Journal Name:
- Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
This work deals with materialism and anti-materialist ideas and opinions which prevailed in the intellectual life of Turkey. In this country, materialism initially has taken form in the views expressed by Baha Tevfik, Beşir Fuad and Abdullah Cevdet, who based their thought upon Lud-wig Büchner. In the doctrines of these thinkers, the dominant factor was a crude form of materialism including such lines of thought as positivism, empiricism, realism and evolutionism. In themated by Naci Fikret and Ramdar Rahmi, while around the Journals Kurtuluş, founded in 1919 and Aydınlık, founded in 1921, assembled the materialists who took as base of their doctrine the historical materialism of K. Marx. Some writers of the staff of Aydınlık published in 1932 the jo¬urnal Kadro. The last materialist thinker dealt with in the work is Hikmet Kıvılcım[li].
In the second part of the work are examined the ideas and views developed against the aforenamed materialist thinkers. One of the first opponents of their crude materialism is Şehbenderszade Ahmet Hilmi, who criticise also, along with materialism, positivism and atheism. After him we have succintly gone over such thinkers as İsmail Fenni, İsmail Ferit, Harputizade Mustafa,and finally, from among the thinkers combatting historical materialism, we studied Hilmi Ziya Ülken, Peyami Safa and Yümni Sezen.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Bu çalışmada Türkiye'deki maddecilik ile maddecilik karşıtı görüşler ele alınmıştır. Türkiye'de maddecilik ilkin Baha Tevfik, Besir Fuad ile Abdullah Cevdet'in Ludwig Büchner'e daya¬narak ortaya koyduklan görüşlerle biçimlenmiştir. Bu düşünürlerin görüşlerinde olguculuk, de¬neycilik, gerçekçilik, evrimcilik gibi düşünce akımlarını da içeren kaba bir maddeci anlayış ege¬mendir. 1920'lerin başında maddeciliği temel alan bir düşünce çevresi daha ortaya çıkar: Naci Fikret ile Namdar Rahmi'nin kurdukları Konya Enerjetizim Okulu. 1919 yılında kurulan Kurtu¬luş adlı dergi ile 1921'de kurulan Aydınlık dergisi çevresindeyse Marx'in tarihsel maddecilik görüşünü temele alan maddeciler toplanır. Aydınlık dergisinin kimi yazarları 1932'de Kadro dergi¬sini çıkarırlar. Ç'alışmada değinilen son maddeci düşünür Hikmet Kıvılcım[li]'dir.
Çalışmanın ikinci kısmında, yukarda anılan maddeci düşünürlere karşı geliştirilen düşünceler ele alınmıştır. Kaba maddeciliğe karşı çıkan ilk düşünürlerden biri Şehbenderzade Ahmet Hil¬mi'dir. Ahmet Hilmi maddeciliğin yanısıra olguculuğu, tanrıtanımazlığı da eleştirmiştir. Yazıda daha sonra İsmail Fenni, İsmail Ferit, Harputizade Mustafa Efendi'nin görüşlerine bakılmıştır. Tarihsel maddeciliğe karşı çıkan düşünürlerden de Hilmi Ziya Ülken, Peyami Safa ile Yümni Se¬zen ele almıştır.
FULL TEXT (PDF):
- 1
63-81