You are here

Home » Content

EBRİ HÂCE İBN-i ÂDİL’İN KİTÂB-I USÛLÜ'L-MELÂHAME ADLI ESERİNDE ANLAM DEĞİŞMESİNE UĞRAMIŞ BAZI KELİMELER ÜZERİNE

ABOUT THE WORDS THOSE HAVE SEMANTIC CHANGES IN THE TEXT OF EBRİ HÂCE İBN-i ÂDİL, CALLED KİTÂB-I USÛLÜ'L-MELÂHAME

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2011
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2500

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Semantic change, may be described as one word becoming to have a expression of a different concept in time, or its making its meaning range narrower or wider. Not be separated from context and meaning of the word. First phase of work to create a text menu, including any kind of investigation requires such an approach. As a result, primarily of words with multiple meanings, and even suffixes of verbs, but arises in different functions. In this study, this approach has been reviewed and 17 th century a star-science text book that called “Kitâb-ı Usûlü’l-Melâhame” which I have suffered a change of meaning of some words in the text.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Anlam değişmesi, bir kelimenin zamanla farklı bir kavramı anlatır duruma gelmesi ya da önceki anlam alanını daraltması veya genişletmesi olarak tanımlanabilir. Kelimenin –hatta ekin fonksiyonu- anlamı bağlamdan ayrı düşünülemez. Metin çalışmalarında öncelikle sözlük oluşturma aşamasında olmak üzere, her türlü inceleme bu tür bir yaklaşımı gerektirir. Bu bakış açısıyla ele alınan metinlerde, öncelikle fiiller olmakla birlikte kelimelerin birden çok anlamı ve hatta eklerin farklı fonksiyonları olduğu görülür. Çalışma, bu yaklaşımla ele alınmış ve 17. yüzyıl bir yıldız bilimi metni olan “Kitâb-ı Usûlü’l-Melâhame” adlı metinde anlam değişmesine uğramış bazı kelimeler değerlendirilmiştir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-ebri-hace-ibn-i-adilin-kitab-i-usulul-melahame-adli-eserinde-anlam-degismesine-ugramis-bazi-kelimeler-uzerine.pdf
  • 4
373-388
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AKSAN Doğan (2006), Anlambilim, Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Engin
Yayın evi, Ankara.
ARAT ReĢit Rahmeti (1979), Kutadgu Bilig III İndeks, Ġstanbul.
ATALAY Besim (1985), Divanü Lügat-it Türk Tercümesi I, II, III, Türk Dil Kurumu Yayınları,
Ankara.
ATALAY Besim (1986), Divanü Lügat-it Türk Dizini “Endeksi” IV., Türk Dil Kurumu
Yayınları, Ankara.
ATMACA, Emine (2011), Eski Oğuz Türkçesinden Türkiye Türkçesine Söz Varlığındaki
Değişmeler ve Anlam Olayları (YayımlanmamıĢ Doktora Tezi), Sakarya.
AYDIN Mehmet (2007), Dilbilim El Kitabı, 3F Yayınevi, Ocak, Ġstanbul.
BĠLGĠN A. Azmi (1996), Nazmü’l-Hilafiyat Tercümesi, TDK Yay., 663, Ankara.
CAFEROĞLU Ahmet (1993), Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, Enderun Kitabevi Ġstanbul.
CLAUSON Sir Gerhard (1972), An Etymological Dictionary of Pre- Thirteenth-Century
Turkish, Oxford Üniversity Press., Londra.
ÇAĞATAY Saadet (1988), “Türkçede Kadın Ġçin Kullanılan Sözler”, Türk Dili Araştırmaları
Yıllığı-Belleten 1962, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 13–49.
DEMĠR Necati (2000), “Yılkı Kelimesi Üzerine”, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 593, s. 538-
541.
DĠLÇĠN Cem (1991), Süheyl ü Nevbahâr-İnceleme-Metin-Sözlük, Atatürk Kültür Merkezi Yay.,
Ankara.
DUMAN Musa (2000), Birgili Muhammed Efendi Vasiyyet-name, R Yay., Ġstanbul.
EREN Hasan (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Bulak NeĢriyat, Ankara.
ERGĠN Muharrem (2003), Dede Korkut Kitabı II, TDK Yay. 219, 3. Baskı, Ankara.
ERGĠN Muharrem (1991), Orhun Abideleri, Boğaziçi Yayınları Ġstanbul.
ERGÜZEL M. Mehdi (2007), Dil ve Kültür Üzerine Yazılar, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları,
Ġstanbul.
EROL Hülya Arslan (2008), Eski Türkçeden Eski Anadolu Türkçesine Anlam Değişmeleri,
Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
GABAIN A. Von (2000), Eski Türkçenin Grameri, Çev.: Mehmet Akalın, Üniversitesi Basımevi,
3. Baskı,Ankara.
GÖNEN Sinan, (2005) “Efsanelerde Kara Renginin Görünümü”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat
Araştırmaları Dergisi, 17, s. 226.
GRÖNBECH K. (1992), Kuman Lehçesi sözlüğü. (Çev. Kemal Aytaç). Kültür Bakanlığı Yay.
Ankara.
GUIRAUD Pierre (1984), Anlambilim, Kuzey Yayınları, Ankara.
388 Ayşe AYDIN
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/4 Fall 2011
GÜLENSOY Tuncer (2007), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözlüklerin Köken Bilgisi
Sözlüğü, 2 Cilt, Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara.
HAMILTON James Russell (1998), İyi ve Kötü Prens Öyküsü, (Türkçe Çeviri: Vedat Köken),
Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
http://www.tdk.gov.tr
KARAAĞAÇ Günay (1991), “Eski Metatez Örnekleri”, E.Ü. Edeb. Fak. Türk Dili ve Edebiyatı
Araştırmaları Dergisi VI, s. 85–102.
KORKMAZ Zeynep (1992), Gramer Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
KÜLTÜRAL Zuhal, Dr. Latif Beyreli (1999), Şerîfî Şehnâme Çevirisi, TDK Yay., Ankara.
ÖGEL Bahaeddin (1989), Türk Mitolojisi, 1. cilt, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
ÖZKAN Mustafa (1993), Mahmûd B. KÀdî-i Manyâs Gülistân Tercümesi (Giriş-İnceleme-
Metin- Sözlük), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
ÖZTÜRK Furkan (2008), ĠĢlevsel Sözlük ve Osmanlı ġiirinde Bağlam, Turkish Studies,
International Periodical For the languages, Literature and History of Turkish ot Turkic,
Volume 3/1 Winter, s.327-334.
ġemseddin Sami (1985), Temel Türkçe Sözlük Kâmûs-ı Türkî 'nin Sadeleştirilmiş ve
Genişletilmiş Basımı 3 CĠLT TAKIM, Tercüman Gazetesi, Ġstanbul.
ġemseddin Sami (2005), Kâmûs-ı Türkî, Çağrı Yay., Ġstanbul.
Tarama Sözlüğü I, II, III, IV,V, VI (1963,1996,1967, 1969, 1971, 1972) TDK Yay., Sayı 212,
Ankara.
TEKĠN, ġinasi (1976), Uygurca Metinler II Maytrısimit, Atatürk Üniversitesi Yay., Ankara.
TOPALOĞLU, Ahmet (1978), Muhammed Bin Hamza, XV. Yüzyıl başlarındaYapılmış Satır
Arası Kur’an Tercümesi, 2. Cilt (Sözlük), KB Yay., Ġstanbul.
TURAN, Fikret (1998) ''Halk Osmanlıcası I: Melhameler ve Bir 17. Yüzyıl Melhamesi,'' [Popular
Ottoman I: The 'Melhame' genre and a 17th Century Melhame] Bir: Türk Dünyası
İncelemeleri Dergisi; Prof. Kemal Eraslan Özel Sayısı (Festschrift), 9-10 Ġstanbul, s. 685-
701.
Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü (1965), TDK Yay. Ankara.
VARDAR, Berke (2002), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, MULTILINGUAL, Ġstanbul.
YAYLAGÜL, Özen (2010), EbvÀb-ı ŞifÀ Metin Dilbilimsel Bir İnceleme, KÖKSAV, Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com