You are here

TURK EDEBİYATININ ILK BİLİM-KURGU ÖYKÜLERİ VE ORHAN DURU

THE FIRST SCIENCE-FICTION STORIES OF TURKISH LITERATURE AND ORHAN DURU

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3354

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Orhan Duru (1933-2009) takes place in the story generation which emerged in the 1950s. This generation is changed the usual course of the story with a new view that they had brought to the story. This generation, which is very much benefit from Sait Faik, aims to deal with the individual and his problems. Orhan Duru is the author of the most different in this generation. He realizes more different and just considered new ventures than other authors. Also one of them is science-fiction. He is the first author who attempted the science-fiction, which was limited with translations until his time, in his stories. In addition, he is the author who suggested the word of "science-fiction" to Turkish Language Institution. However, he had taken pains of science-fiction, not only to be in a fantasy perception, but also to be in the social content. When he creates this kind of the stories, humorous and ironic style takes place. Sometimes, Duru creates the absolute science-fiction story; sometimes he takes only some advantage of opportunities of these species. These stories, which are the first in our literature, represent an important place in the context of originality. Previously, in our Literature, these narratives, which untested in both fictional and thematic sense, moves to a different place in the 1950 generation. Although these stories didn't reach the value which they deserve when they were brought to the body, they have affected the fantastic writers group who came after them and have been path-breaking for them. Duru who put fiction to writing, while he mention collectively the retrograde relationships, the history, the mythology, the traditions, the social affair, the individual efforts, the culturel esteems in this science fiction, he does not neglect to finish with universal perception. For this reason, Duru has walked away from creating a dry science-fiction and would be achieved the main purpose.
Abstract (Original Language): 
Orhan Duru (1933-2009), 19501i yıllarda ortaya çıkan öykü kuşağının içinde yer alır. 1950 kuşağı yazarları, öyküye getirmiş oldukları yeni bir bakış ile öykünün alışılagelmiş seyrini değiştirirler. Sait Faik'ten oldukça beslenen bu kuşak, bireyi ve onun sorunlarını ele almayı amaçlar. Orhan Duru, bu kuşak içinde en farklı olan yazardır. Diğer yazarlara göre daha değişik ve henüz yeni sayılabilecek atılımlar gerçekleştirir. Bilim-kurgu da bunlardan birisidir. Kendi zamanına kadar sadece çevirilerle sınırlı kalan bilim-kurguyu, öykülerinde ilk deneyen yazar olur. Ayrıca "bilim-kurgu" kelimesini de Türk Dil Kurumu'na öneren de kendisidir. Ancak Duru, bilim-kurgunun sadece fantastik bir algı içinde değil, aynı zamanda toplumsal içerikli olmasına da özen göstermiştir. Böylesi öyküleri oluştururken mizahi ve ironik üslup da yerini alır. Bazen salt bilim-kurgu öyküsü oluşturan Duru, bazen de bu türün sadece kimi olanaklarından yararlanır. Edebiyatımızda ilk olan bu öyküler, özgünlük bağlamında da önemli bir yer teşkil eder. Daha önce edebiyatımızda hem tematik hem de kurgusal anlamda denenmemiş olan bu anlatılar, Orhan Duru'yu 1950 kuşağının içinde farklı bir yere taşır. Her ne kadar bu öyküler vücuda getirildiği zamanlarda hak ettikleri değere ulaşmamış olsa da kendilerinden sonra gelen fantastik yazarlar grubunu etkilemiş ve onlar adına yol açıcı olmuştur. Kurguyu yazınsallaştıran Duru, bu bilim-kurgu öykülerinde tarihi, mitolojiyi, kültürel değerleri, gelenekleri, toplumsal sorunları, bireysel mücadeleleri, yozlaşan ilişkileri iç içe verirken, öykülerini evrensel bir algıyla bitirmeyi ihmal etmez. Bu sebeple Duru, kuru bir bilim-kurgu oluşturmuş olmaktan uzaklaşır ve asıl amacına ulaşmış olur.
2183-2197

REFERENCES

References: 

AKATLI, Füsun (1982). Bir Pencereden, İstanbul: Adam Yayınları. BUYRUKÇU, Muzaffer (2.7.1998). "Fırtına", Cumhuriyet Kitap, s.4-5. ÇELİKEL, Pınar (13.12.1996). "Öykü Bir Tutkudur", Yeni Yüzyıl, s.18. DURU, Orhan (1987). Bırakılmış Biri, İstanbul: Ada Yayınları.
DURU, Orhan (1973). "Science-Fiction Sözcüğüne Türkçe Bir Karşılık Arama Denemesi",
Türk Dili, S. 256, s.332-340.
DURU, Orhan (1974). Ağır İşçiler, İstanbul: Soyut Yayınevi.
DURU, Orhan (1976). "Bilim-Kurgu Nedir ya da Ne Değildir?", X-Bilinmeyen, S.9, s.139
DURU, Orhan (1991). Bir Büyülü Ortamda, İstanbul: Remzi Kitapevi.
DURU, Orhan (1996). Yoksullar Geliyor, (Sarmal-Toplu Öyküler), İstanbul: YKY.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 7/3, Summer, 2012
Türk Edebiyatının İlk Bilim-Kurgu Öyküleri ve Orhan Duru
2197
DURU, Orhan (1996). Şişe (Sarmal-Toplu Öyküler), İstanbul: YKY.
DURU, Orhan (1997). Fırtına, İstanbul: YKY.
DURU, Orhan (2001). Yeni ve Sert Öyküler, İstanbul: İş Bankası Yayınları. DURU, Orhan (2003). Düşümde ve Dışımda, İstanbul: İş Bankası Yayınları. DURU, Orhan (2008). Öykü Yazmanın Sırları, İstanbul: Kara Kutu Yayınları.
ÖZDEMİR, Emin (2002). Yazınsal Türler, Ankara: Bilgi Yayınevi.
SCOGNAMILLO, Giovanni
(1976)
. "Bilim Kurgucu Olmak ya da Olmamak", X-Bilinmeyen,
S.2, s.10.
SEZER, Sennur (2.7.1998). "Orhan Duru'nun Gözlüğünden Dünya", Cumhuriyet Kitap, s.6.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com