Buradasınız

Oğuzca Ayla “Öyle, o şekilde” Kelimesinin Kökeni Üzerine

On The Origin of The Word Ayla “thus, in this way” in Oghuz

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
The present article studies the word ayla “thus, in this way” which first appears in Dîvân Luğât al-Turk as Oghuz. Investigating its variants in historical and modem Turkic languages the author will try to show that the word goes back to OT anılayu and that supposedly Oghuz ayla is in fact a loanword from Kipchak languages.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada, ilk kez Dîvânü Luğâti’t-Türk’te geçen ve Oğuzca ibaresiyle verilen ayla “öyle, o şekilde” kelimesinin tarihî ve modern Türk dillerindeki varyantları araştırılarak kelimenin Eski Türkçe anılayu kökünden geldiği ortaya konmaya çalışılacak ve Oğuzca ayla kelimesinin aslında Kıpçakçadan bir alıntı olduğu gösterilecektir.
155-169

REFERENCES

References: 

ATA, Aysu (1997), Nâşırü’d-din Bin Burhânü’d-din Rabğüzl: Kışâşü’l-Enbiyâ, II: Dizin,
Türk Dil Kurumu Yayınları: 681-2, Ankara.
ATA, Aysu (2002), Harezm - Altın Ordu Türkçesi, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 36,
İstanbul. ATALAY, Besim (1945), Et-Tuhfetü’z-Zekiyye, Türk Dil Kurumu Yayınları,
İstanbul. —, (1970), Abuşka Lügati veya Çağatay Sözlüğü, Ankara.
AzDİL 1= Azarbaycan Dilinin İzahlı Lügati, (2006), I. Cild, Azârbaycan Milli Elmlâr
Akademiyası, Baku. AzDİL 11= Azarbaycan Dilinin İzahlı Lügati, (2006), II. Cild,
Azârbaycan Milli Elmlâr Akademiyası, Baku. BARUTÇU ÖZÖNDER, Sema (2001),„Türkçe Enklitik Edatlar Üzerine: ÇI/ÇU”, IV. Uluslararası Türk Dili Kurultayı
Bildirileri (24-29 Eylül 2000), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara. BASKAKOV, N.
A. (1953), Hakassko-Russkiy Slovar, Moskova.
BAYRAM, Bülent (2007), Çuvaş Türkçesi-Türkiye Türkçesi Sözlük, Tablet Yayınları, Konya.
BERTA, Arpâd (1998a), “Middle Kipchak”, Turkic Languages, (ed. Lars Johanson, Eva
Agnes Csatö), Routledge,
London-New York, s. 158-165.
—, (1998b), “Tatar and Bashkir“, Turkic Languages, (ed. Lars Johanson, Eva Agnes Csatö),
Routledge, London-New
York, s. 283-300.
—, (1998c), “West Kipchak Languages“, Turkic Languages, (ed. Lars Johanson, Eva Agnes
Csatö), Routledge,
London-New York, s. 301-317.
BOESCHOTEN, Hendrik, VANDAMME, Marc (1998), “Chagatay”, Turkic Languages, (ed.
Lars Johanson, Eva Agnes Csatö), Routledge, London-New York, s. 166-178.
BOROVKOV, A. K. (1963), Leksika sredneaziatskogo Tefsira XIII-XV w., İzdatel’ctvo
Vostoçnoy Literaturı, Moskova.
BUDAGOV, Lazar’ (1869), Sravnitelnıy Slovar ’ Turetsko-Tatarskih Narçiy, Tom 1, Nauk, St.
Petersburg. CHIRLI, Nadejda (2005), Ermeni Kıpçakça Dualar Kitabı: Alğış bitiği,
Stichting SOTA, Haarlem/Hollanda. CLAUSON, Sir Gerard (1972),AnEtymological
Dictionary o f Pre-Thirteenth-Century Turkish, Clarendon, Oxford. ÇULHA, Tülay
(2006), Karaycanın Kısa Sözvarlığı: Karayca-Türkçe Kısa Sözlük, Dil ve Edebiyat
Dizisi 6, İstanbul. DankKelly = DANKOFF, Robert, KELLY, James (1982-1985),
Mahmüd al-Kâsgarî: Compendium o f the Turkic Dialects (Diwan Lügat at-Turk),
Parts I-III, Harvard University Printing Office, Cambridge.
DİLÇİN, Cem (1991), M e s‘üd Bin Ahmed: Süheyl ü Nev-Bahar (İnceleme-Metin-Sözlük),
Atatürk Kültür Merkezi Yayını: Sayı 51, Ankara.
DOERFER, Gerhard (1988), Grammatik des Chaladsch, Harrassowitz, Wiesbaden. DS =
http://tdkterim .gov.tr/ttas/ (13.09.2009)
ECKMANN, Janos (2003), Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, (yay.
haz. Prof. Dr. Osman Fikri Sertkaya), Türk Dil Kurumu Yayınları: 635, Ankara.
EDAL = STAROSTİN, S. A., DYBO A. V., MUDRAK O. A. (2005), An Etymological
Dictionary ofAltaic Languages, Brill.
ERDAL, Marcel (1991), Old Turkic Word Formation: A Functional Approach to the Lexicon,
I- II, Harrassowitz, Wiesbaden.
—, (2004), A Grammar o f Old Turkic, Brill, Leiden-Boston.
GABAİN, Annemarie Von (1959), “Die Sprache des Codex Cumanicus”, Philologiae Turcicae
Fundamenta, Vol. 1, Wiesbaden, s. 46-73.
GOLDEN, Peter (2000), The King ’s Dictionary: The RasulidHexaglot, Handbook of Oriental
Studies, section 8: Central Asia, vol. 4, Brill, Leiden.
GR0NBECH, Kaare (1942), Komanisches Wörterbuch (Türkischer Wortindex zu Codex
Cumanicus), Einar Munksgaard, Kopenhagen.
GRÖNBECH, Kaare (1995), Türkçenin Yapısı, (çev. Mehmet Akalın), Türk Dil Kurumu
Yayınları: 609, Ankara. GTS = BASKAKOV, Nikolay Aleksandroviç (1991), Gagauz
Türkçesinin Sözlüğü, Çev. Prof. Dr. İsmail Kaynak, Prof. Dr. A. Mecit Doğru, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
GÜLENSOY, Tuncer (2007), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi
Sözlüğü, I (A-N), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
GÜLLÜDAG, Nesrin, (2005), KırımçakTürkçesi Grameri, Fırat Üniversitesi, Yayımlanmamış
Doktora Tezi. HANSER, Oskar (2003), Türkmence Elkitabı, (Çev. Zühal Kargı
Ölmez), Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 17, İstanbul.
İZBUDAK, Veled (1936), El-İdrâkHaşiyesi, Türk Dil Kurumu Yayınları, İstanbul.
JANHUNAN, Juha (2003), Proto-Mongolic, Mongolic Languages, (ed. Juha Janhunan),:
Routledge, London-New
York, s. 1-29.
KERSLAKE, Celia (1998), Ottoman Turkish, Turkic Languages, (ed. Lars Johanson, Eva
Agnes Csatö), Routledge, London-New York, s. 179-202.
KIRCHNER, Mark (1998), Kazakh and Karakalpak, Turkic Languages, (ed. Lars Johanson,
Eva Agnes Csatö), Routledge, London-New York, s. 318-332.
KTTTS = KOÇ, Kenan, BAYNİYAZOV, Dr. Ayabek, BAŞKAPAN, Vehbi (2003), Kazak
Türkçesi Türkiye Türkçesi Sözlüğü, Turan Yayınevi, Türkistan.
KTS = TOPARLI, Recep, VURAL, Hanifi, KARAATLI, Recep (2007), Kıpçak Türkçesi
Sözlüğü, 2. Baskı, Türk Dil
Kurumu Yayınları, Ankara.
LESSING, Ferdinand D. (1995), Mongolian-English Dictionary, The Mongolia Society,
Bloomington.
RADLOFF, Wilhelm (1893), Versuch eines Wörterbuches der Türk-Dialecte, Vol. 1, St.
Petersburg.
RÂSÂNEN, Martti (1949),Materialien zur Lautgeschichte der türkischen Sprachen, Sto. XV.
SCHÖNİG, Claus (1998), “Türkmen”, Turkic Languages, (ed. Lars Johanson, Eva Agnes
Csatö), Routledge, London-
New York, s. 261-272.
—, (2007), “Some Notes on Modern Kipchak Turkic (Part 1)“, Ural-
Altaische Jahrbücher, Neue Folge, Band 21,
170-202.
SERTKAYA, Osman Fikri (1995), “Köl Tigin ve Köl-iç-çor kitabelerinde
geçen oplayu tegmek deyimi üzerine”, Göktürk tarihinin meseleleri, TKAE
Yayınları, Ankara, s. 153-59.
SEVORTYAN, Edvard Vladimiroviç (1974), Etimologiçeskiy Slovar’
Tyurkskih Yazıkov, t. I, Nauk, Moskova. TAVKUL, Ufuk (2000), Karaçay-
Malkar Türkçesi Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları: 770, Ankara. TDW =
DAWLETSCHIN, Tamurbek, DAWLETSCHIN, Irma, TEZCAN, Semih
(1989), Tatarisch-Deutsches Wörterbuch, Harrassowitz, Wiesbaden.
TEKİN, Talat (2002), „On the Turkic Gerundial Suffix {-mAtI(n)}“,
Splitter aus der Gegend von Turfan, Festschrift für Peter Zieme, Türk Dilleri
Araştırmaları Dizisi: 35, İstanbul-Berlin, s. 375-384.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com