You are here

XIX. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA PAYAS SANCAĞINDA KULLANILAN ERKEK ŞAHIS İSİMLERİ

MALE PROPER NAMES USED IN THE SECOND HALF OF THE XIX CENTURY IN PAYAS DEPUTY

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this article, Turkish personal names in the Payas district in the second half of the 19th century, those included in the census conducted by the official organization called Ftrka-i Islahiye in 1867 based on the population registers of the period, are discussed. An analytical examination has been conducted on the 2409 male names in these registers. In the middle of the 19th century, in the district of Payas, names of Arabic origin were used most often. Most of these are Islamic names of Arabic origin such as Mehmed, Ali, Mustafa, and it has been found that most of them are the names of the Prophet and people of his household. These names were borrowed from the names of the Prophet, caliphs and other major Islamic personalities. When Turkish and Persian names were given, however, names in such name groups as those reflecting ancient Turkish religious beliefs and traditions, administrative-military titles and terms, names denoting good wishes, names of historical personalities, names of heavenly objects, geographical names or professional, animal and mineral names were commonly used.
Abstract (Original Language): 
Bu makalede XIX. Yüzyılın İkinci Yansında Payas kazası Türk kişi adları, dönemin nüfus defterlerine dayalı olarak 1867 yılında Fırka-i Islahiye tarafından yapılan sayımdakiler ele alındı. Bu defterlerdeki toplam 2409 erkek ismi üzerine analitik olarak inceleme yapıldı. 19. Yüzyılın ortalarında Payas kazasında en çok Arapça kökenli isimler kullanılmaktaydı. Ad olarak konulan Mehmed, Ali, Mustafa gibi Arapça kökenli İslami isimler olup daha çok peygamber ve onun ehl-i beytinden olan kimselerin isimleri olduğu tespit edilmiştir. Bu adlar, kesinlikle peygamber, halife ve diğer İslam büyüklerinin adlarından alınmıştı. Türkçe ve Farsça kökenli adlar verilirken ise eski Türk dinî inanış ve gelenekleri yansıtan isimler; idarî-askerî ünvan ve terimler; iyi dilek ve temenniler ifade eden adlar; tarihî şahsiyet isimleri, gök cisimleri ve coğrafya isimleri; meslek, hayvan ve maden adları gibi ad gruplarındaki isimler yaygın olarak kullanıldı.
303
315

REFERENCES

References: 

1.
Arşiv Belgeleri
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Payas Nüfus Defteri; 3703.
2.
Kaynak Eserler
Şemseddin S.(1308), Kâmusu'l-alam, I-VI, İstanbul.
3.
Tetkik Eserler
Açıkel A.(2003); "Artukabad Kazasında Türk Kişi Adları(1455-1520)", Fırat Ünv. Sosyal Bilimler Dergisi, C.13,S.2, Elazığ.
Abdi, İ. Ş.(1934), Öz Türkçe Adlar, Vilayet Matbaas, Balıkesir.
Atalay, B.(1953), Türk Büyükleri ve Türk Adları, TBMM Maarif Vekâleti, İstanbul.
Akyel, S.(1966), Payas Tarihi, Define Yayınevi, İstanbul.
Aras Ö.(1988), "Ad Koyma", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), C.I, İstanbul.
Alkaya E.(2001); "Türkler'de Ad Verme Geleneği ve Kişi Adları", Türk Kültürü, S. 459, Ankara.
312
Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
£j ISSN:1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız - Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat - KIRGIZİSTAN http://www.akademikbakis.org
AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ Sayı: 56 Temmuz - Ağustos 2016
Bayraktar, H. (2004). XIX. Yüzyılda Halep Eyaleti 'nin İktisadî Vaziyeti, Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Yayınları, Elazığ.
Cevdet Paşa. (1991). Tezâkir (Yayınlayan Cavid Baysun). TTK Basımevi, Ankara. Caferoğlu, A.(1972), "Kaşgarlı Mahmut'a Göre Akraba Adları", Türk Dili, XXVII/253,
Ankara, s.23-26.
Çakan, A. V. (2004). Türklerin ad koyma gelenekleri üzerine bir inceleme. Millî Folklor, S. 61, s.124-133.
Dayı, A. (2007). "Dörtyol Tarihi". Sütçü İmam Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
ÇİMEN A.(2012); 'Sayım, Kayıt düzeni ve Teşkilatlanma Açsından Osmanlıda Nüfus Hizmetleri'', Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14/3, Gaziantep, s.183-216
Darkot, B. (1997). "Payas". İslam Ansiklobedisi, MEB (Eskişehir Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi) Yayınları, 9, Eskişehir, s. 531-532.
Demir, A. (2012), "Zile Kazası'nda Şahıs Adları", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 21, C.5, Ordu, s. 61-75.
EFE A.(2013); " Sicill-İ Ahval Kayıtlarına Göre Payaslı Memurlar", Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.10, S.23, Antakya, s. 181-194.
Erol A.( 1992, Şarkılarla Şiirlerle Türkülerle ve Tarihi Örneklerle Adlarımız, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü. Yayınları, Ankara, s. XXII.
Kaya, H.(1974), Çocuklarımız ve İsimleri, İstanbul.
Kurt Y.(1993), "Adana'da 1572 Yılında Kullanılan Türk Erkek Şahıs Adları", Belleten, LVII(218), Ttk Yayınları, Ankara. s.173-200.
Kurt Y. (1995), "Çorum Sancağı Kişi Adları(XVI. Yüzyıl) Belleten, LIX(224), TTK Yayınları, Ankara.
Kurt, Y.(1996), Osmanlı Tahrir Defterlerinin Onomastik Değerlendirilmesine Uygulanacak Metod", Osmanlı Araştırmaları, XVI, İstanbul, s. 45-59.
Kurt, Y.(1998), "İskilip Kazasında Yer ve Kişi Adları (16. yüzyıl)", Türk Kültüründe İz Bırakan İskilipli Âlimler, Ankara, s. 46-76.
Gülensoy, T.(2012); " XXI. Yüzyılda Türkiye Kişi Adlarına Bir Bakış" İdil Dergisi, C.1, S.5, Konya.
313
AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ Sayı: 56 Temmuz - Ağustos 2016 Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
ISSN:1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası
Kırgız - Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat - KIRGIZİSTAN
http://www.akademikbakis.org
İlhan, M. M(1990), "Onaltıncı Yüzyıl Başlarında Amid Sancağı Yer ve Şahıs Adları Hakkında Bazı Notlar", Belleten, LIV/209, Ankara.
Öksüz, Y. Z.(1982), "İslamiyet Sonrası Türklerde Ad Verme Geleneği", Milli Kültür, 3/9, Ankara, s. 27-31.
Par, A. H.(1981), A 'dan Z'ye Ansiklopedik Türk Adları ve Soyadları Sözlüğü, İstanbul. Püsküllüoğlu, A.(1981), Seçilmiş Çocuk Adları Sözlüğü, Ankara.
Tozlu, S. (2009). Antakya (Hatay) Tarihi Bibliyografyası, Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Yayınları, Elazığ.
Terzi, M.A.-Ergün, A.(2012), Payas Sancağı Nüfus Defterleri, Payas Belediyesi Kültür Yayınları, İskenderun.
Uyğur S.;(2013)''Artvin İlinin Sarıbudak Köyünde Kullanılan Kişi Adları İle Bunlarda Meydana Gelen Ses Değişimleri '' Ağız Araştırmaları Dergisi, S.7, İzmir s. 63-92.
Yediyıldız, B.,Özkan İ.(1983), "1455 Yılında Ordu ve Yöresinde Kullanılan Şahıs Adları", H.Ü. Edebiyat Edebiyat Fakültesi Armağan Dizisi 1: Şükrü Elçin Armağanı, Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com