You are here

13. YÜZYILA AİT UYGURCA İKİ TİCARÎ ANTLAŞMA METNİ ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER

INTERPRETATIONS OF TWO UYGHUR DOCUMENTS ON COMMERCIAL AGREEMENTS FROM THE 13TH CENTURY

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
During his expedition to Eastern Turkistan in 1914 Russian Orientalist Sergey Efimovich Malov had found two documents from the 13th century. These documents were read and translated by Malov himself. They are very important in understanding the linguistic characteristics of the Uyghur language and the socio-cultural situation of the Uyghurs in the 13th century. This article about the documents written by S. E. Malov was published in Tashkent in a journal in honour of Orientalist V. V. Barthold in 1927.
Abstract (Original Language): 
Rus şarkiyatçı Sergey Efimoviç Malov 1914 yılında Doğu Türkistan’a yaptığı ilmî seyahat esnasında 13. yüzyıla ait iki adet belge bulmuştur. Bu belgeler Malov tarafından okunmuş ve çevirileri yapılmıştır. Uygurcanın 13. yüzyıldaki dil özelliklerini, Uygurların sosyal ve kültürel durumlarını anlamak bakımından bu iki belge büyük önem taşır. Bu belgelerle ilgili S. E. Malov’un yazdığı makale, şarkiyatçı V. V. Bartold’a ithafen çıkarılan dergide Taşkent’te 1927 yılında yayınlanmıştır.
41
48

REFERENCES

References: 

1. Hayvanlı Türk takvimi ile ilgili olarak bakınız: N. F. Katanov, Vostoçnaya hronologiya...,
Kazan 1920, s. 87 (219); İzv. Sev.-Vost. Arheol. i Etnograf. İnstituta, cilt: I; N. N.
Pantusov, Materialı izuçeniyu nareçii tarançey..., vıp. 3, Kazan 1901. V. V. Bartold’un
tenkidleri ve Eduard Chavannes’in anı yazısı (İzv. Akad. Nauk, 1918 veya Mél. Asiatiques,
Petrograd, 1921, s. 1767 ve Kaşgarlı Mahmud, I, 289: Tagağu yılı)7.
2. Sayılar eski sisteme göre ifade edilmiştir. Bkz.: W. Radloff, Die Altürk Inschriften, 1895,
p. 398-399; P. M. Melioranskiy, Pamyatnik v çest Kul-Tegina, bkz.: Zap. Vost. Otd. Rus.
Arh. Obşç., cilt: XII, vıp. II-III, s. 105-1078.
3. Tüs (tüş okunur): kâr, gelir, yüzde. Tüs ke: yüzde karşılığı. Belgede bu kelimenin üzeri
çizilmiş gibidir. Bu yüzden yapılan çevirinin anlamına dâhil edilmemiştir. Temirge ve
birginçe (yedinci satır) sözleri Temige ve biginçe şeklinde yazılmıştır. Buradaki bu tarz
yazım şekli ile kelimelerin sözlü dilde böyle kullanılmış olabileceğini düşünmek mümkün
müdür? Bu durum günümüzde Çin Türkistanındaki Türk lehçelerinde r sesinin
değiştirilmesi ve kaybolması ile karşılaştırılabilir.
4. Kergk: gerek, ihtiyaç duymak. Genellikle krgek şeklinde yazılır.
5. 69. belgede (Uigur. Sprachd., p. 121-122) aynı kelimeleri görmek mümkün: üç küri tarık.
6. Tembin (başka bazı belgelerde) tenbin: hacim ölçü birimi. Prof. Dr. Vladimirtsov,
Moğollarda tas anlamına gelen tümpün kelimesinin olduğunu belirtti. Çince tun (bakır) ve
pın (tas) kelimeleri ile karşılaştırılabilir. Bkz.: P. S. Popov, Rus.-kit. Slovar, Pekin, 2.
baskı, 1896, s. 245, 547.
7. Bar cok bol. Genel itibari ile hukukî belgelerde ölümü ifade etmek için kullanılır.
8-9. Küçük kardeşim Kusı ve akrabalarımla ifadesi hakkında şu makaleye yazdığım tenkitte
bahis mevcuttur: Le Coq, Handschriftl. Uigur. Urkunden; Bkz.: Zap. Kollegii
Vostokovedov, c. I, 1925, s. 552-556.
Tegi: soy, aile. Türkçe-Runik yazılarda da kullanılmaktadır. Bkz.: Dr. W. Radloff, Die
Alttürk, Inschr. D. Mongolei, p. 332, 369.
10. Bg sözcüğü ile ilgili olarak ikinci belgenin 21 ve 26 satırına bakınız.
11. Nişân (Farsça), işaret, damga. İkinci belgedeki 22 satırla karşılaştırınız: Nısan tamķa.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com