You are here

MANEVİ KÜLTÜRÜMÜZE AİT İKİ KELİME ‘AĞIT’ ve ‘SIĞIT’ ÜZERİNE: SEMANTİK BİR YAKLAŞIM

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3464
Author Name
Abstract (2. Language): 
Death is a part of life. From time immemorial, humans have expressed sadness for the loss of their loved ones. Memorial ceremonies are inseparable part of any given culture. Death is one of the important events that a person experiences in his life like birth and marriage. As societies evolved in different parts of the World, they developed different attitudes and traditions to death. Turks believed life after death as in the modern culture. The beliefs and practices related with death have preserved their presences in various shapes within the systems of faith the Turks have to adopt in the course of history. The words ağıt, sagu, sığıt and yoğ which seem to be derived based on different roots are formed through the words and affixes added to the verb ‘ığ ~ ağ’. They are sister words born of the same ığ ~ ağ’ sharing the common root transformed into different forms at the result of the mixtures and the phoneme changes in the root of the verbs ‘ığ ~ ağ’. Semantics is an area of science that studies the meanings of a language using the diachronic and synchronic methods. It is well known that there are few studies on semantics in Turkish. In time words may modify their meaning. Semantic extension, semantic restriction, change into another meaning, improvement, embellishment, degradation of meanings are only a few of the working fields of semantics. In this article, it has been put forward that; the abstract cases are named with the terms used in expressing the concrete cases; the terms belonging to religious life like, ‘ağıt, yas, aş, sagu, sığıt, yoğ’ are exclusively interested in the states of the soul and body during and after death, together the rituals and activities made by the survivors; these are connected to the root of the verb ‘ığ ~ ağ’.
Abstract (Original Language): 
Ölüm olgusu, yaşayan her canlının mutlaka karşılaştığı bir durumdur. Doğum ve evlilik gibi ölüm olayı da bir kişinin hayatında önemli olaylardan biridir. Cenaze merasimleri, her kültürün ayrılmaz bir parçasıdır. İnsanlığın başlangıcından bu yana ölü yakınları, ölüm karşısında farklı davranış biçimleri sergilemişlerdir. Türkler, diğer çağdaş kültürlerde olduğu gibi ölümden sonraki yaşama inanıyorlardı. Ölüm ile ilgili inanış ve uygulamalar, Türklerin tarih boyunca değişmeyen veya kabul etmek zorunda kaldıkları bütün inanç sistemleri içerisinde varlığını farklı biçimlerde devam ettirmiştir. Farklı köklere bağlı olarak türetilmiş gibi görünen ağıt, sagu, sığıt ve yoğ kelimeleri ‘ığ ~ ağ’ fiiline eklenen kelime ve eklerle meydana çıkmış; kaynaşmalar ve köklerde meydana gelen ses değişimleri sonucunda farklı şekillere bürünmüş ortak fiil köklerine sahip, aynı ‘ığ ~ ağ’dan doğmuş kardeş kelimelerdir. Semantik, dili artzamanlı ve eşzamanlı yöntemleri kullanarak anlam yönünden inceleyen bir bilim dalıdır. Türkçede semantik çalışmaların azlığı bilinmektedir. Zaman içinde sözcükler anlam değişmelerine uğrayabilirler. Anlam genişlemesi, daralması, başka anlama geçiş, anlam iyileşmesi, güzelleşmesi, kötüleşmesi bu bilim dalının çalışma alanlarından yalnızca birkaçını oluşturur. Bu makalede, soyut olan durumların, somut durumların ifadesinde kullanılan terimlerle adlandırıldığı, ‘ağıt, yas, aş, sagu, sığıt, yoğ’ gibi dinî hayata özgü terimlerin hususiyle ölüm ve sonrasında ruh ve bedenin halleri ile geride kalanların onun için yaptığı ayin ve faaliyetlerle alâkalı olduğu, bunların ‘ığ ~ ağ’ fiil köküne bağlı bulunduğu ortaya konulmaktadır.
781-802

REFERENCES

References: 

ABİK Deniz, “Türkçede ‘Vefat’ Kelimesi ve Yardımcı fiilleri”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 14, Sayı: 2, s. 13-28, 2005.
AKGÜL Muhittin, “Mukattaa Harfleri ve Kur’ân İ’cazındaki Yeri”, Sakarya Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 14, s. 49-65, 2006.
ARAT Reşid Rahmeti, “Atebetü’l-Hakayıak’ta ‘g’ ve ‘ġ’ Seslerine Dâir”, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Mecmuası, Cilt 9, s. 65-72, 1951.
ARAT Reşid Rahmeti, Eski Türk Şiiri, TTK Yayınları, Ankara 1991.
ARSLAN Hülya Erol, “Tabu (Taboo) ve Kelimelerin Anlam Alanlarına Etkisi”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, s. 35-56, 2002.
ASLAN Yasin, “Azerbaycan’da Defin Merasimleri ve Diğer Millî Cumhuriyetlerde Dinî Vaziyet”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 56, s. 154-159, Ekim 1988.
ATA Aysu, “Derleme Sözlüğü’nde Eski Türkçe Bir Kelime: ‘Aglak”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, Cilt XIV, Sayı: 1, s. 21-27, 2001.
ATMACA Emine-ADZHUMEROVA Reshide, “Kapı ve Eşik‛ Kelimeleri Üzerine”, Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, Sayı: 2, s. 23-45, 2010.
AYDIN Erhan, “Vilhelm Thomsen Sözlüğü”, İlmî Araştırmalar Dergisi, Sayı: 17, s. 69-82, Güz 2004.
AYDIN Erhan, “Eski Türklerde Meslek Adları (Eski Türk Yazıtlarına Göre)”, Journal of Turkish Linguistics, Cilt 2, Sayı: 1, s. 49-66, Mart 2008.
AYDOĞDU Özkan, “-(x)g/ -(x)ġ Ekinin Tarihî Gelişimi ve Kuzey (Kıpçak) Grubu Türk Lehçelerindeki Durumu”, Zeitschrift für die Welt der Türken, Cilt 1, Sayı: 2, s. 91-118, 2009.
AYDÜZ Davut, “Hurûf-u Mukattaa”, Yeni Ümit Dergisi, Sayı: 71, s. 42-45, Ocak-Şubat-Mart 2006.
BARTHOLD V.V., Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, (Haz. İsmail Aka-Kâzım Yaşar Kopraman), TTK Yayınları, Ankara 2006.
BAYAT Fuzuli-CİCİOĞLU Nurullah, “Türklerde Cenaze Törenleri Bağlamında Mevlid Okuma Geleneği”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 19, s. 147-155, 2008.
Manevi Kültürümüze Ait İki Kelime:‘Ağıt’ ve ‘Sığıt’ Üzerine: Semantik Bir Yaklaşım 799
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/1 Winter 2013
BÜYÜKOKUTAN Aslı, “Muğla Yöresi Alevî Türkmenlerinde Ölümle İlgili İnanç ve Pratikler”, Türklük Bilimi Araştırmaları (TÜBAR), Sayı: XXI, s. 63-89, Bahar 2007.
CAFEROĞLU Ahmet, Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, Enderun Yayınevi Yayınları, İstanbul 1993.
CEYLAN Emine, “Çuvaşçada ‘çara’ Sözcüğü ve Dağınık *y- > ç- Değişimi”, Türk Dilleri Araştırmaları, Seri: III, s. 69-72, 1993.
CİN Ali, “Hayır kelimesi ve Türkçede Kullanılışı Üzerine”, Türk Dili Dergisi, Sayı: 583, s. 39-49, 2000.
CLAUSON Sir Gerard, An Etymological Dictionary of Pre-thirteenth Century Turkish, Oxford University Press, Oxford 1972.
CLAUSON Sir Gerard, “Türkçede Sekizinci Yüzyıldan Önce Kullanılan Ekler”, (Çev. Uluhan Özalan), Dil Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı: 1, 185-196, Güz 2007.
ÇAĞATAY Saadet, “Türkçe Dini Tâbirler”, Necati Lugal Armağanı, s. 191-198, TTK Yayınları, Ankara 1968.
ÇERVONNAİA Svetlana, “İdil ve Kırım’daki Tatar ve Nogayların Hayat-Ölüm Kavramları ve Diğer Türk Boyları ile Benzerlikleri”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sayı: 220, s. 40-43, Nisan 2005.
ÇETİN Çulpan Zaripova, “Tatar Türklerinde Cenaze Merasimleri”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 17, Sayı: 1, s. 155-168, 2008.
DEMİRCİ Ümit Özgür, “ıd- Fiilinin Yapısı Üzerine”, Turkish Studies, Cilt 7, Sayı: 4, s. 1421-1431, Sonbahar 2012.
DEMİRTAŞ Ahmet, “Kutadgu Bilig’de ‘yorı-’ Fiili Üzerine”, Turkish Studies, Cilt 7, Sayı: 4, s. 1477-1501, Sonbahar 2012.
DEVELİ Hayati, “Eski Türkiye Türkçesinde /K/ - /G/ Birimlerinin Yazılışı”, İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt 29, s. 31-34, 2000.
DUYMAZ Ali, “Türk Folklorunda Dış Ruh Tasarımı”, Bilig/ Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 45, s. 1-22, Bahar 2008.
EFE Adem, “Türk Toplumunda Mevlid Merâsimlerinin Yeri ve Fonksiyonları, Isparta ve Çevresi Örneği”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 26, s. 9-30, 2009.
EKŞİ Pelin, “Altay Dillerinde /K/ Fonemi”, İDİL Sanat ve Dil Dergisi, Cilt 1, Sayı: 2, s. 17-29, 2012
ELÇİN Şükrü, “Ağıt”, Türk Dünyası El Kitabı, Edebiyat (Türkiye), Cilt III, baskı III, TKAE Yayınları, Ankara 1998.
ERGİN Muharrem, Orhun Abideleri, Ötüken Yayınları, İstanbul 2005.
ERGİN Muharrem, Türk Dil Bilgisi, Bayrak yayınları, İstanbul 2008.
ERGİN Muharrem, Dede Korkut Kitabı I (Giriş-Metin-Faksimile), 6. bs., TDK Yayınları, Ankara 2008.
ERÖZ Mehmet, Türkiye’de Alevilik-Bektaşilik, İstanbul 1977.
GABAİN A. Von, Eski Türkçenin Grameri, (Çev. Mehmet Akalın), TDK Yayınları, Ankara 2007.
GÖKALP Ziya, Türk Töresi, (Haz. H. Dizdaroğlu), Devlet Kitapları, İstanbul 1976.
800 Adem AYDEMİR
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/1 Winter 2013
GÖKÇE Aziz, “Bünyesinde Art veya Ön Damak /G/ Ünsüzü Bulunduran Yapım Eklerinin Eski Türkçeden Eski Anadolu Türkçesine Kadar Tarihî Seyirleri”, Turkish Studies, Cilt 4/8, s. 340-382, Sonbahar 2009.
GÖMEÇ Saadettin, “Eski Türk İnancı Üzerine Bir Özet”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt 21, Sayı: 33, s. 75-104, 2003.
GÖRKEM İsmail, “Türk Dünyasında Yas Törenleri ve Ağıtlar”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 77, s. 157-188, Nisan 1992.
GÜLEÇ Hamdi-TÜRKER Engin, “Çan’ Yöresi Halk Bilimi Ürünlerinden Doğum ve Ölüm Ritüelleri Üzerine”, Turkish Studies, Cilt 7/2, s. 1333-1351, Bahar 2012.
GÜLENSOY Tuncer, Manas Destanı, Akçağ Yayınları, Ankara 2002.
GÜLENSOY Tuncer, “Eski ve Orta Türkçede Bazı Sözcüklerin Altayistik Açısından İncelenmesi”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 29, Sayı: 4, s. 95-108, 2009.
HATİPOĞLU Vecihe, “Ağaç ve Su”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, s. 267-273, 1972.
İBN FAZLAN, İbn Fazlan Seyahatnâmesi, (Haz. Ramazan Şeşen), Beyan Yayınları, İstanbul 1995.
İLHAN Nadir, “Türk Dilinde Ünsüz Düşmesi, Nedenleri ve Türleri”, Zeitschrift für die Welt der Türken, Cilt 1, Sayı: 2, s. 43-55, 2009.
İLTAR Gazanfer, “Eski Türklerde Mezar Kültü ve Günümüze Yansımaları”, Gazi Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırmaları Dergisi, Sayı: 27 s.11-19, 2003.
İNAN Abdülkadir, Tarihte ve Bugün Şamanizm Materyaller ve Araştırmalar, TTK Yayınları, Ankara 1986.
İNAN Abdülkadir, Makaleler ve İncelemeler, Cilt I-II, TTK Yayınları, Ankara 1998.
İSKENDERZÂDE Lale Avşar, “Göktürk Dönemi İnsan Figürlü Taş Anıtlar”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 24, s. 255-269, 2010.
KAFESOĞLU İbrahim, Eski Türk Dini, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1980.
KÂŞGARLI MAHMUD, Divanü Lûgati’t-Türk, (Çev. Besim Atalay), TDK Yayınları, 5. bsk., Ankara 2006.
KENİN Monguş B., “Tuvalıların Eski Gelenekleri”, (Çev. Ekrem Arıkoğlu), Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı: 5, s. 288-308, 1998.
KORKMAZ Zeynep, “Eski Türkçedeki Oğuzca Belirtiler”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, Cilt VI, Sayı: 1, s. 15-30, 1974.
KORKMAZ Zeynep, “Oğuz Türkçesinin Tarihî Gelişme Süreçleri”, Turkish Studies, Cilt 5/1, s. 1-41, Kış 2010.
KÖPRÜLÜ Fuat, Edebiyat Araştırmaları, TTK Yayınları, Ankara 1999.
MAZIOĞLU Hasibe, “Selçuklular Devrinde Anadolu’da Türk Edebiyatının Başlaması ve Türkçe Yazan Şairler”, Malazgirt Armağanı, s. 297-316, TTK Yayınları, Ankara 1972.
ÖGEL Bahaeddin, Türk Kültürünün Gelişme Çağları, Kömen Yayınları, Ankara 1979.
ÖGEL Bahaeddin, İslâmiyetten Önce Türk Kültür Tarihi, TTK Yayınları, Ankara 1984.
ÖGEL Bahaeddin, Türk Mitolojisi, Cilt I, TTK Yayınları, Ankara 1998.
ÖGEL Bahaeddin, Türk Mitolojisi, Cilt II, TTK Yayınları, Ankara 2002.
Manevi Kültürümüze Ait İki Kelime:‘Ağıt’ ve ‘Sığıt’ Üzerine: Semantik Bir Yaklaşım 801
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/1 Winter 2013
ÖNER Mustafa, “Orhun Yazıtlarında ‘içik-’ Üzerine”, Dil Araştırmaları Dergisi, Sayı: 6, s. 23-27, Bahar 2010.
ÖZDEMİR Cafer, “Havza İlçesinin Genel Folklorik Yapısı”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 2/7, s. 185-206, İlkbahar 2009.
ÖZMEN Mehmet, “Türkçede ‘Değil’ Kelimesi ve Kullanımları”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, s. 315-368, 1997.
PERRİN Michel, Şamanizm, (Çev. Bülent Arıbaş), İletişim Yayınları, İstanbul 2003.
RASONYİ Laszlo, Tarihte Türklük, TKAE Yayınları, Ankara 1996.
SAĞOL Gülden, “Ölmek’ Karşılığında Kullanılan Kelimelerden Hareketle Türklerde Ölümün Algılanışı”, 24-29 Eylül 2000 IV. Uluslar Arası Türk Dili Kurultayı Bildirileri, s. 1545-1574, Ankara 2007.
SALMAN Fikri, “Göktürk Dönemi Kıyafetleri”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, Sayı: 9, s. 12-34, 2006.
SELÇUK Ali, Tahtacılar, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2004.
SERTKAYA Osman Fikri, “Yıs (Yış?) Yis/ Yiş’ Kelimesi ve Akrabaları Üzerine”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 13, s. 1-10, Bahar 2003.
SÖZBİLİCİ Şaban, “Ağıt Kelimesinin Kökeni”, Türk Dili Dergisi, Sayı: 604, s. 325-332, 2002.
SÜMBÜLLÜ Y. Ziya, “Eski Türklerde Defin Şekilleri Üzerine Bir İnceleme”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 4, Sayı: 2, s. 61-72, 2004.
ŞAHİN G. Selcan Sağlık, “Türk Dilinde Yön Gösteren Karşıtlıklar: Aşağı:Yukarı Sözcükleri”, Ankara Üniversitesi Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 6, Sayı: 3, s. 18-32, Eylül 2009.
ŞEN Serkan, “Orhon Yazıtlarından Uygur Yazmalarına Anlam Daralmaları”, Türklük Bilimi Araştırmaları (TÜBAR), Sayı: XV, s. 151-160, Bahar 2004.
ŞEN Serkan, “Çok’ Sözcüğü Nereden Geliyor?”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, s. 107-111, 2009/II.
ŞEN Serkan, “Sık’ Sözcüğünün Kökeni Üzerine”, Turkish Studies, Cilt 7, Sayı: 4, s. 513-517, Sonbahar 2012.
ŞENOCAK Ebru, “Göktürk Yazıtlarında Türk Halk Edebiyatı Unsurları”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı: 2, s. 165-176, Elazığ 2001.
ŞEYH SÜLEYMAN EFENDİ, Çagataj-Osmanisches Wörterbuch, (Haz. İ. Kunos), Budapeşte 1902.
ŞİRİN Hatice, “Sine Usu Yazıtı’nda Kayıtlı ‘t(a)t(a)r(ı)g: (a)y(ı)td(ı)m’ Cümlesi Üzerine”, International Journal of Central Asian Studies, Cilt 12, s. 183-196, 2008.
TANYU Hikmet, “Dinî Folklor veya Dinî-Manevî Halk İnançlarının Çeşit ve Mahiyeti Üzerinde Bir Araştırma I”, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 21, s. 123-142, 1977.
TARAMA SÖZLÜĞÜ, Cilt I-VI, TDK Yayınları, Ankara muhtelif.
TAVKUL Ufuk, “Codex Cumanicus ve Karaçay-Malkar Türkçesi”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı: 15, s. 45-81, Bahar 2003.
802 Adem AYDEMİR
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/1 Winter 2013
TAVKUL Ufuk, “Adige (Çerkes) Dilinde Bulgar Türkçesi Alıntı Sözcükler Üzerine”, Ankara Üniversitesi Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt IV, Sayı: 2, s. 104-115, Haziran 2007.
TEKİN Talât, “Omuz’ Kelimesi Hakkında”, Türk Dili Dergisi, Cilt IX, Sayı: 104, s. 402-403, Mayıs 1960.
TEKİN Talât, “Türkçe ‘ş’ Çuvaşça ‘ś’ ve Moğolca ‘ç”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, s. 71-75, 1988.
TEKİN Talât, “Türk Dillerinde Önseste y- Türemesi”, Türk Dilleri Araştırmaları, Seri 4, s. 51-66, Ankara 1994.
TEKİN Talât, Orhun Yazıtları, TDK Yayınları, Ankara 2010.
TOKYÜREK Hacer, “Eski Uygur Türkçesinde ‘Ölüm’ Kavramı ile İlgili İfadeler”, Bilig/ Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 50, s. 169-198, Yaz 2009.
TUNA Osman Nedim, “Köktürk Yazıtlarında ‘Ölüm’ Kavramı ile İlgili Kelimeler ve ‘Kergek bol-’ Deyiminin İzahı”, VIII. Türk Dil Kurultayında Okunan Bilimsel Bildiriler, s. 131-148, TTK Yayınları, Ankara 1960.
TURAN Zikri, “Eski Türkçe Döneminde Bir Morfofonetik Karşıtlık Sorunu”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Cilt 1, Sayı: 1, s. 69-80, 2012.
TÜRKMEN Seyfullah, “Gebermek Kelimesinin Kökeni Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, s. 131-134, 2004.
UÇAR Erdem, “Uygurca Üzüt~Üzütlüg Üzerine”, Turkish Studies, Cilt 6/1, s. 1821-1826, Kış 2011.
UĞURLU Mustafa, “Oğuzca ve ‘Anadolu Merkezli Oğuz Türkçesi”, Turkish Studies, Cilt 6/1, s. 123-154, Kış 2011.
USEEV Nurdin, “Kırgız ve Türkiye Türkçesi ile Karşılaştırmalı Olarak Yenisey Yazıtları Dilinin Söz Varlığının Tarihi Gelişimi”, Kırgızistan Türk Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Bişkek 2006.
YAVUZARSLAN Paşa, “Türk Dilinin Tarihî Kaynaklarında Yaz ve Yay Sözcüklerinin Semantik Analizi Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, s. 113-133, 2009.
YENİBAŞ Hasan, “Selçuklular Döneminde Sivil Mevlid Merasimleri”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 196, s. 105-113, Şubat 2012.
YILDIRIM Nilüfer, “Türk Halklarının Destan Yaratılarında Üç Dünya”, Turkish Studies, Cilt 6/3, s. 1951-1965, Yaz 2011.
YILDIZ Naciye, “Sibirya Türklerinin Mitoloji ve İnançlarında Kötü Ruhlar”, Ankara Üniversitesi Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 5, Sayı: 4, s. 84-93, Aralık 2008.
YILMAZ Gülsüm Kili, “Hakaslarda Ölüm ile İlgili Gelenekler”, Ankara Üniversitesi Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, Sayı: 4, s. 65-87, Aralık 2007.
YÖRÜKÂN Yusuf Ziya, Müslümanlıktan Evvel Türk Dinleri Şamanizm, Ötüken Yayınları, İstanbul 2006.
YUDAHİN K.K., Kırgız Sözlüğü, (Çev. A. Taymas), Cilt I-II, TDK Yayınları, Ankara 1998.
YUSUF HAS HACİB, Kutadgu Bilig, (Haz. Reşid Rahmeti Arat), Kabalcı Yayınları, İstanbul 2006.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com