THE FIRST MODERN HISTORIAN OF KYRGYZ OSMONAALI SIDIKUULU
Journal Name:
- Türkiyat Mecmuası
Keywords (Original Language):
Author Name | University of Author | Faculty of Author |
---|---|---|
Abstract (2. Language):
Osmonaalı Sıdıkuulu (1875- 1940-42) was born in Kızıl-töbö village in the region of Koçkor, Kyrgyzstan. He learned to read and write at a early age with the help of a teacher (molla) and also a relative named Çarkımbay. Then he went to Bukhara for madrasa education. After his training at madrasa he worked as a teacher in Kyrgyzstan for a while and then he went to Ufa for further education by being influenced from the Jadidists. At that time he published his works Muhtasar Tarih-i Kırgıziya (1913) and Tarih-i Kırgız ġadmaniye (1914) which were to make him the first historian of Kyrgyzstan. He was arrested by the Soviet administration in 1930 but he escaped from the prison with the help of his friends and went to Eastern Turkistan. The exact date of his death is unknown. Sıdıkuulu’s Tarih-i Kırgız ġadmaniye was a work dedicated to ġabdan Bahadır, the Bey of SarıbagıĢ Uruğ, and it was the extended edition of Muhtasar Tarih-i Kırgıziye. The Work is a kind the Kyrgyz Genealogy by concerning the information in it related to the Kyrgyz tribes. Sıdıkuulu also widely mentioned about the events of the time and about the matters regarding education and culture. Moreover the Work was one of the first published samples of Kyrgyz language and this peculiarity increases its importance for the researches on the Kyrgyz printed language before the Soviet Era.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Osmonaalı Sıdıkuulu (1875 – 1942) Kırgızistan’nın Koçkor bölgesinde bulunan Kızıl-töbö köyünde dünyaya geldi. Akrabalarından Carkımbay adındaki bir mollanın yardımı ile küçük yaĢta okuma – yazmayı öğrenmiĢ, arkasından Buhara’da medrese eğitimi almıĢtır. Medrese eğitiminden sonra bir süre Kırgızistan’da öğretmenlik yapmıĢ ve Ceditçilerden etkilenerek dönemin önemli merkezlerinden Ufa’ya eğitimini devam ettirmeye gitmiĢtir. Bu sırada onu Kırgızların ilk tarihçisi yapan Muhtasar Tarih-i Kırgıziya (1913) ve Tarih-i Kırgız ġadmaniye (1914) adlı kitaplarını yayınlamıĢtır. 1930 yılında Sovyet yönetimi tarafından tutuklanmıĢ, ancak arkadaĢlarının yardımı ile hapisten kaçarak Doğu Türkistan’a gitmiĢtir. Ölüm tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Sıdıkuluulu’nun Tarih-i Kırgız ġadmaniye adlı eseri Kırgızların SarıbagıĢ Uruğunun beyi ġabdan Bahadıra ithaf edilmiĢ olup, Muhtasar Tarih-i Kırgıziye adlı çalıĢmasının geniĢletilmiĢ baskısıdır. Eser, Kırgız boyları hakkında verdiği bilgilerle bir Kırgız ġeceresi özelliği taĢımaktadır. Bunun yanı sıra Sıdıkuulu bu eserde döneminin olaylarına ve Kırgızların eğitim-kültür konularına da geniĢ yer vermiĢtir. Ayrıca eserin Kırgızca yayınlanan ilk matbuu örneklerden olması, Sovyet öncesi Kırgız matbu yazı dili üzerinde yapılan araĢtırmalar için önemli bir ana kaynak özelliğini artırmaktadır.
FULL TEXT (PDF):
- 2