You are here

Home » Content

DÎVÂN ŞİİRİNDE EBÛ HANÎFE

ABU HANIFAH IN THE POEMS OF DIWAN

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2013
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4396

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Sultans, statemen, historical and mythical personage, prophets, sufis, poets and scholars take a place for themselves in the poems of diwan through couplets or substantive poems. One of the scholars who is mentioned in the poems is Nu‘man ibn Thabit, that is better known by his personal record Abu Hanifah and be praised as al-Imam al-A‘zam (the greatest leader). There are poems which is written only for him and are full of praise. But they are few in number. Essential sum is poems that mention of him mediately but always emphasise his superiority. Sometimes some scholars are praised thereby liken to him, sometimes people who ministered to him and his school are appreciated. The aim of this study is to ascertain the place of Abu Hanifah, who has an important position in Islamic science tradition and has a spesific school in the science of Islamic law, in the poems of diwan and to explain speciality and character of his place. The research phace of this article, nearly one hundred diwans were analysed. In some of them, there is not a poem related to Abu Hanifah. All couplets were reached were added to the article. This study based on only diwans. Sagas about him were excluded. Firstly, information is going to be given about Abu Hanifah, then couplets which was written for him will be classified according to their subjects and put in order and will be explained.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Dîvân şiirinin şahıslar kadrosunda hükümdarlar, devlet adamları, tarihî ve efsanevî şahsiyetler, peygamberler, mutasavvıflar, şairler ve âlimler beyitler ya da müstakil şiirler vasıtasıyla kendilerine yer bulmuşlardır. Dîvânlarda bahsi geçen âlimlerden biri de, daha çok Ebû Hanîfe künyesiyle ve İmâm-ı A‘zâm (en büyük imâm) lakabıyla tanınan Nu‘mân b. Sâbit’tir. Dîvân şiirinde sadece onu anlatmak için yazılmış, övgü dolu şiirler mevcut olsa da bunlar sayıca azdır. Asıl yekûnu, ondan dolaylı yoldan bahseden ama hep bir şekilde onun üstünlüğünü vurgulayan şiirler oluşturur. Kimi zaman bazı âlimler ona benzetilmek sûretiyle methedilir, kimi zaman İmâm-ı A‘zam Ebû Hanîfe’ye ve onun mezhebine hizmet eden kişiler takdir edilir. Bu çalışmanın amacı İslam ilim geleneğinde mühim bir konumda bulunan ve ilm-i fıkıhta kendine has bir ekol sahibi olan, nice önemli fakihler yetiştirmiş büyük âlim Ebû Hanîfe’nin dîvan şiirinde sahip olduğu yeri tespit etmektir. Makalenin araştırma safhasında yüze yakın dîvân tek tek incelenmiş, fakat bazı dîvânlarda Ebû Hanîfe ile ilgili herhangi bir beyite rastlanmamıştır. Ulaşılabilen tüm beyitler ise makaleye dâhil edilmiştir. Bu çalışmada genellikle dîvânlar esas alınmış, Ebû Hanîfe’nin hayatını konu edinen menâkıbnâmeler kapsam dışı bırakılmıştır. Makalede öncelikle Nu‘mân b. Sâbit’in hayatı hakkında kısa bir bilgi verilecektir. Akabinde ise ona dair yazılmış beyitler konularına göre tasnif edilecek ve gerekli açıklamalar yapılacaktır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_79199_8_pp_1043-1060.pdf
  • 1
1043-1060
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AKYÜZ Kenan, vd., Fuzûlî Dîvânı, Akçağ Yayımları, Ankara 1990.
el-ÂMİDÎ, Mehmed Şâbân Kâmî, Dîvân, [y.y.] 1280.
ARSLAN Mehmet, Antepli Aynî Dîvânı, Kitabevi, İstanbul 2004.
AYDEMİR Yaşar, Ravzî Dîvânı, Birleşik Kitabevi, Ankara 2007.
AYNUR Hatice, Üniversitelerde Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları, Boğaziçi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, İstanbul 2005.
AYVERDİ İlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul 2011.
ÇAĞLAYAN Bünyamin, Baharzâde Feride Hanım Dîvânı, Çağhan Ofset, Ankara 2006.
ÇELTİK Halil ve AYDEMİR Yaşar, Meşhurî Divanı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Yayımları, Ankara 2009.
ÇINAR Bekir, Tıflî Ahmed Çelebi Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri ve Dîvânının Tenkitli Metni, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora tezi, Elazığ 2000.
DEMİR Hiclal, Lâzikîzâde Feyzullah Nâfiz ve Dîvânı, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2008.
EBÛ ZEHRA Muhammed, Ebû Hanîfe, Çev.: Osman Keskioğlu Diyanet İşleri Başkanlığı Yayımları, Ankara 1997.
ERDAĞI M. Sadık, Râmî Abdurrahman Çelebi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora tezi, Malatya 1998.
GÖLPINARLI Abdulbâki, Nedim Dîvânı, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1951.
GÜRBÜZ ATİK İncinur, İlâhizâde Mehmed Emin Vâsık Dîvânı, Grafiker Yayıncılık, Ankara 2011.
İLBAK Üzeyir, Dîvân-ı Şems-i Hayâli Tuhfetü’l-Uşşâk Metin İnceleme, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2010.
KANAR Mehmet, Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Derin Yayımları, İstanbul 2003.
KARAMAN Hayreddin, İslam Hukuk Tarihi, İz Yayımcılık, İstanbul 2001.
KARLITEPE Mustafa, Kelâmî Dîvânı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2007.
KIRKKILIÇ Ahmet, Sultan III. Murad Hayatı Edebi Kişiliği Eserleri ve Dîvânının Tenkidli Metni, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum 1985.
KOÇAK Fatma, Fâik Mahmud ve Dîvânı, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2006.
KONUK A. Avni, Mesnevî-i Şerîf Şerhi, C:I-XII, Gelenek Yayımcılık, İstanbul 2006.
KURNAZ Cemal, TATCI Mustafa ve AYDEMİR Yaşar, Giritli Salacıoğlu Mustafa Celvetî Dîvânı, Akçağ Yayımları, İstanbul 2000.
KUTLAR Fatma Sabiha, Arpaemîni-zâde Mustafa Sâmi Dîvânı, [y.y.] Ankara 2004.
1060 Şeyma BENLİ
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/1 Winter 2013
ÖZ Mustafa, İmâm-ı A’zâm’ın Beş Eseri, İFAV Yayımları, İstanbul 2008.
ÖZTÜRK Furkan, Bâkî Dîvânı Sözlüğü –Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük-, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2007.
PALA İskender, Ansiklopedik Dîvân Şiiri Sözlüğü, Kapı Yayımları, İstanbul 2011.
TATCI Mustafa, Yunus Emre Dîvânı Tenkitli Metin, H Yayımları, İstanbul 2008.
UZUNPOSTALCI Mustafa, “Ebû Hanîfe –Hayatı ve Şahsiyeti” Diyanet İslam Ansiklopedisi, C:X, Türkiye Diyanet Vakfı Yayımları, İstanbul 1994, s.131-138.
ÜZGÖR Tahir, Fehim-i Kadîm Hayatı Sanatı Dîvân’ı ve Metnin Bugünkü Türkçesi, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayımları, Ankara 1991.
YAĞCI Ömer Gökhan, Mehmed Şerif Efendi Dîvânı İnceleme Metin, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale 2006.
YAKAR Halil İbrahim, “Alevî-Bektaşî Geleneğinde Şiir Yazan Antepli Tekke Şairleri”, Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Merkezi Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, C:XIII/42, Yaz 2007, s.75-91.
YARAŞIR Ömer, Nedim Divanı’nın Tahlili, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Edirne 1996.
YAVUZER Hayati, Kemal Ümmî Dîvânı, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu Halk Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayımları, Bolu 2008.
YAZAR İlyas, Kânî Dîvânı Tenkidli Metin ve Tahlili, Libra Yayımcılık, İstanbul 2010.
YENİÇERİ Celal, “Ebû Hanîfe’nin Hayatı, Mâlî ve İktisâdî Görüşleri”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S:4 (1986), s.255-272.
YERDELEN Cevat, Fuzûlî Dîvânı’nda Tarihî-Dînî-Mitolojik İsimler, [y.y.]Erzurum 1996.
YILDIZ Sümeyye, “Seyyid İbrahim Hanîf’in Menkabet-i E’imme-i Müctehidîn’i”, Turkish Studies, V:7/1 (Winter 2012), s. 2123-2130.
YURTSEVER Murat, İsmail Hakkı Dîvânı, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bursa 1990.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com