Buradasınız

OSMANLI DEVLETİNDE MALİ BUNALIM VE İLK DIŞ BORÇLANMA

Financial Crisis in Ottoman Empire and The First Foreign Indebtment

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Ottoman Empire was dragged financial crisis because of budgetary troubles, loss wars and diminished receipts since 16th century. Financial crisis turned into financial captivity with capitulations and commercial agreements which went against Ottoman 's grain.Ottoman Empire started losing its power about political and army areas in this term. Stopping conquests, increase of army expenditures, on the other hand Also when government fainted field of military and political, Empire’s power was laid low by social cases that happened in the empire. In the end of the all effects at home and abroad, The Ottoman Empire made first foreign indebtment Kırım War in process, in 1854. The other depts followed the first dept, fall of an empire was accelerated by effects at home and abroad and finally was came to state of insolvency.
Abstract (Original Language): 
Osmanlı Devleti, 16. yüzyıldan başlayan bütçe açıkları, kaybedilen savaşlar ve azalan gelirlerden dolayı mali bunalıma sürüklenmiştir. Mali bunalım süreci kapitülasyonlar ve Osmanlı aleyhine işleyen ticari anlaşmalar ile mali tutsaklığa dönüşmüştür. Bu dönem Osmanlı Devleti’nin askeri ve siyasi alanda güçsüzleşmeye başladığı dönemdir. Fetihlerin durması, askeri harcamaların artması fakat savaşların kaybedilmesi ve savaş gelirlerinin azalması bu süreci hızlandırmıştır. Ayrıca vergilerin yeterince toplanamaması, mali açıkların artması ve yeterli sermaye birikiminin yoksunluğu imparatorluğun mali yönden de çöküşünü hazırlamıştır. Tüm bu etkenlere ilave olarak dönemin siyasi ve ekonomik konjonktür gelişmeleri Osmanlı Devleti’ni olumsuz etkilemiştir. Ayrıca imparatorluk içinde meydana gelen ayaklanmalar gibi sosyal olaylar imparatorluğun iktidar gücünün sarsılmasına neden olmuştur. Tüm bu iç ve dış etkiler sonucunda Osmanlı Devleti 1854 yılında Kırım Savaşı sürecinde ilk dış borçlanmasını gerçekleştirmiştir. İlk borcu diğer borçlanmalar izlemiş, imparatorluğun çöküş süreci iç ve dış etkenlerle hızlandırılmış ve sonuçta borçların ödenememesi aşamasına gelinmiştir. Bu aşamadan sonra borçların ödenebilmesi için yabancı ülkelerin etkisinde olan Düyun-u Umumiye İdaresi kurulmuştur. Ancak bu idare Osmanlı’nın çöküşünde önemli etkileri olan siyasi ve ekonomik bir yapı içerisinde çalışmalarını sürdürmüştür. Tüm bu gelişmeler sonucunda Osmanlı Devleti arkasında büyük bir borç yükü bırakarak, çöküş sürecini tamamlamıştır.
115-134

REFERENCES

References: 

1. AÇBA Sait. (1995), Osmanlı Devleti’nin Dış Borçlanması (1854-1914), Afyon
Kocatepe Üniversitesi Yayınları, No:1, Afyon.
2. ANGELHARD (1912), Devlet-i osmaniye’nin Tarih-i Islahatı, Çeviren: Ali Reşat,
İstanbul.
3. ARSLANOĞLU Mehmet. (1973), “Osmanlı Devleti’nde Dış Borçlar Sorunu”,
Uludağ Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt IV, Sayı 1.

4. BLAISDELL Donald C. (1979), Osmanlı İmparatorluğunda Avrupa Mali
Denetimi‘Düyunuumumiye’, (Çev.) Ali İhsan Dalgıç, Doğu-Batı Yayınları,
İstanbul.
5. CEZAR Yavuz. (1986), Osmanlı Maliyesinde Mali Bunalım ve Değişim Dönemi
(XVIII.Yüzyıldan Tanzimat’a Mali Tarih), Alan Yayıncılık, İstanbul.
6. ÇAVDAR Tevfik. (2000), Osmanlıların Yarı Sömürge Oluşu, 2.bs., Dünya
Yayıncılık, Tarih Dizisi:1, İstanbul.
7. DİKMEN Nedim. (2005), “Osmanlı Dış Borçlarının Ekonomik ve Siyasi
Sonuçları”, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:19, Sayı:2, ss.137–160.
8. DU VELAY, A. (1978), Türkiye Maliye Tarihi, (Der. Maliye Tetkik Kurulu),
Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Yayınları, No: 178-1978, Ankara.
9. EARLE E.M. (1972), Bağdat Demiryolu Savaşı, (Çev.) K.Yargıcı, Milliyet
Yayınları, İstanbul.
10. EFENDİ Parvus. (1977) , Türkiye’nin Mali Tutsaklığı, May Yayınları, İstanbul.
ELDEM, Vedat. (1970), Osmanlı İmparatorluğu’nun İktisadi Şartlar Hakkında Bir
Tetkik, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
11. FALAY Nihat. (1989), Maliye Tarihi, Filiz Kitabevi, İstanbul.
12. GÜRAN Tevfik. (1996), “Tanzimat Dönemi Osmanlı Maliyesi”, İ.Ü. İktisat
Fakültesi Mecmuası, Cilt:49, 60.Yıl Özel Sayısı, ss.79–95.
13. GÜRSOY Bedri. (1984), “100.Yılında Düyun-u Umumiye İdaresi Üzerine Bir
Değerlendirme”, İ.Ü.İktisat Fakültesi Yayınları, Ord.Prof.Dr.Şükrü Baban’a
Armağan, İstanbul.
14. İNALCIK Halil. (1973), The Ottoman Empire, The Classical Age 1300-1600,
Londra.
15. İNCE Macit. (2001), Devlet Borçları ve Türkiye, Gazi Kitabevi, Ankara.
KARAL Enver Z. (1956) Osmanlı Tarihi, Islahat Fermanı Devri (1861-1876),
TTK Basımevi, Cilt VII, Ankara.
16. KARLUK Rıdvan. (1983), Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları, Taştan
Matbaası, İstanbul.
17. KAZGAN Gülten. (1999), Tanzimattan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi:
1.Küreselleşmeden 2.Küreselleşmeye, Altın Yayınları, İstanbul.
18. KAZGAN Haydar. (1977), “Osmanlı Modeli Tüketim İçin Borçlanma”, İ.Ü. İktisat
Fakültesi Mecmuası, Cil:35, Sayı:1-4, ss.69–82.
19. KIRAY Emine. (1993), Osmanlı’da Ekonomik Yapı ve Dış Borçlar, İletişim
Yayınları, İstanbul.
20. MORAWITZ Charles. (1978), Türkiye Maliyesi, Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu
Yayını, No:1978:188, Ankara.
21. ÖNER Erdoğan. (2005), Osmanlı İmparatorluğu ve Cumhuriyet Döneminde Mali
İdare, Genişletilmiş 2.Baskı, Maliye Bakanlığı APK Yayını, Yayın
No:2005/369, Ankara.
22. ÖNSOY Rıfat. (1999), Osmanlı Borçları 1954-1914, Turan Kitabevi, Ankara.
23. SAYAR Nihat. (1977), Türkiye İmparatorluk Dönemi Mali Olayları, İstanbul.
24. PALAMUT Mehmet. (1981), “Atatürk ve Kamusal Borçlar”, B.İ.T.İ.A., İktisat
Fakültesi Dergisi, Cilt II, Bursa.
25. PAMUK Şevket. , Osmanlı Ekonomisi ve Dünya Kapitalizmi (1820-1913), Yurt
Yayınevi.
26. PAMUK Şevket. (2005), Osmanlı–Türkiye İktisadi Tarihi 1500-1914, İletişim
Yayınları, İstanbul.
27. PAŞA Ahmet C. (1303), Tarih-i Cevdet, Tertib-i Cedid, Cilt 4, İstanbul.
28. TABAKOĞLU Ahmet. (1985), Gerileme Dönemine Girerken Osmanlı Maliyesi,
Dergah Yayınları, İstanbul.
29. TEZEL Y. Sezai. (1982), Cumhuriyet Dönemi İktisadi Tarihi (1923-1950), Yurt
Yayınları No:4, Ankara.
30. YERASIMOS, Stefanos. (1977), Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye, Gözlem
Yayınları, Cilt:2, İstanbul.
31. YILMAZ B. Elif. (2002), “Osmanlı İmparatorluğu’nu Dış Borçlanmaya İten
Nedenler ve İlk Dış Borç”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (4), ss.186–198.
32. YILMAZ Faruk. (1996), Devlet Borçlanması ve Osmanlı’dan Cumhuriyete Dış
Borçlar, Birleşik Yayınları, İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com