You are here

Home » Content

NESÎMÎ DİVANI’NDA “İNSAN”, “ÂDEM” ve BAZI TEMEL VASIFLARI

THE HUMAN OR ADAM, AND HIS SOME BASIC CHARACTERISTICS IN NESÎMÎ’S DÎVÂN

Journal Name:

  • Türkiyat Mecmuası

Publication Year:

  • 2015

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In various religious texts, human being is described differently according to beliefs, thoughts and pattern of beheviours. These peculiarities are sometimes called as “adem” or sometimes “insân”. Nesîmî also in his Divan, exposes some feature of the words of “adem” and “insan” while doing this he sometimes refers to ayets or hadiths directly but sometimes he indicates deep mystical knowledge and sometimes like a preacher he advices on basic texts. Nesîmî, while mentions the characteristics of man, uses in some couplets the word “insan” and in others word “âdem”. They show an alteration according to composition of the couplets. The two words are located in the verses as a creature descending from Adam; being object of divine presence or manifestation of the God, reaching the divine truth and gnosis; refraining from worldly desires. According to Nesîmî, becoming “insan” or “âdem” does not mean possesing human form; it requires following the adoration road; reaching the divine truth and the knowledge of God. Otherwise, he falls from the rank of being insan/âdem and becomes “animal” or “devil”. Nesîmî, says that man is a creature committing sins, and provides the nature of the human as an acceptable explanation for this situation. At the same time, he shows unceasingly the way of reaching the rank of the “ashraful makhluqat” means noblest of all creatures. In this study, some couplets of Nesîmî containing “insan” and “âdem” are selected, different meanings are pointed out, and qualifications are explained.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Ġnsan, ayetlerde, hadislerde ve çeĢitli dinî metinlerde inanç, düĢünce ve davranıĢına göre farklı sıfatlarla nitelendirilmiĢtir. Bu vasıflar, bazen “âdem” bazen de “insan” kelimeleriyle iliĢkilendirilmiĢtir. Nesîmî de Divan‟ında “insan” ve “âdem” kelimelerinin bazı vasıflarını ortaya koymaktadır. Beyitlerde doğrudan âyet ve hadislere gönderme yapmakta; bazen derin tasavvufî bilgilere iĢaret etmekte, bazen ise bir vaiz gibi çok temel nasihatlerde bulunmaktadır. Nesimî, insanın vasıflarını zikrederken bazı beyitlerde “insan” bazılarındaysa “âdem” kelimelerini kullanır. Bunlar, beyitlerin kompozisyonuna göre değiĢiklik göstermektedir. Bu iki kelime, Hz. Âdem‟in neslinden gelen bir varlık, Hakk‟ın tecellisine mazhar olmuĢ, marifet ve hakikate ermiĢ; dünyaya müstağni Ģeklinde beyitlerde yer alır. Nesîmî‟ye göre “insan” veya “âdem” olmak biçim ile olmaz; bunun için aĢk yolunda olmak; hakikate ermek ve Hakk‟ı bilmek gerekir. Aksi hâlde insan veya âdem makamından düĢerek “hayvan” ya da “Ģeytan” olmaktadır. Nesîmî, insanın günah iĢleyen bir varlık olduğunu söylemekte; bu durum için insanın doğasını gerekçe olarak göstermektedir. Bunların yanında her seferinde eĢref-i mahlûkat seviyesine çıkmasının yollarını da göstermektedir. Bu çalıĢmada Nesimî Divanı‟nda sadece “insan” ve “âdem” kelimelerinin geçtiği beyitlerden bazıları seçilmiĢ; farklı anlamlar belirtilmiĢ ve vasıflar izah edilmiĢtir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-nesimi-divaninda-insan-adem-bazi-temel-vasiflari.pdf
  • 2
61
79
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AYAN, Hüseyin, Nesîmî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara 1990.
AYAN, Hüseyin, Nesîmî Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanının Tenkitli Metni I, Türk Dil Kurumu, Ankara 2002.
AYDIN, Ġbrahim Hakkı, “Kenz-i Mahfî”, DİA, c. 25, TDV, Ġstanbul 2002, s. 258-259.
AYDIN, Mehmet S., “Ġnsân-ı Kâmil”, DİA, c. 22, TDV, Ġstanbul 2000, s. 330-331.
BAYRAKTAR, Mehmet, “Hayvan”, DİA, c. 17, TDV, Ġstanbul 1998, s. 85-92.
BĠLGĠN, A. Azmi, “Nesîmî”, DİA, c. 33, TDV, Ġstanbul 2007, s. 3-5.
BOLAY, Süleyman Hayri, “Âdem”, DİA, c. 1, TDV, Ġstanbul 1988, s. 358-363.
CANIM, Rıdvan, “Seyyid Nesîmî‟nin „Arzular‟ Redifli Gazeli Üzerine Bir Tahlil Denemesi”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, sayı 39, Erzurum 2009, s. 579-585.
CANIM, Rıdvan, Latıfî, Tezkiretü‟ş-Şu„arâ ve Tabsıratü‟n-Nuzamâ (İnceleme-Metin), Atatürk Kültür Merkezi BaĢkanlığı Yayınları, Ankara 2000.
DEMĠRCĠ, Mehmet, “Hakikat (Tasavvuf)”, DİA, c. 15, TDV, Ġstanbul 1997, s. 178-179.
ERGĠNLĠ, Zafer, “Ġbni Arabî‟ye Göre Hz. Âdem‟de Temel Ġnsan Nitelikleri”, Tasavvuf | İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi (İbnü‟l-Arabî Özel Sayısı-1), yıl: 9 [2008], sayı: 21, s. 161-197.
GÖKTAġ, Mehmet, “Ġnsan Aynasına Tecelli Eden Cemâl-i Ġlâhînin Divan ġairlerimizin Dilindeki Ġfadesi”, Atatük Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 38, Erzurum 2012, s. 147-160.
http://mushaf.diyanet.gov.tr
KARLIĞA, Bekir, “Anâsır-ı Erbaa”, DİA, c. 3, TDV, Ġstanbul 1991, s. 149-151.
KILIÇ, Mahmut Erol, Tasavvufa Giriş, Sûfi Kitap, Ġstanbul 2012.
79
Türkiyat Mecmuası, C. 25/Güz, 2015
KOÇOĞLU, Turgut “Mesnevî ġarihlerine Göre Mesnevî‟deki Bazı Hayvan Motiflerine Yüklenen Anlam ve Kavramlar”, Sufi Araştırmaları-Sufi Studies, S. 9, 2014, s. 123-136.
KORTANTAMER, Tunca, “Nesîmî”, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 42, Erzurum 2010, s. 119-122.
KUTLUER, Ġlhan, “Cevher”, DİA, c. 7, TDV, Ġstanbul 1993, s. 450-455.
KUTLUER, Ġlhan “Ġnsan”, DİA, c. 22, TDV, Ġstanbul, 2000, s. 320-323.
ONAY, Ahmet Talat, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı, (Haz. Cemal Kurnaz), Akçağ Yayınları, Ankara 2000.
ÖNGÖREN, ReĢar, “el-Ġnsânü‟l-Kâmil”, DİA, c. 22, TDV, Ġstanbul 2000, s. 332-333.
TARLAN, Ali Nihat, Fuzulî Divanı Şerhi, Akçağ Yayınları, Ankara 1981.
ULUDAĞ, Süleyman, “AĢk (Tasavvuf)”, DİA, c. 4, TDV, Ġstanbul 1991, s. 11-17.
ULUDAĞ, Süleyman, “KeĢf”, DİA, c. 25, TDV, Ġstanbul 2002, s. 315-317.
ULUDAĞ, Süleyman, “Nefis”, DİA, c. 32, TDV, Ġstanbul 2006, s. 526-529.
ULUDAĞ, Süleyman, “Marifet”, DİA, c. 28, TDV, Ġstanbul 2003, s. 54-56.
USLUER, Fatih “Nesîmî ġiirlerinin ġerhlerinde Yapılan YanlıĢlıklar”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature, and History of Turkish or Turkic, Volume 4/2,Winter 2009, s. 1040-1059.
ÜNVER, Mustafa “Nesîmî‟nin Divanı‟ndan Kurân‟a Referans Sorunu”, Omü İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24-25, 2007, s. 119-134.
ÜZÜM, Ġlyas, “Nesîmî (GörüĢleri)”, DİA, c. 33, TDV, Ġstanbul 2007, s. 5-6.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com