You are here

ŞEMSEDDIN AHMED BEY ve (H. 904) 1498 TARİHLİ VAKFİYESİNE GORE YENİCE-İ VARDAR VAKFI

ŞEMSEDDİN AHME D BEG AND HIS WAQF IN GIANNITSA ACCORDING TO (H. 904) 1498 DATED WAQFİY

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
Şemseddin Ahme d Beg was the grandson of Evrenos Beg, the famous Ottoman raider. His father who was the eldest son of Evrenos Beg was Ali Beg who probably was born from a Greek concubine called Kiria Anna (Küpıa Avva). In Giannitsa (n&vviToa/Yenice-i Vardar), today in Greece was called the center of Evrenos family, there were three generations' waqfs from Evrenos dynasty. In addition to Evrenos Beg's waqf in Giannitsa, from second genera tion of family, Ali, İsa and Barak Begs and also the subject of our paper from third generation Şemseddin Ahmed Beg established his waqf. Most of the development of city of Giannitsa was happened due to the period of Şemseddin Ahmed Beg. His contribution to the structural and cultural life of the city was important. While until the middle of XVth century the military character was dominant at the city life, from this date especially at the period of Şemseddin Ahmed Beg, cultural identity of the city had shown great improvement. The purpose of this article is to display the military activity of Şemseddin Ahmed Beg which reflected to the sources and according to tax registers, foundation records and especially under the light of his waqfiye which is dated 1498 (H. 904) his külliye in Gianntisa will be examined and as a result the historical process and current situation of his külliye will be informed in this paper.
Abstract (Original Language): 
Şemseddin Ahmed Bey, ünlü Osmanlı akıncı beyi Evrenos Bey'in muhtemelen Yunanlı bir cariye olan Kiria Anna (Bayan Anna)'dan doğma İki Yürekli Ali Bey'in büyük oğludur. Evrenosların merkezi olan ve bugün Yunanistan toprakları içerisinde bulunan Yenice-i Vardar (n&vviToa/ Gianntisa)'da ailenin üç neslinin de vakfı bulunmaktadır. Evrenos Bey vakfının yanı sıra oğullarından Ali Bey, İsa Bey, Barak Bey ve torunu Ahmed Bey de Yenice -i Vardar'da vakıf kuran Evrenoslardandır. Yenice-i Vardar şehrinin gösterdiği gelişmelerin büyük kısmı da Ahmed Bey sayesinde yaşanmıştır. Kentin yapısal ve kültürel hayatına katkısı büyüktür. XV. yüzyıl ortalarına kadar şehir hayatında askeri karakter baskın iken, bu tarihten itibaren özellikle de Şemseddin Ahmed Bey ile birlikte şehrin kültürel kimliği de büyük gelişme göstermiştir. Amacımız, hakkında daha önce çalışma yapılmamış olan Şemseddin Ahmed Bey'in kaynaklara yansıyan askeri faaliyetlerini tespit etmek ve ardından (H. 904) 1498 tarihli vakfiyesinin ışığı altında Osmanlı tahrir defterleri ve vakıf kayıtlarından da yararlanarak Şemseddin Ahmed Bey'in Yenice-i Vardar vakfını ortaya çıkarmaktır. Makalede Ahmed Bey külliyesinin geçirdiği süreç ve mevcut durumu hakkında da bilgi verilecektir.
441
474

REFERENCES

References: 

I. a)Arşiv Kaynakları
BOA, EV.VKF. Dosya No: 19, Gömlek No: 11.
BOA, EV.HMH.d.., No: 9022.
BOA, MVL, Dosya No: 940, Gömlek No: 23.
BOA, TTD, No: 424.
BOA, TTD, No: 70.
TKGM, 553 Nolu Selânik Evkaf Defteri. VGM. Defter No: 02411.00040. b)Yayımlanmış Arşiv Defteri
167
Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Rum-ili Defteri (937/1530) I, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Dizin ve Tıpkıbasım, Ankara 2003.
II. Kaynaklar
Anonim Osmanlı Kroniği (1299-1512), Haz. Necdet Öztürk, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul 2000.
Âşıkpaşazâde, Osmanoğulları'nın Tarihi, Haz. Kemal Yavuz-M. A. Yekta Saraç, İstanbul 2003.
Âşıkpaşazâde, Tevârih-i Al-i Osmân, İstanbul Matba'a-i Amire, Hicrî 1332. Atsız, Aşık Paşaoğlu Tarihi, MEB, İstanbul 1992. Hoca Saadeddin, Tâcü't-tevârîh, c. I, İstanbul 1279.
İbn Kemal, Tevârih-i Âl-i Osman VII. Defter, Haz. Şerafettin Turan, TTK Ankara 1991.
İbn Kemâl, Tevârîh-i Âl-i Osmân, VIII. Defter (Transkripsiyon), Haz. Ahmet Uğur, TTK Ankara 1997.
469
Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
£j ISSN:1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız - Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat - KIRGIZİSTAN http://www.akademikbakis.org
AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ Sayı: 56 Temmuz - Ağustos 2016
Mehmed Neşrî, Neşri Tarihi (Kitâb-ı Cihan-nümâ), I, Haz. F. R. Unat-M. A. Köymen, T.T.K. Ankara 1995.
Mevlâna Mehmed Neşrî, Cihânnümâ (Osmanlı Tarihi 1288-1485), Haz. Necdet Öztürk, İstanbul 2008.
Müneccimbaşı Derviş Ahmed, Sahâ'ifü'l-ahbâr, c. III, İstanbul 1321.
Oruç Beğ Tarihi, (Osmanlı Tarihi -1288-1502), Haz. Necdet Öztürk, Çamlıca Yay., İstanbul 2008.
Tursun Bey, Târîh-iEbü'l-feth, Haz. Mertol Tulum, Baha Matbaası, İstanbul 1977. III. Tedkik Eserler
Akgündüz, Ahmet, İslâm Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi, T.T.K.
Ankara 1988.
Arslan, İsmail, "19. Yüzyıl Ortalarında Balkanlarda Bir Osmanlı Kasabasının Sosyo¬Ekonomik Yapısı: Vulçıtrın", Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, c. XII/II, Kış 2012,
s. 409-424.
Aruçi, Muhammet, "Vulçıtrın", DİA, s. 132-134.
Ayverdi, Ekrem Hakkı, Avrupa'da Osmanlı Mimârî Eserleri, Bulgaristan-Yunanistan-Arnavutluk, c. IV, İstanbul 1981.
Bakırcı, Nedim- Türkan, Hüseyin Kürşat, "Tekke ve Zaviyelerin Balkanlar'daki Rolü ve Önemi", Türük, Dil-Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, Yıl: 1, S: 1, 2013, s.145-160.
Barkan, Ömer Lütfi, "İstila Devrinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zaviyeler", Vakıflar Dergisi, S. II, Ankara 1942, s. 279-304.
Basdravelli, I. K., "ÜGiopiKd rcspi Naouanç "AVSKSÖTOVJ Xsipoypdcporj", MaxeSovixa, T. 3 (1953-1955), s. 126-141.
Başar, Fahamettin, "Evrenosoğulları", DİA, c. XI, İstanbul 1995, s. 539-541.
Bıçakçı, İsmail, Yunanistan'da Türk Mimarî Eserleri, İsar Vakfı Yay., İstanbul 2003.
Bir Medeniyetin İzdüşümü Vakıflar, Vakıflar genel Müdürlüğü Yay., İstanbul 2012.
Çalı, Ayşegül, "Bir Osmanlı Vakıf Şehri: Yenice-i Vardar", II. Mübadele ve Balkan Türk Kültürü Araştırmaları Kongresi, 22-23 Kasım 2008, Balkanlarda Bıraktıklarımız, Samsun Mübadele ve Balkan Türk Kültürü Araştırmaları Derneği Kültür Yayınları
Serisi-2, Samsun 2009, s. 32-47.
Demetriades, Vasilis,
"Problem
s of Land-owning and Population in the Aera of Gazi Evrenos Bey's Wakf", Balkan Studies, vol. XXII, Thessaloniki 1981, s. 43-57.
Dimitriadis, Vassilis, "Via Egnatia Üzerindeki Vakıflar", Sol Kol, Osmanlı Egemenliğinde Via Egnatia (1380-1699), Ed. Elizabeth A. Zachariadou, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul 1999, s. 92-104.
Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Yay., Mustafa İsen-Muhsin Macit-Osman Horata-Filiz Kılıç-İ. Hakkı Aksoyak, Ankara 2002.
Evliya Çelebi Seyahatnâmesi, VIII. Kitap, Haz. Seyit Ali Kahraman-Yücel Dağlı-Robert Dankoff, YKY, İstanbul 2000.
470
Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi
£j ISSN:1694-528X İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız - Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat - KIRGIZİSTAN http://www.akademikbakis.org
AKADEMİK BAKIŞ DERGİSİ Sayı: 56 Temmuz - Ağustos 2016
Eyice, Semavi, "Gazi Evrenosoğlu Camii ve Türbesi", DİA, c. XIII, İstanbul 1996, s. 450¬452.
Eyüboğlu, İsmet Zeki, Bütün Yönleriyle Tarikatlar Mezhepler Tarihi, Derin Yay., İstanbul
2012.
Hammer, J.
Von.
, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, c. I, İlgi Kültür Sanat Yay., İstanbul 2007.
Hionidis, Georgios H., "O 'ÜGioç ©socpdvrıç O NSÖÇ (O Ioavvtvcov IIo)aoı3xoç rr|ç MaK£8oviKf|ç NaouGrç, H I8pi)Gr|ç TT|Ç IIÖ^SCÛÇ Kai Kaxaycoyf xcov KaxotKrov)", MaxeSovixa, T. 8, ©SGGaXovtKr] 1968, s. 223-238.
İnalcık, Halil, "Arnavutluk'ta Osmanlı Hâkimiyetinin Yerleşmesi ve İskender Bey İsyanının Menşei", Fâtih ve İstanbul, c. I, S. II, İstanbul 1953, s. 153-175.
İnalcık, Halil, "Mehmed II", DİA, c. XXVIII, s. 395-407.
İnalcık, Halil, Fatih Devri Üzerinde Tetkikler ve Vesikalar I, TTK Ankara 1995.
İnalcık, Halil, H. 835 Tarihli Sûret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, TTK Ankara 1987.
Kara, Mustafa- Algar, Hamid, "Abdullah-ı İlâhî", DİA, c. 1, İstanbul 1988, s. 110-112.
Kara, Mustafa, "Molla İlâhi'ye Dair", Osmanlı Araştırmaları VII-VIII, İstanbul 1988, s. 365¬392.
Kılıç, Ayşegül, Bir Osmanlı Akıncı Beyi Evrenos Bey, İthaki Yay., İstanbul 2014.
Kılıç, Ümit, "Osmanlı Hâkimiyetinde Yenice-i Vardar Şehri (1520-1 556)", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 5, S. 34, Haziran 2005, s. 171-188.
Kırlıdökme Mollaoğlu, Ferhan, Laonikos Chalkokondyles'in Kroniği ve Değerlendirilmesi (V-VII. Bölümler, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora
Tezi, Ankara 2005. Kiel, Machiel, "Vidin", DİA, c. 43, s. 105-106.
Kiel, Machiel, "Yenice Vardar (Vardar Yenicesi-Giannitsa)", Studies on the Ottoman Architecture of the Balkans, Variorum, Hampshire 1990, s. 300-330.
Kütükoğlu, Mübahat, Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul 1994.
Lowry, Heath
W.
- Erünsal, İsmail. E. Yenice-i Vardar'lı Evrenos Hanedanı: Notlar ve Belgeler, Bahçeşehir Üniversitesi yay. İstanbul 2010.
Lowry, Heath W., Fourteenth Century Ottoman Realities, In Search of Hâcı-Gâzi Evrenos, Bahçeşehir Unv. Press, İstanbul 2012.
Lowry, Heath W., Osmanlıların Ayak İzlerinde, Kuzey Yunanistan'da Mukaddes Mekânlar ve Mimarî Eserleri Arayış Yolculukları, Bahçeşehir Ünv. Yay., İstanbul 2009.
Savaş, Saim, "Zâviyelerin Türk Kültürünün Gelişmesindeki Rolü", Osmanlı, c. IX, Yeni Türkiye Yay., Ankara 1999, s. 72-78.
Umur, Yasemin, "Muhtelit Mübadele Komisyonu Tasfiye Talepnameleri'nin Işığında Yenice-i Vardar Şehrinin Fiziksel Dokusu", Mübadil Kentler: Mekan ve İnsan, edt. Müfide Pekin, Lozan Mübadilleri Vakfı Yay., İstanbul 2014, s. 38-84.
Uzunçarşılı, İ. H., Osmanlı Tarihi, c. II, TTK Ankara 1988.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com