You are here

İç Anadolu Bölgesi Ağızlarında Geçen İkilemeler Üzerine Bir Değerlendirme

An Evaluation Research On Reduplications Aforesaid İn Central Anatolian Region Dialects

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.12780/UUSBD217

Keywords (Original Language):

Abstract (2. Language): 
Reduplications, taking place in our tongue’s rich vocabulary are usually defined as phrases created for reinforcement and strengthen the meaning. We consider these phrases, which is also seen as a new word formation method in itself, as a worth stressing subject especially on formation and intra sentence functions. Furthermore, it is out of debate that reduplication examples mentioned in texts contribute to the tongue’s vocabulary. With this in mind, in our study with scanning compiled dialect texts belonging to 13 provinces of Central Anatolian Region we ascertained reduplications mentioned in regions dialects. First of all, we emphasized on the definition of reduplication. We tried to emphasize on the definition and functions of reduplication in detail by reviewing the literature of the ever made studies related to the subject. We mentioned about the entity of repetitions, reiterations, and doublings which were used as substitutes in other related studies. Later on, we arranged the reduplications that we ascertained before according to the provinces and analyzed these examples under two main topics; formation and word class. With sub-headings, we tried to explain all the different functions and formations manners of the reduplications mentioned in the texts. While analyzing, we begin with the common explanation of the heading, and then give reduplication examples that were previously ascertained from the region dialects, related with the heading. All the reduplications found during text scanning, regardless of existence in written language, are made card index. When all the reduplications were revealed, it is seen that some of the reduplications which were not present in our written language continued its existence in Central Anatolian dialects. On that sense we are of the opinion that this study will contribute to the field of Turcology from a different point.
Abstract (Original Language): 
Dilimizin zengin söz varlığı içerisinde yer alan ikilemeler, genellikle anlamı pekiştirmek, güçlendirmek için oluşturulmuş sözcük grupları olarak tanımlanır. Başlı başına yeni bir kelime türetme yolu olarak da değerlendirilen bu sözcük gruplarını özellikle yapılışları ve cümle içindeki görevleri yönünden üzerinde çalışılması gereken bir konu olduğunu düşünmekteyiz. Ayrıca metinlerde geçen ikileme örneklerinin ait olduğu dilin söz varlığına da katkısı tartışılmazdır. Bu düşünceden yola çıkarak çalışmamızda İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan 13 ile ait derlenmiş ağız metinlerini tarayarak bölge ağızlarında geçen ikilemeleri tespit ettik. Öncelikle ikilemenin tanımı üzerinde durduk. Bugüne kadar yapılan çalışmalardan ikilemeyle ilgili literatür taraması yaparak ikilemenin tanımı ve özellikleri üzerinde ayrıntılı bir şekilde durmaya çalıştık. Konuyla ilgili yapılmış diğer çalışmalarda ikileme yerine kullanılan tekrarlar, yinelemeler, ikizleme gibi faklı terimlerin varlığından söz ettik. Sonrasında metinlerden tespit ettiğimiz tüm ikilemeleri illere göre sıraladık ve bu örnekleri yapılışlarına ve sözcük türlerine göre iki ana başlık altında değerlendirdik. Alt başlıklar oluşturarak da metinlerde geçen ikileme örneklerinin tüm farklı görev ve yapılış şekillerini açıklamaya çalıştık. Değerlendirmemizi yaparken öncelikle başlığın genel açıklamasını yaptık ve devamında bölge ağızlarına ait metinlerden tespit ettiğimiz o başlıkla ilgili ikilemelerden örnekler verdik. Metinlerin taramasını yaparken belirlediğimiz tüm ikilemeleri yazı dilimizde olup olmadığı ayrımını yapmadan fişlendirdik. Tüm ikilemeleri ortaya çıkardığımızda yazı dilimizde olmayan bazı ikilemelerin İç Anadolu ağızlarında yaşadığını gördük. Çalışmamızın bu yönüyle de Türkoloji alanına ayrı bir katkı sağlayacağı düşüncesindeyiz.
377
403

REFERENCES

References: 

ALKAYA, Ercan, Orta ve Doğu Karadeniz Ağızlarında Görülen İkilemeler Üzerine Bir Değerlendirme, Turkish Studies, Volume 3 Issue 3, 2008, s. 37-76
BİLGEGİL, M. Kaya, Türkçe Dilbilgisi, Dergah Yayınları, 3.Baskı, İstanbul 1984.
CAFEROĞLU, Ahmet, (AAT), Anadolu Ağızlarından Toplamalar, TDK Yay., Ankara 1994
CAFEROĞLU, Ahmet, (AİAD), Anadolu İlleri Ağızlarından Derlemeler, TDK Yay., Ankara 1995
CAFEROĞLU, Ahmet, (OAAD), Orta Anadolu Ağızlarından Derlemeler, TDK Yay., Ankara 1995
CAFEROĞLU, Ahmet, (Siv.Tok.İl.Ağz.), Sivas ve Tokat İlleri Ağızları, TDK Yay., Ankara 1994
CAFEROĞLU, Ahmet, Konya İlinin Ermenek Ağzı, (Kon.Ermnk.Ağz.), TDAYB., Ankara 1972
ÇAĞATAY, Saadet, Uygurcada Hendiadyoinler, Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler, Ankara Ün. DTCF Yay., Ankara 1978, s. 29-66
Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
2013, 6/3
S. YAVUZ, B. TELLİ
402
ERDEM, Mehmet Dursun, “Harezm Türkçesinde İkilemeler ve Yinelemeler Üzerine”, Bilig, S. 33, Bahar 2005, s. 189-225
ERGİN, Muharrem, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, İstanbul 2012
GÜLENSOY, Tuncer, Türkçe El Kitabı, Akçağ Yayınları, 6. Baskı, Ankara 2010
GÜLENSOY, Tuncer; ALKAYA, Ercan, Türkiye Türkçesi Ağızları Bibliyografyası, Akçağ Yayınları, 3. Baskı, Ankara 2011
GÜNŞEN, Ahmet, (Kır.Yör.Ağz.), Kırşehir ve Yöresi Ağızları(İnceleme-Metin-Sözlük), TDK Yay., Ankara 2000
HATİPOĞLU, Vecihe, Türk Dilinde İkileme, TDK Yay., Ankara 1981
KARAAĞAÇ, Günay, Türkçenin Dil Bilgisi, Akçağ Yayınları, Ankara 2012
KARAHAN, Leyla, 1999. Türkçede Söz Dizimi, Akçağ Yayınları, Ankara, 2012
KORAŞ, Hikmet, Karaman ve Yöresi Ağızları (İnceleme-Metinler- Sözlük), (Kar.Yör.Ağz.), Yüksek Lisan Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri 1992
KORKMAZ, Zeynep, (Nev.Yör.Ağz.), Nevşehir Yöresi Ağızları, TDK Yay., 1994
KORKMAZ, Zeynep, Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yay., 4. Baskı Ankara 2010
SEV, Gülsel, Divanü Lûgat’it Türk’te İkilemeler, TD, S. 634, Ekim 2004, s. 497-510
Türkçe Sözlük, TDK Yay., Ankara 2005

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com