You are here

HAMZA-NAME'NIN YENİ CİLTLERİ VE OKUNMA MEKANLARI

NEW COPIES AND READING PLACES OF HAMZA-NAME

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5171
Author NameFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Turkish Hamza-nâmes firstly have been documented in written format by Hamzavî (d. 815/1412-13), who is the brother of the famous poet Ahmedî. It is understood that long before being converted to written format Turkish Hamza-nâmes were beloved as part of storytelling tradition among Turkish people. The reason why Hamza-nâme becomes so popular lies in the characteristics of Hz. Hamza such as his courage, honesty, and support for the weak and poor. This drove the passion of Turkish readers to learn more about him. Hamza-nâme is a large-scale work of 72 volumes. The copy used in this study which is located in the General Library of Istanbul University Literature Faculty is quite different than other existing copies both qualitatively and quantitatively. Hamza-nâme known for its epic and fantastic elements have been read by large and different communities over a widespread geography. In particular, among traditional Ottoman soldiers, called Yanicaris, it has been read through books or improvised by storytellers. It can also be seen that a record has been added in almost all of the volumes once a reading of the work was completed. In these records, after the reading, a separate writing set is used to note the name of the reader, the location of the reading room, and the description of the readers and - sometimes- the audience.
Abstract (Original Language): 
Türkçe Hamza-nâmeler ilk defa şair Ahmedî'nin kardeşi Hamzavî (ö. 815/1412-13) tarafından yazıya geçirilmiştir. Yazılı metin hâline gelmeden çok önce Hamza-nâmelerin sözlü bir gelenek olarak Türkler arasında itibar gördüğü anlaşılmaktadır. Hamza-nâme'nin Türk halkı tarafından benimsenerek yaygınlaşmasında; Hazreti Hamza'nın cesareti, dürüstlüğü ve daima zayıftan yana olması, Türk halkının onun şahsında kendi benliğini bulması gibi sebepler etkili olmuştur. Çok geniş hacme sahip olan Hamza-nâme 72 kitaptan oluşmaktadır. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Nadir Eserler Kütüphanesinde bulunan nüsha, Türkiye kütüphanelerindeki diğer nüshalardan nitelik ve nicelik bakımından farklı önemi haizdir. Destansı ve masalsı ögelerin kimi ciltlerde daha yoğunlukta olduğunu gördüğümüz bu muazzam eser, yazıldığı dönemden itibaren çok geniş bir coğrafyada farklı zümreler tarafından okunmuştur. Özellikle Yeniçeriler arasındaki kitaplardan yapılan okumaların veya meddah performanslarının yoğunlaştığı görülür. Çok ilginç bir okuma tarzının varlığına şahit olduğumuz Hamza-nâme ciltlerinin hemen hemen 72'sinde de çok sayıda kayda geçirilmiş "okundu" bilgileri ile karşılaşılır. Bu kayıtlarda; eserin hangi cildi okunmuşsa, okumanın ardından, farklı kalemle eseri okuyanın adı, cildin okunduğu mekânın adresi, okuyanların ve hatta bazen dinleyenlerin kısa tanıtımı yer almaktadır.
151
165

REFERENCES

References: 

ALBAYRAK, Nurettin (1997) "Hamza-nâme", TDV İslam Ansiklopedisi, C. 15, s. 516-517, İstanbul.
ARTUN, Erman (2002), Dini-Tasavvuf Halk Edebiyatı, Akçağ Yayınları, Ankara.
BALABAN, Adem (2005), Hamza-nâme, 1. Cilt, (Giriş-Metin-Dil İncelemesi), Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
BANARLI, Nihat Sami (1971), Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, C.1, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
BAYSAL, Sinem Ceyda (2008), Hamza-nâme, 7. Cilt, (Gramer Özellikleri, Metin, Sözlük, İndeks), Yüksek Lisans Tezi, Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
DAĞLI, Yücel ve Diğerleri (2001), Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi Yazmalar Katalogu, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
DATLI, Derya (2009), Hamza-nâme, 2. Cilt, (Metin-Sözlük-İndeks), Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Evliya Çelebi, Seyahatnâme, I, s. 525, 610.
İZ, Fahir (1996), Eski Türk Edebiyatında Nesir, Akçağ Yayınları, Ankara.
KOCATÜRK, Vasfi Mâhir (1964), Türk Edebiyatı Tarihi, Edebiyat Yayınevi, Ankara.
KÖKYAR, Derya (2009), Hamzanâme'nin 30. Cildi, (İnceleme-Metin), Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
KÖPRÜLÜ, Mehmet Fuat (1986), Edebiyat Araştırmaları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
SEZEN, Lütfi (1988), Hamzanâmelerin Halk Edebiyatındaki Yeri, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
SEZEN, Lütfi (1991), Halk Edebiyatında Hamzanâmeler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
ŞİMŞEK Akın, Nurhayat (2006), Hamzanâme, 8. Cilt (Metin- İnceleme), Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Türk Ansiklopedisi (1970), "Hamzanâme", C. 18, s. 459, Millî Eğitim Yayınevi, Ankara.
UÇMAN, Abdullah (1997), "Hamzanâme", Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C. 4, s. 91-92, Dergâh Yayınları, İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com