You are here

Home » Content

ESKİ TÜRKÇEDEN GÜNÜMÜZ STANDART TÜRKİYE TÜRKÇESİNE -(A/I)G+lIG> -(A/I)GlI(G) EKİ

-(A/I)G+lIG> -(A/I)GlI(G) SUFFIX FROM OLD TURKISH TO STANDARDIZED TODAY’S TURKEY TURKISH

Journal Name:

  • Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi

Publication Year:

  • 2012

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
-(A/I)KlI is the suffix that is used in the words like acıklı, becerikli in Turkey Turkish today, experienced a form of sound change. In this work, the functions of (A/I)KlI suffix, are tried to determine, by evidence of the texts are belong to Turkish language’s historical accents and today’s Turkish. Altough widely used in Uigur Turkish from old Turkish accents and Karahanli and Harezm Turkish from Middle Turkish accents, observed that it has limited usage today. In work, this suffix’s cruising in terms of phonetic and morphophonetic, from old Turkish to today, will be explained
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bugün Türkiye Türkçesinde acıklı, becerikli gibi teşkillerde kullanılan -(A/I)KlI eki, Eski Türkçedeki -(A/I)GlI(G) ekinin ses değişmesi yaşamış hâlidir. Bu çalışmada -(A/I)KlI ekinin fonksiyonları, Türk dilinin tarihî şiveleri ve günümüz standart Türkiye Türkçesine ait metinlerin tanıklığıyla tespit edilmeye çalışılmıştır. Söz konusu ekin, Eski Türkçe dönemi şivelerinden Uygur Türkçesi ve Orta Türkçe dönemi şivelerinden özellikle Karahanlı ve Harezm Türkçesinde sıkça kullanılmasına rağmen, bugün dar bir kullanım alanına sahip olduğu görülmektedir. Çalışmada, ekin Eski Türkçeden günümüze geçirmiş olduğu seyrin, fonetik ve morfofonetik bakımdan nasıl bir tabloyu meydana getirdiği ifade edilecektir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon iglig-eki.pdf
  • 3
23-39
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ALKAN, A. T. (1999). Yatağına Kırgın Irmaklar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
ALPAYTEKİN, G. (1994). Ferhâd ü Şîrîn- Alî-Şîr Nevâyî. Ankara: TDK Yayınları.
ALYILMAZ, C. (1994). Orhun Yazıtlarının Söz Dizimi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi
Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Yayınları.
ARAT, R. R. (1999). Kutadgu Bilig I Metin. Ankara: TDK Yayınları.
ATALAY, B. (1985). Divanü Lûgati’t Tercümesi I. Ankara: TDK Yayınları.
ATALAY, B. (1985). Divanü Lûgati’t Türk Tercümesi II. Ankara: TDK Yayınları.
ATALAY, B. (1986). Divanü Lûgati’t Türk Dizini “Endeks”. Ankara: TDK Yayınları.
ATSIZ, H. N. (2011). Deli Kurt. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
AYAN, H. (1979). Hurşîd-nâme (Hurşîd ü Feraḥşâd)- Şeyhoğlu Mustafa, Erzurum:
Atatürk Üniversitesi Yayınları.
BACANLI, E. (2010). -(X)p tur- (/dur-) Art Fiilinin Durağanlaştırma İşlevi. Turkish
Studies, Volume 5/4 Fall.
BANGUOĞLU, T. (2000). Türkçenin Grameri. Ankara: TDK Yayınları.
38 Çiğdem TOPÇU
______________________________________________
Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 1/3 2012 s. 23-39, TÜRKİYE
International Journal of Turkish Literature Culture Education Volume 1/3 2012 p. 23-39, TURKEY
BAYRAKTAR, N. (2004). Türkçede Fiilimsiler. Ankara: TDK Yayınları.
DENY, J. (1941). Türk Dili Grameri (Osmanlı Lehçesi) (çev. A. U. Elöve). İstanbul:
Maarif Matbaası.
ECKMANN, J. (2003). Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar
(haz. O. F. SERTKAYA). Ankara: TDK Yayınları.
ERASLAN, K. (1980). Eski Türkçede İsim-Fiiller. İstanbul: İstanbul Üniversitesi
Edebiyat Fakültesi Yayınları.
ERDAL, M. (1991). Old Turkic Formation A Functional Approach to the Lexicon Vol.
I. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.
ERGİN, M. (1980). Kadı Burhaneddin Divânı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Yayınları.
ERGİN, M. (2001). Orhun Abideleri. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
ERSOY, M. Â. (1974). Safahat. İstanbul: İnkılâp ve Aka Basımevi.
GABAIN, A. V. (2007). Eski Türkçenin Grameri ( çev.: M. AKALIN). Ankara: TDK
Yayınları.
GEMALMAZ, E. (1990). Eski Türkçenin Ekliği. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Kâzım
Karabekir Eğitim Fak. TDE Eğitimi Bölümü.
GÜLENSOY, T. (2007). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi
Sözlüğü I A-N. Ankara: TDK Yayınları.
GÜLSEVİN, G.- BOZ, E. (2004). Eski Anadolu Türkçesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
GÜZELDİR, M. (2002). Abuşḳa Lüġati (Giriş-Metin-İndeks). Yayımlanmamış Doktora
Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
HATİBOĞLU, H. (1974). Türkçenin Ekleri. Ankara: TDK Yayınları.
KARAAĞAÇ, G. (2012). Türkçenin Dil Bilgisi. Ankara: Akçağ Yayınları.
KARADOĞAN, A. (2008). Türkiye Türkçesinde Yeni Bir Sıfat-fiil Eki: -I. bilig yaz/ S.
46.
KARAOSMANOĞLU, Y. K. (1996). Yaban. İstanbul: İletişim Yayınları.
KORKMAZ, Z. (2007). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi. Ankara: TDK
Yayınları.
ORKUN, H. N. (1987). Eski Türk Yazıtları. Ankara: TDK Yayınları.
SȂMİ, Ş. (1989). Kâmûs-ı Türkî. İstanbul: Enderun Kitabevi.
SEPETÇİOĞLU, M. N. (2004). Geçitteki Ülke. İstanbul: İrfan Yayıncılık.
Star Gazetesi (2012).
Tarama Sözlüğü I A-B (1988). Ankara: TDK Yayınları.
39 Çiğdem TOPÇU
______________________________________________
Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 1/3 2012 s. 23-39, TÜRKİYE
International Journal of Turkish Literature Culture Education Volume 1/3 2012 p. 23-39, TURKEY
TIETZE, A. (2002). Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı Birinci Cilt A-E.
İatanbul-Wien: Simurg Yayınları.
TOPARLI, R. (1992). İrşâdü’l-Mûlük Ve’s-Selâtin. Ankara: TDK Yayınları.
TOPARLI, R.- ARGUNŞAH, M. (2008). Mu´înü’l-Mürîd (İnceleme-Metin-Çeviri-Dizin-Tıpkıbasım). Ankara: TDK Yayınları.
TÖREN, H. (2001). Sedd-i İskenderî- Alî Şîr Nevâyî. Ankara: TDK Yayınları.
TUNA, O. N. (1960). Köktürk Yazılı Belgelerinde ve Uygurcada Uzun Vokaller.
TDAY-Belleten, s. 213-282.
TUNA, O. N. (1986). Türk Dil Bilgisi (Fonetik ve Morfoloji). Malatya: İnönü
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bölümü.
TURAN, Z. (2007). Türkçenin Yapım ve Çekim Düzeninde Yer Alan Eklerin
Sınıflandırılması Nasıl Olmalıdır?. IV. Uluslar arası Türk Dili Kurultayı Bildirileri
II, 24-29 Eylül 2000, TDK Yay.: 856/ II, Ankara, s. 1835-1844.
TURAN, Z. (2012). Eski Türkçe Döneminde Bir Morfofonetik Karşıtlık Sorunu.
(TEKE) Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 1/1, s. 69-80.
Türkçe Sözlük (2009). Ankara: TDK Yayınları.
ÜMRAN, S. (1945). Huastuanift- F. W. K. MÜLLER- A. V. GABAİN (1945);
Uigurica IV-İstanbul: Bürhaneddin Erenler Basımevi.
YÜCE, N. (1988). Mukaddimetü’l-Edeb Ḫvārizm Türkçesi ile Tercümeli Şuster Nüshası
(Giriş, Dil Özellikleri, Metin, İndeks). Ankara: TDK Yayınları

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com