You are here

Home » Content

FAİZ ORANLARININ BELİRLEYİCİLERİ: TÜRKİYE İÇİN AMPİRİK BİR ANALİZ

DETERMINANTS OF INTEREST RATES: AN EMPIRICAL ANALYSIS FOR TURKEY

Journal Name:

  • Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi

Publication Year:

  • 2011

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Since Classicals different schools of economic thought posited different determinants of interest rates. In this study, macroeconomic factors which affect interest rates in Turkey are investigated. To this purpose, after presenting theoretical approaches of various schools of economic thought, we made an empirical analysis in which the effects of real money supply, the volume of domestic government debt, price level, real exchange rate and LIBOR on interest rates in Turkey were examined using the data covering the period from 2004:1 to 2010:2. In the analysis, ADF Unit root test and cointegration test were used, and it was shown that there was a positive long-run relationship between interest rates and domestic government debt, LIBOR and exchange rates; that there was a negative long-run relationship between the interest rates and money supply; and that there was a negative statistically significant but economically disputable long-run relationship between the interest rates and the general price level at a 5% significance level.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Faiz oranlarının belirlenmesine ilişkin Klasiklerden günümüze iktisat okulları çeşitli açıklamalar getirmiştir. Günümüzde faiz oranlarının belirlenmesine yönelik çalışmalar bu iktisat okullarının varsayımlarıdoğrultusunda yapılmaktadır. Bu çalışmada da Türkiye’de faiz oranlarıüzerinde etkili olduğu düşünülen makroekonomik faktörler araştırılmaktadır. Bu amaçla başlangıçta öncelikle çeşitli iktisat okullarında faiz oranlarının belirlenmesine ilişkin teorik açıklamalara yer verilmekte ardından Türkiye için ampirik bir analiz yapılmaktadır. Ampirik çalışmada reel para arzı, kamu iç borç stoku, fiyatlar genel düzeyi, reel döviz kuru ve LIBOR oranlarının Türkiye’de faiz oranları üzerindeki etkileri 2004:1-2010:2 dönemi için araştırılmaktadır. Bu amaçla yapılan ADF Birim Kök Testi ve Johansen Eşbütünleşme Testi sonuçlarına göre %5 anlamlılık düzeyinde Türkiye’de iç borç stoku, LIBOR oranı, döviz kurları ile faiz oranlarıarasında pozitif ve anlamlı, para arzıile faiz oranlarıarasında negatif ve anlamlı, fiyatlar genel düzeyi ile faiz oranlarıarasında ise negatif ve istatistiksel olarak anlamlıancak iktisadi olarak tartışmalıuzun dönemli bir ilişki tespit edilmiştir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_68426_3_pp_117-144.pdf
  • 1
117-144
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AKALIN, G. & TOKUCU E. (2007). “Kurala Dayalı-Takdire DayalıPara
Politikaları: Taylor Kuralıve Türkiye’de Enflasyon Hedeflemesi Uygulaması”,
Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 22(1): 37–55.
AKDİŞ, M. (2006). Para Teorisi ve Politikası, Gazi Kitapevi, Ankara.
AKLAN, A.N. & NARGELEÇEKENLER M. (2008). “Taylor Kuralı: Türkiye
Üzerinde Bir Uygulama”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(2): 21-41.
ALAO, R.O. (2010). “Interest Rates Determination in Nigeria: An Econometric
X-ray”, International Research Journal of Finance and Economics, 47: 42-53.
ALÇAM, E. (2003). “Fisher Ekisi ve Türkiye’de Geçerliliğinin Sınanması”,
YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
ASLAN, H. (2009). Para Teorisi ve Politikası, Alfa Aktüel Yayınları, Bursa.
BARRO, R.J. & Salai-Martin, X. (1990). “World Real Interest Rates”, NBER
Macroeconomics Annual 1990, 5: 15-61.
BLANCHARD, O.J. & SUMMERS, L.H. & BLİNDER, A.S., NORDHAUS, W.D.
(1984). “Perspectives on High World Real Interest Rates”, Brookings Papers
on Economic Activity, 1984(2): 273-334.
UluslararasıAlanya İşletme Fakültesi Dergisi 3/1 (2011) 117-144
141
BOLATOĞLU, N. (2006). “Türkiye’de Enflasyon ve Nominal Faiz Oranları
Arasındaki Uzun Dönemli İlişki: Fisher Etkisi”, Hacettepe Üniversitesi İ.İ.B.F.
Dergisi, 24(2): 1–15.
BRZOZA-BRZEZİNA, M. & CUARESMA, J.C. (2008). Mr. Wicksell and the
Global Economy: What Drives Real Interest Rates?, Oesterreichische National
Bank Working Paper, No.139, Wien-Austria.
BULUT, C. & CANBOLAT, Y.B. (2003). “Türkiye Ekonomisi’nde Artan Kamu
Açıklarının Enflasyon, Faiz Oranıve Döviz Kuru Üzerindeki Etkileri”, Journal of
Qafkaz University, Fall: 13-28.
CAMARERO, M. & ORDONEZ, J. & TAMARİT, C. (2009). "External
Macroeconomic Factors and the Link between Short- and Long-Run European
Interest Rates: A Note", Southern Economic Journal, Southern Economic
Association, 75(4): 1212-1219.
CANSU, İ.T. (2006). “Türkiye Ekonomisinde İç Borçların Faiz Oranıve Döviz
Kuru Arasındaki İlişkisi”, YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara
Üniversitesi.
CHRISTIANSEN, H. & PIGGOT, C. (1997). Long-term Interest Rates in
Globalized Markets, OECD Economics Department Working Paper No 175.
ÇAĞLAYAN, E. (2005). “Türkiye’de Taylor Kuralının Geçerliliğinin Ekonometrik
Analizi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 20(1): 379-392.
ÇETİN, A. (2005). “Kamu Borçlarının Makroekonomik Etkileri: Ampirik Bir
Analiz”, GOP Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1): 67–79.
ÇOBAN, O. & DOĞANALP, N. & UYSAL, D. (2008). “Türkiye’de Kamu İç
Borçlanmasının Makroekonomik Etkileri”, SelçukÜniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 20: 245–257.
DEMİR, M. & SEVER, E. (2008). “Kamu İç Borçlanmasının Büyüme, Faiz ve
Enflasyon OranıÜzerindeki Etkileri”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(25):
170–196.
DESROCHES, B. & FRANCİS, M. (2006), “Global Savings, Investment, and
World Real Interest Rates”, Bank of Canada Review, Winter.
DOĞANALP, N. (2005). “Kamu Borçlanma Teorisi ve Borçlanmanın Reel Kesim
Üzerindeki Etkileri”, YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Kayseri: Erciyes
Üniversitesi.
DURGUT, D. (2010). Faiz OranlarınıEtkileyen Makroekonomik Faktörler:
Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz, YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi,
Zonguldak: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi.
N.ÖZTÜRK-D.DURGUT/Faiz Oranlarının Belirleyicileri: …
142
EKİNCİ, A. & GÜL, E. (2003). “Türkiye’de Para Arzının Makroekonomik
Değişkenler Üzerinde Etkisinin Ekonometrik Analizi: 1990–2002 Dönemi
Uygulaması”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8: 1–13.
EREN, E. (2006). Makro İktisat, 4.Baskı, Avcıol Basım, İstanbul.
ERTÜRK, E. (1996). Uluslararası İktisat Teori-Politika İktisadi Birleşmeler-UluslararasıParasal İlişkiler, Ekin Kitapevi, Bursa.
FISHER, I. & BROWN, H.G. (1922). The Purchasing Power Of Money, its
Determination and Relation to Credit, Interest and Crises, Macmillan, New
York.
FİSUNOĞLU, M. & TAN, B.K. (2009). “Keynes Devrimi ve Keynesyen İktisat”,
Ekonomik Yaklaşım, 20(70): 31–60.
GÜL, E. & EKİNCİ, A. & ÖZER, M. (2007). “Türkiye’de Faiz Oranlarıve Döviz
Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1984-2006”, İktisat, İşletme ve Finans,
22(251): 21-31.
GÜNEŞ, M. & TULÇAL, R. (2002). “Faiz OranlarınıEtkileyen Faktörlerin
Regresyon Analizi İle Tespiti Üzerine Bir Uygulama”, Trakya Üniversitesi
Bilimsel Araştırmalar Dergisi, C Serisi, 2(1): 49-56.
KALAYCI, Ş. & AYTEMİZ, L. & HELHEL, Y. (2004). “İç Borç, Faiz, Enflasyon ve
Üretim Etkileşimleri: Türkiye örneği”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi,
19(221): 80-87.
KARABIÇAK, M. (2009). “UluslararasıYabancıSermaye Akımlarının Türkiye
Ekonomisinin Küresel Rekabet Gücü Üzerindeki Etkileri”, Süleyman Demirel
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1): 137–149.
KARACA, O. (2005). “Türkiye’de Faiz Oranıile Döviz Kuru Arasındaki İlişki:
Faizlerin Düşürülmesi KurlarıYükseltir mi?”, Türkiye Ekonomi Kurumu
Tartışma Metni, http://www.tek.org.tr/dosyalar/karaca-05.pdf,
(18.03.2010).
KAYTANCI, G.B. (2008). “Para PolitikasıKurallarının Teorik Analizi: BazıBasit
Kuralların İncelenmesi”, Anadolu Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(1): 11–25.
KEYDER, N. (2005). Para: Teori–Politika-Uygulama, 10. Baskı, Bizim Büro
Basımevi, Ankara.
KEYNES, J.M. (1980). İstihdam Faiz ve Para Genel Teorisi, (Çev.: Asım
Baltacıgil), Minnetoğlu Yayınları, İstanbul.
MISHKIN, F.S. (2000). Finansal Piyasalar ve Kurumlar, (Çev.: İlyas Şıklar-Ahmet Çakmak-Suat Yavuz), Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul.
UluslararasıAlanya İşletme Fakültesi Dergisi 3/1 (2011) 117-144
143
ORR, A. & EDEY, M. & KENNEDY, M. (1995). The Determinants of Real Long-Term Interest Rates: 17 Country Pooled-Time-Series Evidence, OECD
Economics Department Working Paper No 155.
ORHAN, O.Z. (1995). Başlıca Enflasyon Teorileri ve İstikrar Politikaları, Filiz
Kitapevi, İstanbul.
ÖZDEMİR, M. (2009). “Wicksell’in Dirilişi Monaterizmin Sonu (Mu)?”, Paper
Presented at EconAnadolu 2009: Anadolu International Conference in
Economics June 17–19, Eskişehir.
PARASIZ, İ. (2009). Para Banka ve Finansal Piyasalar, 9. Baskı, Ezgi Kitapevi,
Bursa.
PATNAİK, I. & VASUDEVAN, D. (1999). Interest Rate Determination : An
Error Correction Model, National Council of Applied Economic Research, New
Delhi-India.
PAYA, M. (2007). Para Teorisi ve Para Politikası, 4. Baskı, Filiz Kitapevi,
İstanbul.
PODDAR, T. & GOSWAMİ, M. & SOLE, J. & ECHEVARRİA ICAZA, V. (2006).
“Interest Rate Determination in Lebanon”, IMF Working Paper, No. 06/94 ,
April.
SARI, A. (2009). “Çıktıya (GSMH) Para Arzındaki Büyümenin, Faiz Oranı
Oynaklığıve Döviz Kuru Oynaklığının Etkileri: Türkiye Örneği”, Afyon
Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 11(2): 19–36.
SONAT, A. (1996). “Kamu Kesimi Finansman Açıklarıve DışDenge”, Kamu
Kesimi Finansman Açıkları, X. Maliye Sempozyumu, Mayıs 1994, Antalya
bildiri kitabı, İstanbul Üniversitesi Basımevi No. 554, İstanbul.
ŞİMŞEK, M. & KADILAR, C. (2006). “Fisher Etkisinin Türkiye Verileri İle
Testi”, DoğuşÜniversitesi Dergisi, 7(1): 99–111.
TOKUCU, E. & YAVUZ, S. (2006). “Keynesyen İktisat ve Belirsizlik”, Marmara
Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 21: 147–161.
TÜRE, H. & AKDİ, Y. (2006). “Mevsimsel Eşbütünleşme: Tüketim ve GSYİH”,
İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 21(242): 101–113
TÜRKBAL, A. (2005). Makro İktisat, Aktif Yayınevi, İstanbul.
ÜNSAL, E. (2007). Makro İktisat, 7. Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara.
ÜSTÜNEL, B. (1990). Makro Ekonomi, Ofset Yayımcılık, İstanbul.
N.ÖZTÜRK-D.DURGUT/Faiz Oranlarının Belirleyicileri: …
144
YAMAK, N. & TANRIÖVER, B. (2007). “Türkiye’de Nominal Faiz Oranı-Genel
Fiyat Düzeyi İlişkisi: Gibson Paradoksu”, 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik
Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya: 1–13.
YENTÜRK, N. (1997). “Finansal Serbestlik ve Makroekonomik Dengeler
Üzerindeki Etkiler”, İktisat Dergisi, Nisan–Mayıs: 55–63.
YILANCI, V. (2009). “Fisher Hipotezinin Türkiye İçin Sınanması: Doğrusal
Olmayan Eşbütünleşme Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler
Dergisi, 23(4): 205–213.
YILDIRIM, K. & KARAMAN, D. & TAŞDEMİR, M. (2009). Makroekonomi, 8.
Baskı, Seçkin Kitapevi, Ankara.
ZORTUK, M. (2007). “Koşulluluk AracıOlma Bağlamında Kısa Vadeli Faiz
Oranlarının Hedeflenen Enflasyondan Sapmada Kullanımı: Bounds Test
Yaklaşımı(Türkiye Örneği)”, Ekonometri ve İstatistik, 6: 41–68

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com