You are here

Home » Content

AMANOS DAĞLARINDA BİR PALEOKARSTIK VADİNİN JEOMORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ VE GELİŞİMİ

GEOMORPHOLOGICAL FEATURES AND EVALUVATION OF A PALEOKARSTIC VALLEY ON THE AMANOS MOUNTS

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2013
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3958

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Paleokarstic valleys provide clues as to the geomorphologic evolution of karstic formations such as dolines, katavothres and uvalas in addition to other characteristics of valleys. Thus, identification of the characteristics of paleokarstic valleys is important to determine the hydrological and hydrographical development of the early drainage network and to shed light on the paleo-geographical development of the region. Paleokarstic valleys present important clues in establishing the early drainage system in an area and in explaining the new karstic formations (dolines, katavothres and uvalas) in its center. The Upper Miocene paleokarstic valley system identified in Middle Amanos Mountains was investigated for these reasons. The above mentioned paleokarstic valley was formed as a result of the rise in the area due to tectonic movements which caused the surface flows to follow underground courses due to newly formed linearity and these factors caused the previous valley system to suspend which led to karstification. The ongoing karstification during the same process resulted in some kartic formations such as dolines, katavothres and uvalas. The poljes which are the modern day traces of the surface karst of the paleokarstic valley were also formed during his phase. These poljes were seized by the rivers during Upper Pliocene- Pleistosen period and gained the characteristics of fluvial-karstic depression as a result of connections to outer drainage. Previous studies were first examined in the framework of the study, past and present topography maps were probed, satellite photos were inspected and new maps were created with the help of Geographical Information Systems (GIS) in order to present the topic more clearly. These maps were transferred to study field to inspect their suitability/relevance. Identification of other paleokarstic valleys in the area by investigations will help reveal the karstic potential in Turkey and will support overcoming the deficiencies in the field. New studies that will be undertaken in the resource area to determine the borders of the paleokarstic valley are important to identify the existence of other paleovalleys.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Paleokarstik vadiler sahip oldukları özelliklerin yanı sıra dolin, düden, uvala gibi karstik şekillerin herhangi bir sahadaki jeomorfolojik evrimini hakkında ipuçları sağlamaktadırlar. Nitekim paleokarstik vadilerin özelliklerinin belirlenmesi, sahanın eski drenaj ağının hidrolojik ve hidrografik gelişimini belirlemek ve bölgenin paleocoğrafik gelişimine ışık tutmak açısından önemi büyüktür. Paleokarstik vadiler bir sahadaki eski drenaj sisteminin ortaya konulması ve kendi ekseninde gelişen yeni karstik oluşumların (düden, dolin ve uvala vb.) açıklanmasında önemli ipuçları vermektedir. Orta Amanos Dağlarında tespit edilen Üst Miyosen paleokarstik vadi sistemi bu amaca yönelik olarak araştırılmıştır. Söz konusu paleokarstik vadi tektonik hareketlerle sahanın yükselmesi ve oluşan yeni çizgiselliklere bağlı olarak yüzey akışın yeraltındaki mecraları izlemesi ve eski vadi sisteminin askıda kalarak karstlaşması neticesinde oluşmuştur. Aynı süreçte vadide devam eden kartlaşmalar sıralı dolin, düden, polye ve uvala gibi bir takım karstik şekillerin meydana gelmesini sağlamıştır. Paleokarstik vadinin günümüzdeki yüzey karstının izleri olan polyelerde bu aşamada oluşmuştur. Bu polyeler Üst Pliyosen- Pleyistosen döneminde ise akarsular tarafından kapılmış, dış drenaja bağlanarak flüvyo-karstik depresyon özelliği kazanmışlardır. Çalışma amacı doğrultusunda öncelikle eski çalışmalar gözden geçirilmiş, eski ve yeni topografya haritaları irdelenmiş, uydu fotoğrafları incelenmiş, konuyu daha anlaşılır şekilde sunmak amacıyla da CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) yardımıyla yeni haritalar oluşturulmuştur. Ayrıca bu haritalar arazi çalışmaları sırasında sahaya taşınarak uygunluğu denetlenmiştir. Sahadaki diğer paleokarstik vadilerin de araştırılarak özelliklerinin belirlenmesi, Türkiye'nin karstik potansiyelinin ortaya çıkarılmasına yardımcı olacak ve bu alandaki noksanlıkların giderilmesine de katkı sağlayacaktır. İnceleme alanında paleokarstik vadinin sınırlarını belirlemek için kaynak sahasında yeni etütlerin yapılması başka paleovadilerin varlığını tespit etmek bakımından önem arz etmektedir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-amanos-daglarinda-bir-paleokarstik-vadinin-jeomorfolojik-ozellikleri-gelisimi.pdf
  • 9
2111
2128
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AKAY Ergun ve UYSAL Şükrü, "Orta Toroslar'ın Post-Eosen Tektoniği", Maden Tetkik ve Arama Dergisi, Sayı: 108 (1988), s.: 57-68
ARDEL Ahmet, KURTER Ajun ve DÖNMEZ Yusuf, Klimatoloji Tatbikatı, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1969.
ARDOS Mehmet, "Eğridir gölü güneyinin jeomorfolojisi ve Davras Dağında Pleistosen Buzullaşması", İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı: 22 (1997), s.: 99 -110.
ATALAY İbrahim, "The effects of techtonic movements on the karstification in Anatolia", Acta Carsotologia, Volume: 32, Issue: 2 (2003), pp.: 195-203.
ATALAY İbrahim, "Toros Dağlarında Karstlaşma ve Karstik Alanların Ekolojisi, Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 16 (1988), s.: 1-8.
ATALAY İbrahim, Türkiye Jeomorfolojisine Giriş, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları
No: 9, İzmir 1987.
ATALAY İbrahim, Türkiye'nin Ekolojik Bölgeleri, Orman Bakanlığı Yayınları, No: 163, Ankara,
2002.
ATAN R. Orhan, Eğribucak-Karacaören (Hassa)-Ceylanlı-Dazevleri (Kırıkhan) arasındaki Amanos Dağlarının Jeolojisi, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Yayınları No: 139, Ankara 1969.
BLUM D.
Michae
l ve T0RNQVIST E. Torbjörn, "Fluvial responses to climate and sea-level change; a review and look forward", Sedimentology, Volume: 47, Supplement: 1 (2000)., pp.: 2-48.
BLUMENTHAL M. Michael, Seydişehir-Beyşehir Hinterlandındaki Toros Dağlarının Jeolojisi, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Yayınları No: 2, Ankara 1947.
ÇETİN Bayram, "Alan Yaylasında (Kırıkhan-Hatay) Fonksiyonel Değişimin Coğrafi Özellikleri", Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 27 (2012), s.: 129-151.
ÇETİN Bayram, "Türkiye'de Yayla ve Yaylacılık Kültürünün Değişimine Bir Örnek: Kırıkhan-Hatay Alan Yaylası", 16. Uluslararası Türk Kültür Sempozyumu 9 Mayıs 2011 Üsküp/Makedonya, Bildiriler Kitabı, Yayına Hazırlayan: Salih ÜNVER, Lazer Yayınları, Ankara 2011.
DEMİRKOL Cahit, "Türkoğlu (Kahramanmaraş) Batısında Yer Alan Amanos Dağlarının Stratigrafisi, Yapısal Özellikleri ve Jeotektonik Evrimi", Maden Tetkik ve Arama Dergisi, Sayı: 108 (1988), s.: 18-37.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/9 Summer 2013

c
2126
Emre ÖZŞAHİN
DOĞAN Uğur ve KOÇYİGİT Ali, "Samandağ (Hatay) Kıyı Kuşağında Deniz Seviyesi Değişiminin İzleri ve Aktif Tektonik İle İlişkisi, Doğu Akdeniz, Türkiye", ATAG 13-Aktif Tektonik Araştırma Grubu 13. Çalıştayı, 08-11 Ekim 2009, Çanakkale 2009.
DOĞAN Uğur, "Gidengelmez Dağları'nda Doğal Ortam ve İnsan İlişkileri", Türkiye Coğrafyası Dergisi, Sayı: 6 (1997b), s.: 41-61.
DOĞAN Uğur, "Manavgat Nehri Havzasının Jeomorfolojik Evrimi", Gazi Eğitim Fakültesi
Dergisi, Sayı: 22, Cilt: 2 (2002), s.: 51-65.
DOĞAN Uğur, Suğla Ovası ve Çevresinin Fiziki Coğrafyası, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1997a.
ERİNÇ Sırrı, Jeomorfoloji I, (Güncelleştirenler: Ahmet ERTEK ve Cem GÜNEYSU),
Güncelleştirilmiş Yeni Basım, Der Yayınları No: 284, İstanbul 2012.
ERİNÇ Sırrı, Jeomorfoloji II, (Güncelleştirenler: Ahmet ERTEK ve Cem GÜNEYSU), Güncelleştirilmiş 4. Baskı, Der Yayınları No: 284, İstanbul 2010.
EROL Oğuz "Türkiye'de Neojen ve Kuvaterner Aşınım Dönemleri, Bu Dönemlerin Aşınım Yüzeyleriyle Yaşıt Tortullara Göre Belirlenmesi", Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 11 (1980), s.: 1-22.
EROL Oğuz, "Batı Toros Dağlarının Messiniyen Paleojeomorfolojisi ve Neotektoniği", Türkiye 8. Petrol Kongresi (16-20 Nisan 1990), Genişletilmiş Bildiri Özleri, s.: 91 -82, Ankara 1990.
EROL Oğuz,
"Neotectoni
c and geomorphologic evolution of Turkey", In: Fairbridge R. W. (ed.) Neotectonics, Zeitschrift für Geomorphologie, Supplement Band., Volume: 40 (1981), pp.: 193-211.
EROL Oğuz, "Türkiye Jeomorfolojisi, Türkiye'nin Jeomorfolojik Evrimi ve Bugünkü Genel Jeomorfolojik Görünümü", Yayınlanmamış Ders Notu, İstanbul 1989.
EROL Oğuz, "Türkiye'nin Genç Tektonik ve Jeomorfolojik Gelişimi", Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 11 (1983), s.: 1-22.
EROL
Oğuz
, Klimajeomorfoloji I. Genel Koşullar, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, Üniversite Yayın No: 3682, Enstitü Yayın No: 10, İstanbul 1992.
EROSKAY S. Okay ve GÜNAY Gültekin, "Tecto-genetic classification and hydrogeological properties of karst regions", International Seminar on Karst Hydrogeology, Turkey-Oymapınar, 1979-Proceedings (Edit.: Günay, G.), Publ. By SHW, pp.: 1 -41, Ankara 1980.
EROSKAY S. Okay,
YILMA
Z Yücel, YALÇIN Namık, GÜRPINAR Okay ve GÖZÜBOL M. Ali, "Ceyhan-Berke Rezervuarının Jeolojisi ve Mühendislik Özellikleri", Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, Sayı: 21 (1978), s.: 1-22.
GÜLDALI Naci ve NAZİK Lütfi, "Tınaz Tepe Mağara Sistemi ve Yakın Çevresinin Karstik Gelişimi", Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 12 (1984), s.: 107-114.
GÜNAY Yılmaz, Amanos Dağlarının Jeolojisi ve Karasu Hatay Grabeninin Petrol Olanakları, TPAŞ Arama Grubu Başkanlığı Hakkâri-Şariyaj Projesi, Ankara 1984.
GÜNDALI Nuri, "Akseki Polyesi, Toroslar'ın karstik bölgelerindeki dağarası ovalarının oluşumu ve gelişimi", Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, Cilt: 19 (1976), s.: 143-148.
GÜNDALI Nuri, "Karstik Erimenin Nicel ve Nitel Düzeni Üzerine İklimin Etkisi", Jeomorfoloji Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 7 (1978), s.: 71-85.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/9 Summer 2013
Amanos Dağlarında Bir Paleokarstik Vadinin Jeomorfolojik Özellikleri ve Gelişimi 2127
GÜNEYSU A. Cem, Kovada gölü doğusunun (Isparta) karst jeomorfolojisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, İstanbul
1993.
HERECE Erdal, Doğu Anadolu Fayı (DAF) Atlası, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü,
Ankara 2008.
KARABIYIKOGLU Mustafa, ÇİNER Atilla, MONOD Olivier, DEYNOUX Max, TUZCU Sevi m, ÖRÇEN Sefer, "Tectonosedimentary Evolotion of the Miocene Manavgat Basin, Western Taurides, Turkey", Bozkurt, E., Winchester, J. A., Piper, J. D. A. (Eds), Tectonics and Magmatism in Turkey and the Surrounding Area, Geological Society, Volume: 173 (2000), pp.: 271-294.
KESER Nurdan, "Bezirgan Polyesi ve Yakın Çevresinin Karst Jeomorfolojisi", Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 42 (2004b), s.: 11-45.
KESER Nurdan, "Çukurbağ Polyesi'nin Jeomorfolojik Evrimi", Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 18 (2008), s.: 113-133.
KESER Nurdan, "Sarıbelen (Sidek) Polyesi ve Katran Dağının Karst Jeomorfolojisi", Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 10 (2004a), s.: 19-52.
KESER Nurdan, Kalkan-Kaş-Taşdibi Arasının Jeomorfolojisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, İstanbul 1996.
KOÇAK İlksen, Kırkgöz Kaynakları (Antalya) ve Yakın Çevresinin Karst Jeomorfolojisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
2000.
KOÇYİĞİT Ali, "Güneybatı Türkiye ve Yakın Dolayında Levha içi Yeni Tektonik Gelişim", Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, Cilt: 27, Sayı: 1 (1984), s.: 1 -15.
KOP Alican, ÜNLÜGENÇ Ulvi Can ve DEMİRKOL Cavit, "Kırıkhan ve Civarının (HATAY)
Stratigrafik Gelişimi, GD Türkiye", Yerbilimleri, Sayı: 40/41 (2002), s.: 51-80.
KORKMAZ Hüseyin, Kahraman Maraş Havzasının Jeomorfolojisi, T.C. Kahraman Maraş Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları No: 3, Kahraman Maraş 2001.
KORUS T. Jesse, KVALE P. Erik, ERIKSSON A. Kenneth ve JOECKEL R. Matt, "Compound
paleovalley fills in the Lower Pennsylvanian New River Formation, West Virginia, USA", Sedimentary Geology, Volume: 208 (2008), pp.: 15-26.
KURTER Ajun,
Türkiye'ni
n Morfoklimatik Bölgeleri, İstanbul Üniversitesi Yayın No: 2585, Coğrafya Enstitüsü Yayın No: 106, İstanbul 1979.
MÜLAZIMOĞLU Necip Sabri, İskenderun Körfezi Tabanı, Kıyıları ve Çevresinin Kuvaterner Jeolojisi ve Jeomorfolojisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Strüktür ve Yeraltı Kaynakları Kürsüsü, İstanbul 1979.
NAZİK Lütfi, Beyşehir Gölü Güneybatısı ile Kembos Polyesi Arasının Karst Jeomorfolojisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, İstanbul 1992.
ÖVER Semir, ÜNLÜGENÇ Ulvi Can ve ÖZDEN Süha, "Hatay Bölgesinde Etkin Gerilme
Durumları", Yerbilimleri, Sayı: 23 (2001), s.: 1-14.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/9 Summer 2013

c
2128
Emre ÖZŞAHİN
ÖZŞAHİN Emre, "Antakya'da (Hatay) Yer Seçiminin Jeomorfolojik Özellikler ve Doğal Risk Açısından Değerlendirilmesi", Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 23 (2010), s.: 1-16.
ÖZŞAHİN Emre, "Mekânın Fiziksel Planlanmasına Bir Örnek: Alan Yaylası (Kırıkhan/HATAY)", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 23 (2012), s.: 373-385.
ÖZŞAHİN Emre, "Koltukkayası Tünemiş Senklinalinin Jeomorfolojisi", International Journal of Social Science, Volume: 6, Issue: 1 (2013), pp.: 1161-1191.
ÖZTAŞ Turgut, "Boğsak Karst Kaynağı (Mersin-Taşucu) Dolayının Karst ve Kartlaşma Özellikleri", Jeoloji Mühendisliği Dergisi, Sayı: 41 (1992), s.: 118-130.
ÖZTEMİR Filiz, NECİOĞLU Altan, BAĞCI Günruh, "Antakya ve Çevresinin Depremselliği ve
Odak Mekanizması Çözümleri", TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeofizik, Sayı: 14, Cilt: 1-2 (2000), s.: 87-102.
PEKCAN Nilüfer, Karst Jeomorfolojisi, Filiz Kitabevi, İstanbul 1999.
POSAMENTIER W. Henry ve VAIL R. Peter, "Eustatic controls on clastic deposition II -sequence and systems tract models. In: Wilgus", C. K., Hastings, B. S., Kendall, C. G. St. C., Posamentier, H. W., Ross, C. A., Van Wagoner, J. C. (Eds.), Sea Level Changes: An Integrated Approach, Special Publication, Volume: 42 (1988), SEPM (Society for Sedimentary Geology), Tulsa, Oklahoma, pp.: 125-154.
SELÇUK BİRİCİK Ali, Beyşehir Gölü Havzası'nın Strüktüral ve Jeomorfolojik Etüdü, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları, No: 119, İstanbul 1982.
SHANLEY W. Keith ve MCCABE J. Peter, "Perspectives on the sequence stratigraphy of continental strata", American Association of Petroleum Geologists Bulletin, Volume: 78
(1994), pp.: 544-568.
ŞENGÖR
Al
i Mehmet Celal, Türkiye'nin Neotektoniğinin Esasları, Türkiye Jeoloji Kurumu Konferans Serisi 2, No: 40, Ankara 1980.
TERLEMEZ H.
Ç
. İsmail, ŞENTÜRK Kamil, ATEŞ Şerafettin, SÜMENGEN Muhsin ve ORAL
Atilla, Gaziantep dolayının ve Pazarcık-Sakçagöz-Kilis-Elbeyli-Oğuzeli arasının Jeolojisi, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Derleme Rapor No: 9526, Ankara 1992.
WRIGHT V. Paul ve MARRIOTT B. Susan, "The sequence stratigraphy of fluvial depositional systems: the role of floodplain sediment storage", Sedimentary Geology, Volume: 86
(1993), pp.: 203-210.
YILMAZ
Yücel
, Amanos Dağlarının Jeolojisi, Cilt: I-II-III-IV, İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Döner Sermaye İşletmesi, İstanbul 1984.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com