MEHMED TEVFİK – KÂFİLE-İ ŞU’ARÂ HAZIRLAYANLAR: FATMA SABİHA KUTLAR OĞUZ, MÜJGAN ÇAKIR, HANİFE KONCU İSTANBUL, DOĞU YAYINEVİ, 2012, 320 S.

Hacettepe Üniversitesi’nden Doç. Dr. Fatma S. Kutlar Oğuz ile Mimar Sinan Üniversitesi’nden Yard. Doç. Dr. Müjgan Çakır ve Yard. Doç. Dr. Hanife Koncu’nun birlikte hazırladıkları Mehmed Tevfik Kâfile-i Şu’arâ adlı kitap, geçtiğimiz günlerde Doğu Yayınevi tarafından basıldı. Biyografik eserler sözkonusu olduğunda, edebiyat tarihi kaynaklarının başında yer alan Türkçe tezkirelerin 19. yüzyılda yazılmış örneklerinden biri olan Kâfile-i Şu’arâ, yazarı Mehmed Tevfik tarafından sağlığında tamamlanıp yayımlanmamış olmasına rağmen, ele aldığı iki yüzün üstünde şair biyografisi ile önemli bir başvuru kaynağıdır. Dönem olarak edebiyat tarihinin belirli bir devrini değil, başlangıçtan Mehmed Tevfik’in yaşadığı zamana dek yetişenleri kapsar. Divan edebiyatı tarihi incelemelerinde bugüne dek sadece eskiyazı cüzlerinden faydalanılan bu metin, artık Latin alfabesiyle yayımlanmış yeni baskısıyla da araştırmacıların karşısına çıkmaktadır. Kitap; İçindekiler ve Kısaltmalar’ın ardından Önsöz, Mehmed Tevfik ve eserini tanıtan bir bölüm ve Kaynakça ile devam etmekte, Kâfile-i Şu’arâ’nın tam metni ve tezkirede geçen şairlerin adları üzerine yapılmış bir Dizin ile sona ermektedir. Önsöz’de, kitabın basılma nedeni şöyle anlatılmaktadır: “İçindeki bilgilerin büyük kısmı derleme niteliği taşısa da, Divan edebiyatı araştırmacılarının yararlandığı kaynaklardandır. Ancak cüz cüz ve az sayıda basıldığından dağılıp kaybolduğu için Kâfile-i Şu’arâ’nın kütüphanelerde tam takımını bulmak zordur. Dolayısıyla araştırmacıların metne erişmekte güçlük çekmeleri de göz önüne alınarak eserin günümüz harflerine aktarılmış metninin yayımlanması gerektiği düşünülmüştür” (s.8). Tezkire metninin yazı çevirisinde imla açısından mensur kısımların mümkün olduğunca günümüz Türkçesine yaklaşılarak okunduğu, şiir alıntılarında şairlerin yaşadığı yüzyılın dönem özelliğinin dikkate alındığı ve hangi asra ait olduğu tespit edilemeyen metinlerde de klasik imlaya uyulduğu dile getirilmektedir. Yine bu işlem sırasında metin tamiri de yapılarak, belirlenen yanlış sözcükler ile vezin bozukluklarının düzeltildiği belirtilmektedir.