You are here

Home » Content

TÜRK DÜNYASININ SÖNMEYEN ATEŞİ: İSMAİL BEY GASPIRALI (1851-1914)

Journal Name:

  • Yeditepe University Department of History Research Journal

Publication Year:

  • 2017

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
From past to present, important intellectual have been raised for the name of the Turkish World in territory in Russia. The ideas of these individuals, who are directors of the Turkish World about the press, broadcasting and education, have caused great repercussions. On of the intellectual who grew up in Russia Ismail Gasprinski who is of Crimean Tatar origin. This great intellectual has been a source of inspiration for the coming generations by revealing the sense of unity in the Turkish World through his life long thoughts and activities. Ismail Bey, is a Turkish intellectual who wants to spread his idea of unity by making a cultural reform in the Russian Empire. It is important that the Turkish language that Gasprinski used in the publication of Tercüman, which started broadcasting in 1884, shows that is the means to realize this aim in the Turkish World, which he tried to serve throughout his life. Ismail Bey, stated briefly what he wanted to do to us by his word which is known by everyone ‘’Dilde, Fikirde, İşte Birlik’’. At the same time, while advocating the language union with the Tercüman Newspaper, he brought in important figures of the Turkish World with the new education system applied in the first Usul ul- Jadid school which Bakhchysarai opened in Jadidism . In this article, the life of İsmail Bey Gasprinski will be examined.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Geçmişten günümüze Rusya topraklarında Türk Dünyası adına önemli fikir adamları yetişmiştir. Türk Dünyası’na yön veren bu şahsiyetlerin basın, yayın ve eğitim konusundaki görüşleri büyük yankı uyandırmıştır. Rusya’da yetişen fikir adamlarından birisi de Kırım Tatar kökenli olan İsmail Gaspıralı’dır. Bu büyük fikir adamı, hayatı boyunca düşünceleri ve faaliyetleri ile Türk Dünyası’nda birlik duygusunu ortaya çıkararak, kendisinden sonra gelen nesillere ilham kaynağı olmuştur. İsmail Bey Gaspıralı, birlik düşüncesini Rusya İmparatorluğu içinde kültürel bir reform yaparak, sağlamak isteyen Türk düşünürlerindendir. Gaspıralı’nın, 1884 yılında yayın hayatına başlayan Tercüman gazetesinde kullandığı Türkçe, hayatı boyunca hizmet etmeye çalıştığı Türk Dünyası’na bu amacı gerçekleştirmeye yarayacak vasıtanın ne olduğunu göstermesi açısından önemlidir. İsmail Bey, herkes tarafından bilinen ‘’Dilde, Fikirde, İşte Birlik’’ sözü ile kısaca bizlere neler yapmak istediğini ifade etmiştir. Aynı zamanda bir yandan Tercüman Gazetesi ile dil birliğini savunurken bir yandan da Cedidizm akımı dahilinde Bahçesaray’da açmış olduğu ilk Usûl-ü Cedid okulunda uyguladığı yeni eğitim sistemi ile Türk Dünyası’nın önemli şahsiyetlerini bizlere kazandırmıştır. Bu makalede İsmail Bey Gaspıralı’nın hayatı incelenecektir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-turk-dunyasinin-sonmeyen-atesi-ismail-bey-gaspirali-1851-1914.pdf
  • 2
87
116
  • Turkish

REFERENCES

References: 

BALA, Mirza ve İNALCIK, Halil, ‘’Kırım’’, İA, İstanbul 1977, s.741-762.
BOZKURT, Giray Saynur, 1905- 1907 Yılları Rusya Müslümanlarının Siyasi Kimlik Arayışı, Doğu Kütüphanesi, İstanbul 2008.
DEVLET, Nadir, Rusya Türklerinin Milli Mücadele Tarihi (1905-1917), TTK Basımevi, Ankara 1999.
EKİNCİ, Yusuf, Gaspıralı İsmail, Ocak Yayınları, Ankara 1997.
EMİRHANOV, Ramil, ‘’İsmail Gaspıralı ve Tatar Toplumunda Yenileşme Hareketi (19. yy sonu- 20. yy başı), Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, C. 2 , S. 3, Eylül 2005, s. 71-83.
FİSHER, Alan, Kırım Tatarları, Selenge Yayınları, İstanbul 2009.
GANKEVİÇ, Viktor Y. ve ŞARAPA Viktor F., ‘’Gasprinskiy’in Bahçesaray Şehir Meclisi’ndeki Faaliyetleri’’, (baş ed. Hakan Kırımlı), İsmail Bey Gaspıralı İçin, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkez Yayınları , Ankara 2004, s. 21-26.
GANKEVİÇ, Viktor Y., ‘’Faydalı Eğlence: Kırım Tatar Milli Basınının İlk Adımı’’ , (baş ed. Hakan Kırımlı), İsmail Bey Gaspıralı İçin, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkez Yayınları , Ankara 2004, s. 181- 183.
HABLEMİTOĞLU, Necip, Gaspıralı İsmail Bey, Birharf Yayınları, İstanbul 2006.
________________, Şengül ve Necip, Şefika Gaspıralı ve Rusya’da Türk Kadın Hareketi (1893-1920), Ajans-Türk Maatbacılık, Ankara 1998.
İNALCIK, Halil ve KIRIMLI, Hakan, ‘’Kırım’’, DİA , C. XXV. , 2002 , s. 447-465.
_____________ ,‘’Yeni Vesikalara Göre Kırım Hanlığı’nın Osmanlı Tabiliğine Girmesi ve Ahitname Meselesi’’, Belleten, C. VIII, S. 30, Ankara 1994, s. 185-229.
JORGA, Nicolae, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, çev. Nilüfer Epçeli, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2009.
KALSIN, Berrin, ‘’İsmail Gaspıralı ve Tercüman Gazetesi’’, Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Ocak/Şubat/ Mart- Kış dönemi, C. 2, S. 2, 2015, s. 95-115.
KIRIMER, Cafer Seydahmet, Gaspıralı İsmail Bey, haz. Ramazan Bakkal, Avrasya Bir Vakfı Yayınları No:2 , İstanbul 1996.
KIRIMLI, Hakan, ‘’Gaspıralı İsmail Bey’’, DİA, C. XIII. , s. 392- 395.
______________, Kırım Tatarlarında Milli Kimlik ve Milli Hareketler (1905-1916), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2010.
TÜRK DÜNYASININ SÖNMEYEN ATEŞİ: İSMAİL BEY GASPIRALI (1851-1914)
116
YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ TARİH BÖLÜMÜ ARAŞTIRMA DERGİSİ e-ISSN: 2564-7687
Cilt 1 – Sayı 2 Haziran 2017.
YEDİTEPE UNIVERSITY DEPARTMENT OF HISTORY RESEARCH JOURNAL e-ISSN: 2564-7687
Volume 1 – Number 2 June 2017
KOCAOĞLU, Timur, ’’Tercüman’ın Dili ve Coğrafyası’’, (baş ed. Hakan Kırımlı), İsmail Bey Gaspıralı İçin, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkez Yayınları, Ankara 2004, s. 215-225.
KURAT, Akdes Nimet, Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917’ye Kadar, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1999.
KUZUCU, Serhat, Kırım Hanlığı ve Osmanlı-Rus Savaşları, Selenga Yayınları, İstanbul 2003.
LAZZERİNİ, Edward James , ‘’ İsmail Bey Gasprinskiy’nin Tercüman/ Perevodçik’i : Modernizm’in Bir Sözcüsü’’, (baş ed. Hakan Kırımlı), İsmail Bey Gaspıralı İçin, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkez Yayınları , Ankara 2004, s. 199- 214.
PINARER, Ataalp Kadir , İsmail Gaspıralı ve Kırım Tatar Milli Hareketi, 72 Tasarım, İstanbul 2014.
POLAT, Ümit, ‘’Türk Dünyasının Rönesansı: Usûl-ü Cedid Mektepleri’’, (baş ed. Hakan Kırımlı), İsmail Bey Gaspıralı İçin, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkez Yayınları , Ankara 2004, s. 303- 324.
SARAY, Mehmet, Türk Dünyasında Eğitim Reformu ve Gaspıralı İsmail Bey (1851-1914), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1987.
______________, Gaspıralı İsmail Bey’den Atatürk’e Türk Dünyasında Dil ve Kültür Birliği, Çantay Kitabevi, İstanbul 2003.
ŞAHİNGÖZ, Mehmet, ‘’İsmail Bey Gaspıralı ve Salname-i Türki’’, (baş ed. Hakan Kırımlı), İsmail Bey Gaspıralı İçin, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkez Yayınları , Ankara 2004, s. 175- 180.
TOKER, Mustafa, ‘’İsmail Gaspıralı ve ‘’Dilde Birlik’’ Fikri Üzerine’’, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 16, 2004, s. 31-45.
ÜLKÜSAL, Müstecip, Kırım Türk Tatarları (Dünü-Bugünü-Yarını), Baha Matbaası, İstanbul 1980.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com