You are here

EKSİLTİM (ELLIPSIS) VE TÜRKÇEDE EKSİLTİM TÜRLERİ

ELLIPSIS AND ELLIPSIS TYPES IN TURKISHc

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4246
Author NameFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
This article was prepared on the types of the ellipse and the ellipse in Turkish. The aim of this study languages in general, in particular the causes and forms of realization of the ellipse to show the Turkish. For this purpose, the term was introduced ellipse, were the names of the grammar books.Then, the law of least effort, which caused to be introduced to ellipse. Examples of spoken and written language of the ellipse is considered in the next section of the article. Types of words and suffix ellipse, the ellipse in syntax, parts of the review later in the article. Internet correspondence ellipses were also investigated. Understanding the ellipse ultimately shown to have no effect. Ellipse communication made to frugality. Ellipse, grammar and linguistics sources were examined under different names. In this study, other names have also been introduced, the ellipse's name was preferred. Begins to sound at the level of the law of least effort, moves up to the size of the text. Therefore, not only kind of ellipse. Many ellipse type. Word sound dips, appears in the form of suffixes to be told. The sentence ends with a word or a reduction. Ellipse, as the art of texts is a promise. The aim is short and effective expression. As a result, ellipse, saving of effort languages.
Abstract (Original Language): 
Bu makale, eksiltim ve eksiltimin Türkçedeki görünümleri üzerine hazırlanmıştır. Çalışmanın amacı genel olarak dilde, özeldeyse Türkçede eksiltimin gerçekleşme nedenlerini ve biçimlerini göstermektir. Bu doğrultuda, öncelikle eksiltim terimi ele alınmış ve gramerlerdeki isimlendirmeler üzerinde durulmuştur. Ardından eksiltime neden olan en az çaba yasası tanıtılmıştır. Makalenin devam eden bölümünde konuşma ve yazı dilindeki eksiltim örnekleri değerlendirilmiştir. Sözcük ve eklerdeki eksiltim çeşitleri, söz dizimi düzlemindeki eksiltim, makalenin ilerleyen bölümlerindeki inceleme kısımlarıdır. Elektronik ortamdaki yazılı iletişim şekillerinde başvurulan eksiltimler de incelemeye alınarak konunun farklı bir boyutuna parmak basılmıştır. Neticede eksiltimin, en küçükten en büyük yapıya kadar anlam üzerinde etki etmeyen, dilde tasarrufu esas alan bir gelişme olduğuna işaret edilmiştir. Eksiltim, dil bilgisi ve dil bilimi kaynaklarında değişik adlar altında işlenmiştir. Çalışmada, dilciler tarafından kullanılan diğer terimlere de işaret edilmiş ve bu incelemede ‘eksiltim’ adı tercih edilmiştir. En az çaba yasası, ses düzeyinde başlar metin boyutuna kadar ilerler. O açıdan eksiltimin tek bir türünden bahsetmek mümkün değildir. Birçok ayrı eksiltim çeşiti vardır. Kelime düzeyinde ses düşmeleri, eklerin konuşmada söylenmemesi şeklinde karşımıza çıkar. Bu dil olayı cümlede kelime veya kelime gruplarının eksiltimiyle neticelenir. Edebî metinlerde eksiltim bir söz sanatı olarak uygulanır. Amaç, anlatıyı gereksiz unsurlardan ayıklamak, onu daha etkili duruma sokmaktır. Sonuçta, genele bakarak tüm eksiltim örneklerinde ortak noktanın dilde tutumluluk olduğu söylenebilir.
1539-1552

REFERENCES

References: 

AK Mehmet (1982). Genel Dilbilgisi ve Sesbilgisi, İstanbul.
AKDENİZ Safiye (2004). “Ziya Osman Saba’nın Nefes Almak Adlı Şiir Kitabında Eksilti (Ellipsis) Sanatının (Figür) Kullanımı”, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Atatürk Üniversitesi, S: 24, s: 145.
AYDIN Mehmet (2007).Dilbilim El Kitabı, İstanbul: 3F Yayınları.
AYDIN, Hasene (2011). “Dilde En Az Çaba İlkesi Üzerine”, IJSES, S: 1 (1), s. 1-6.
BANGUOĞLU, Tahsin (2004). Türkçenin Grameri, Ankara: TDK.
DELİCE, İbrahim (2007). Türkçe Sözdizimi, İstanbul: Kitabevi.
DEMİRCAN, Ömer (2001). Türkçenin Ses Dizimi, İstanbul: Der Yay.
DEMİRCAN, Ömer (2004). Türkiye Türkçesinde Kök-Ek Bileşmeleri, İstanbul: Papatya Yay.
DENY, Jean (2004). Türk Dili Gramerinin Temel Kuralları – Türkiye Türkçesi, (Çev. Oytun Şahin), Ankara: TDK.
DİZDAROĞLU, Hikmet (1976). Tümcebilgisi, Ankara: TDK.
DOĞAN, Gürkan (1994). “Ama Bağlacına Edimbilimsel Bir Bakış”, Dilbilim Araştırmaları, Ankara: Hitit Yayınları, s. 195-205.
EDİSKUN, Haydar (2005). Türk Dilbilgisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
EKER, Süer (2003). Çağdaş Türk Dili, Ankara: Grafiker.
EROL-ASLAN, Hülya (2004). “Eski Anadolu Türkçesinde Eksiltme Yoluyla Anlam Genişlemeleri” TDAY-Belleten, Ankara: TDK, S: 2, s: 9-18.
GENCAN, Tahir Nejat (2007). Dilbilgisi, Ankara: Tek Ağaç Yayıncılık.
GÜLSEVİN, Gürer (1987). “Türk Dilinde Kelime Başı Ünsüzü Üzerine”, TDAY-Belleten, Ankara: TDK, 173-200.
GÜNAY, Doğan (2003). Metin Bilgisi, İstanbul: Multilingual.
HATİBOĞLU, Vecihe (1972). Türkçenin Sözdizimi, Ankara: DTCF Yayınları.
HATİBOĞLU, Vecihe (1981). Türkçenin Ekleri, Ankara: TDK.
HENGİRMEN, Mehmet (1999). Dilbilgisi ve Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Ankara: Engin Kitabevi.
KARAHAN, Leyla (2007). Türkçede Söz Dizimi, Ankara: Akçağ.
KORKMAZ, Zeynep (1994). Türkçede Eklerin Kullanılış Şekilleri ve Ek Kalıplaşması Olayları, Ankara: TDK.
KORKMAZ, Zeynep (2003). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK.
1552 Gürkan GÜMÜŞATAM
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/1 Winter 2013
KÜLEBİ, Oya (1990). “Türkçe’de Eksilti Tümceleri”, TDAY-Belleten, Ankara: TDK, S: 1-2, s: 117-137.
MAYZEL, S.S. (1957). “Türk Dilinde İzafet” (Çev: Abdülkadir İnan), TDAY-Belleten, Ankara: TDK.
ÖZKAN, Bülent (2004). “Metindilbilimi, Metindilbilimsel Bağdaşıklık ve Haldun Taner’in ‘On İkiye Bir Var’ Adlı Öyküsünde Metindilbilimsel Bağdaşıklık Görünümleri”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Adana: Çukurova Üniversitesi, S: 13/1, s: 167-182.
ÖZMEN, Mehmet (1996). "Bir Eksiltili Cümle Tipi Üzerine", Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, Adana: Çukurova Üniversitesi, Cilt: 4, Sayı: 4, 71-82. s.
ŞİMŞEK, Rasim (1987). Örneklerle Türkçe Sözdizimi, Trabzon: Kuzey Gazetecilik Matbaacılık ve Ambalaj San.A.Ş.
TSENG, Lan-Ya (2002). Türkiye Türkçesinde Orta Hece Düşmesi, Ankara: TDK.
TÜFEKÇİOĞLU, Burak (2010). “Dilsel Değişmelerin Dil Ekonomisi Bağlamında İnternet Ortamındaki Yazışmalara Yansımaları”, JASS, S. 3/1, s. 23-32.
TÜRK, Vahit (2001). “Türkçede Ön Seste Ünlü Düşmesi Örnekleri”, TDAY-Belleten, Ankara: TDK, 224-233.
UÇ, Tayibe(1978). "Düşüm (Elleipsis) Olayı ve Türkçedeki Kimi Örnekler", Ömer Asım Aksoy Armağanı, Ankara: TDK Yayınları, s. 259-272.
USTA, Halil İbrahim (2000). “Türkiye Türkçesinde Kelime Grupları İle İlgili Bir Sınıflandırma”, Türk Dili, Ankara: TDK, S: 579, s:216.
ÜÇOK, Necip (1947). Genel Dilbilim (Lengüistik), Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları: 57, Lengüistik Serisi: I.
ÜSTÜNOVA, Kerime (1998). “Dede Korkut Destanları ve Sentaktik Paralelizmde Eksiltili Yapıların Rolü”, Türk Dili, Ankara: TDK, C: I, S: 41, s. 161-169.
PARLATIR, İsmail (1992), “XIX. Yüzyıl Yeni Türk Şiiri”, Türk Dili, Ankara: TDK, S: 481-482, s. 1-285.
TDK KOMİSYON (1948). Edebiyat ve Söz Sanatı Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK.
TDK KOMİSYON (1949). Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK.
TDK KOMİSYON (1974). Yazın Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK.
TDK KOMİSYON (2005). Türkçe Sözlük, Ankara: TDK.
TEKİN, Talat (1977). “Ön Türkçede Ünsüz Yitimi”, TDAY-Belleten, Ankara: TDK, s: 35-51.
VARDAR, Berke (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Multilingual.
ZAČINOVIĆ, Neira (2003). Bosna Kütüphanelerindeki Eski Türkçe Gazetelerin Dili, Ankara: Ankara Üniversitesi-DTCF, (Yüksek Lisans Tezi).
ZÜLFİKAR, Hamza (1995). “Takısız Ad Tamlaması Sorunu”, Türk Dili, Ankara: TDK, S: 523, s: 781-789).
Eksiltim (Ellipsis) ve Türkçede Eksiltim Türleri 1553
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/1 Winter 2013
ZÜLFİKAR, Hamza (2006). “Doğru Yazalım Doğru Konuşalım”, Türk Dili, Ankara, TDK, S: 649, s: 56-61.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com