CEMİYKT-İ TIIIIMYE-İ ŞAHANE'NlN MEKTEBİ İTBBİYE-Yİ ŞAHANE YE GETİRDİĞİ ELEŞTİRİLER (1857-1867)

Modernleşme dönemi Türk bilim ve eğilim hayalının temel kurumlarından "lan ve yılında Galata Sarayı'nda kurulan Mekleh-i Tıbbiye-i Şahane hakkında bugüne kadar cedidi kaynaklara duyun un yaymlar yapılmıştır. Ancak hu yayınlarda, ondokuzuneu yüzyılın ikinci yarısında İstanbul'da faaliyet gösteren Tıp demeği "Societc lmperialc de Mcdeeine'in (Cemiyei-i Tıbbiye-i Şahane) hu okul hakkındaki görüşleri u/er İnde fazla durulmamıştır Kırım Savaşı münavebeli ile İstanbul'da bulunan Avrupa'lı hekimler lara-fından yılında kurulan ve daha sonra İsianbul'da yaşayan gayrimüslim hekimlerin katılmasıyla genişleyen hu cemi yol, bildiğimi/ kadarıyla Türkiye'de kumlan ilk iıpeemiyelidir. Cemiyct-i Tıbbiye-i Osmaniye'nin Türk hekimleri tarafından kurulmasına kadar, yaklaşık 10 yıl boyunca iek lıp cemiyeti olarak fa-aliyci göstermi$ür, Cemiyet, 1857 yılından haşlayarak yaklaşık Uç çeyrek asır boyunca Gazette Medirale d'Oricııt {Ceride-i Tıbhiye-i §arkixe\ adı ile h'ransız-ca bir tıp dergisi yayınlanılır. Bu dergi, Osmanlı döneminde Türkiye'de yayınlanmış en uzun ömürlü tıp dergisidir. Dergide, cemiyet oturumlarının zabıtları ve vaka takdimleri Yanında, ondokuzuneu yüzyılın ikinci yansında Osmanlı ülkesinin tıbbî durumu hakkında çeşitli yazılar yayınlanmıştır. Dergide yayınlanan yazıların bir kısmı da Mckieb-i Tıbhiye-i Şahane ve Türkiye'de askeri hekimlik hakkında cemiye: üyelerinin görüşlerini içermektedir. Bu çalışmamızda, esas olarak Gazette Meditate d'Orieut'&j (kısaca GMO) 1857-67 yılları arasında yayınlanan ve Mckteh-i Tıbhiye-i Şahane ile Türkiye'de askeri hekimliği konu alan yazılar incelenmiştir. Diğer tariften» hu vazılarda sık sözü edilen "nizamnamelcr'in hangileri olduğunu lesbit edebilmek amacıyla arşiv kayaklarına müracaat edilmiştir. Bu iki kaynaktan sağladığımı/ bilgi vc belgeler, Ccmiyei'in askeri tıbbiye ve Türkiye'de askeri hekimlik hakkındaki görüşlerini ortaya koyduğu gibi. ilgili dönemde askeri tıbbiyenin ıslahı konusundaki teşebbüslere ve tartışmalara da ışık tutmakladır.