Üzerine", Milli Eğitim, S. 148, Ankara 2000, s. ?
DENY, Jean,
Türk
Dili Grameri (Osmanlı Lehçesi), (Tercüme: A. U. Elöve), İstanbul 1941.
DURGUT, Hüseyin, Karahanlı ve Harezm Türkçesi Eserlerinde İsmin Hâlleri, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Doktora Tezi), Çanakkale 1999.
EMRE, Ahmet Cevat, Türkçe Dilbilgisi, İstanbul 1945.
ERDEM, Melek, "Türkmen Türkçesinde Mental Fiillerin 'İstem'e Göre Anlam Değişmeleri", V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I, TDK Yay., Ankara 2004, s. 939-950.
ERDEM, Mevlüt, "Eski Anadolu Türkçesinde Fiiller ve Unsurları", V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I, TDK Yay., Ankara 2004, s. 951-958.
ERGİN, Muharrem, Türk Dil Bilgisi, İstanbul 1985.
ERKMAN-AKERSON, Fatma - OZİL, Şeyda, Türkçede Niteleme -Sıfat İşlevli Yan Tümceler, Simurg, İstanbul 1998.
ERTEN, Münir, "Türkiye Türkçesinde Geçişsiz Olduğu Halde Geçişli Gibi Kullanılmaya Başlayan Fiiller", V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I, TDK Yay., Ankara 2004, s. 1111-1124.
GEMALMAZ, Efrasiyap, Erzurum İli Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük ve Dizinler), C. I-III, TDK Yay., Ankara 1995.
GÜLSEVİN, Gürer, Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, Ankara1997.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/1 Winter 2011
Eski Anadolu Türkçesindeki Bazı Fiillerin Hâl Ekli Tamlayıcıları....
531
KAHRAMAN, Tahir, Çağdaş Türkiye Türkçesindeki Fiillerin Durum Ekli Tamlayıcıları, TDK Yay., Ankara 1996.
KAHRAMAN, Tahir, "Çağdaş Türkiye Türkçesinde Ad Çekim Eklerinin Kullanım Özellikleri ve İşlevleri", Türk Gramerinin Sorunları II, TDK Yay., Ankara 1999, s. 278-297.
KALKAN, Uğur, Türkiye Türkçesinde Hal (Durum) Kavramı ve Hal (Durum) Eklerinin İşlevleri, (Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar 2006.
KARAHAN, Leyla, "Fiil-Tamlayıcı İlişkisi Üzerine", Türk Dili, S. 549, Eylül 1997, s. 209-213.
KARAHAN, Leyla, "Yükleme (Accusative) ve İlgi (Genitive) Hali Ekleri Üzerine Bazı Düşünceler", 3. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri , TDK Yay., Ankara 1999, s. 605-611.
KARAHAN, Leyla, Türkçede Söz Dizimi, 7. Baskı, Akçağ Yay., Ankara 2004.
KONONOV, A. N., Çağdaş Türk Edebî Dilinin Grameri, (Tercüme: Sabit Paylı), Moskova-Leningrad 1956, (TDK Etütlerinden).
KORKMAZ, Zeynep, Sadruddin Şeyhoğlu, Marzubân-nâme Tercümesi (İnceleme-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım), Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları, Ankara 1973.
KORKMAZ, Zeynep, "Batı Anadolu Ağızlarında Yazı Dilinden Ayrılan İsim Çekimi Ekleri ve Fonologie-Morphologie Bağlantısı", Türk Dili Üzerine Araştırmalar, İkinci Cilt, TDK Yay., Ankara 1995, s. 222-231.
LÜBİMOV, Konstantin, "Türkçede Kaç İsim Hali Var?", Türk Dili, S. 96, Eylül 1959, s. 688-690.
LÜBİMOV, Konstantin, "Çekim Teriminin Anlamı Nedir?", Türk Dili, C. 9, S. 103, Ankara 1960, s.351-354.
LÜBİMOV, Konstantin, "Çekim Teriminin Anlamı Nedir?-II", Türk Dili, C. 9, S. 104, Ankara 1960, s. 408-412.
MERT, Osman, Kutadgu Bilig'de Hal Kategorisi, (Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2002.
MERT, Osman, "Türkçede Hal Kategorisi ve Öğretimi", Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 21, Erzurum 2003, s. 25-31.
ÖZDEMİR, Arzu, Eski Anadolu Türkçesindeki Fiillerin Durum Ekli Tamlayıcıları, (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2004.
ÖZKAN, Abdurrahman, "Türkçede Fiil-Tamlayıcı İlişkisi ve Fiillerin İstem Değiştirmesi", Arayışlar-İnsan Bilimleri Araştırmaları, S. 1, İsparta 1999, s. 125-143.
ÖZKAN, Abdurrahman, Şirvanlı Mahmud, Tarih-i İbn-i Kesîr Tercümesi, Giriş-İnceleme-Metin-Dizin, TDK Yay., Ankara 2009.
ÖZKAN, Mustafa, Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, İstanbul 2009.
ÖZKAN, Nevzat, "Hal Ekleri Kalıplaşmaları ve Sebepleri Üzerinde Bir Değerlendirme, İlmî Araştırmalar, S. 12, İstanbul 2001, s. 153-165.
ÖZMEN, Mehmet, "Özne Üzerine Düşünceler", V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri II, TDK Yay., Ankara 2004, s. 2331-2340.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/1 Winter 2011
532
Abdurrahman ÖZKAN
ÖZSOY, Nasrullah, Eski Anadolu Türkçesinde Hal Eklerinin Fiillerle Münasebeti, (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1993.
SEV, Gülsel, Etmek Fiiliyle Yapılan Birleşik Fiiller ve Tamlayıcılarla Kullanılışı, TDK Yay.,
Ankara 2001.
SEV, Gülsel, "Çıkma Durumu Ekinin Nesne Görevinde Kullanımı", V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri II, TDK Yay., Ankara 2004, s. 2655-2666.
SEV, Gülsel, Tarihî Türk Lehçelerinde Hâl Ekleri, Akçağ Yay., Ankara 2007.
TİMURTAŞ, Faruk Kadri, Eski Türkiye Türkçesi, Enderun Kitabevi, İstanbul 1994.
Türkçe Sözlük, TDK Yay., Ankara 2005.
Türk Gramerinin Sorunları II, TDK Yay., Ankara 1999.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com