Buradasınız

MERÎNÎLER DEVLETİ

MARINID DYNASTY

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS_622

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Marinids (Banu Marin), a Berber dynasty of Zenâta group, which ruled the western Maghreb (Morocco) from the middle of the 13th century to the middle of the 15th century. The Marinids captured Meknès in 1244, Fas in 1248, Sidjilmasa in 1255 and finally Marrakesch, the capital in 1269, and briefly controlled all the Maghreb. The Marinids declared jihad on the Christians and they supported the Kingdom of Granada in Al-Andalus in the 13th and 14th centuries. The high point of Marinid history was reached under the sultan Abu’l-Hasan (1331–1348) with the seizure of Tlemcen (the dynasty of the Abdalwadids) and of Tunis (the dynasty of the Hafsid) and thy temporary subjection of the entire Maghreb. Following the seizure of Marrakecsh, the history of the Marinids is divided into two periods of approximately equal length, corresponding to two phases: a first phase (1269-1358) characterised by military exploits, urban expansion and gouvernemental stability, and a second phase (1358-1465) which sees a slow erosion of the political structures, a territorial regression and internal division. The sultan Abu’l-Hasan was deposed by his son Abu İnan Faris (1348–1358), who tried to reconquer Algeria and Tunisia. Despite several successes, the dynasty began to decline after the murder of Abu İnan Faris. Unruly Arab Bedouin tribes increasingly spread anarchy in Morocco, which accelerated the decline of the dynasty. The viziers exercised the real power in the dynasty, so that in 1415 Portugal occupied the city of Ceuta. The Marinids were overthrown after the 1465 revolt. The Wattasids, a relative dynasty, came to power in 1472.
Abstract (Original Language): 
Merînîler; XIII. yüzyılın ortalarından XV. yüzyılın ortalarına kadar Batı Mağrib’de (Fas) hüküm sürmüş Zenâte kabilesine mensup bir Berberi hanedanıdır. Merînîler 1224’de Miknas’ı, 1248’de Sicilmâse’yi ve 1269’da başkent Merakeş’i ele geçirerek tüm Mağrib’i (Fas) kontrol altına aldılar. Bu olay Merînîler tarihinin dönüm noktası oldu. Devletlerinin kuruluşunu tamamlayan Merînîler Hıristiyanlarla cihat etmek amacıyla Endülüs’e geçtiler. XIII. yüzyılın ikinci yarısı ve XIV. yüzyılın ilk yarısında Endülüs Gırnata (Nasrî) Devleti’ne destek verdiler. Merînîler Devleti en parlak devrini Sultan Ebü’l-Hasan (1331–1348) zamanında yaşadı Bu dönemde Mağrib-i Evsat’ta hüküm süren Abdülvadîler’in ardından Tunus’ta yönetimi ellerinde bulunduran Hafsîler’in topraklarını da ülkelerine katan Merînîler, Murâbıtlar ve Muvahhidler’in kuvvetli dönemlerinde olduğu gibi Mağrib’in tamamını hâkimiyetlerine aldılar. Merînîler tarihi; Merakeş'in alınışından sonra, ülkede istikrarın sağlandığı, askeri başarıların kazanıldığı güçlenme ve yayılma devri (1269-1358), merkezî otoritenin zayıfladığı, taht kavgalarının arttığı ve iktidarın vezirlerin eline geçtiği ayrıca toprak kayıplarının başladığı gerileme ve çöküş devri (1358-1465) olmak üzere başlıca iki döneme ayrılmaktadır. Babası sultan Ebü’l-Hasan’ı tahttan feragate mecbur eden Ebû İnan Fâris (1348-1358), bu sırada Merînî hâkimiyetinden kurtulan Cezayir ve Tunus’u yeniden ele geçirdi. Ancak onun başarılı girişimleri kısa sürdü. Ebû İnan’ın ölümünden sonra hanedanın gerileme ve çöküş dönemi başladı. Arap ve Berberî kabilelerinin isyanları ve iç çekişmeleri bu çöküşü hızlandırdı. Merkezi otoritenin zayıfladığı, taht kavgalarının arttığı ve devlet yönetiminin vezirlerin eline geçtiği bu dönemde Portekizliler Sebte şehrini 1415 yılında işgal ettiler. Nihayet Merînîler Devleti 1465 yılında ülkede ortaya çıkan kargaşa ve ayaklanmalar neticesinde sona erdi ve onların yerine Vattâsîler hanedanı yönetimi ele geçirdi (1472).
223-268

REFERENCES

References: 

ARABÎ, es-Sıddîk el-, Kitâbü'l-Mağrib, Beyrut 1404/1984
BENACHENHOU, Abdelhamid, Connaissance du Maghreb; notions d'ethnographie d'histoire et de sociolagie, Alger 1971
BOSWORTH, Clifford Edmund, İslam Devletleri Tarihi (trc.E.Merçil-M.İpşirli), İstanbul 1980
BRİGNON, Jean ve dğr., Histoire du Maroc, Casablanca 1966
CAMBON, Henri, Histoire du Maroc, Paris 1952
CÉNİVAL, Pierre de, "Merakeş" İslam Ansiklopedisi (İA),VII,741
CERAN, İsmail, ‚Merînîler‛, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXIX, 192-199
CEZNÂÎ, Ali el-, Zehretü'l-âs fi binâi medineti Fas, Cezayir 1922
CHAMPİON, Pierre, Le Maroc et ses villes d'art, c.I-II Paris 1931
CHÉNİER, M. de, Recherches Historiques sur les Maures, et Histoire de l’Empire de Maroc, Tome III, Paris 1787
Merînîler Devleti 266
COUR, Auguste, L'Etablissement des Dynasties des Chérifs au Maroc et leur rivalité contre les Turcs de la Regence d'Alger (1509-1830), Paris 1904
DRAGUE, Georges, Esquisse d'histoire réligieuse du Maroc-Confréries et zaouias, Paris 1951
ERİNÇ, Sırrı, ‚Fas‛, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), XII.184
FÂSÎ, Ali İbn Ebî Zer' el-, ez-Zahîretü's-seniyye fî târîhi'd-devleti'l-Merîniyye, Rabat 1972
FÂSÎ, Muhammed, Neş'etü'd-devleti'l-Merîniyye, el-Mecelletü'l-beyyine 1962, Sayı: 8
FERHAT, Halima, Sabta des origines au XIVe siecle, Rabat 1993
HAREKÂT, İbrâhim, el-Mağrib abre't-târîh, c.II-III Dârülbeyzâ 1405/1985,
HARÎRÎ, Muhammed İsa el-, Tarihü'l-Mağribi'l-İslâmî ve'l-Endelüs fi'l-asri'l-Merînî, Kuveyt 1405/1985
İBN BATTUTA, Tuhfetü'n-nuzzâr, c.II, Mısır h.1322
İBN HALDÛN, Abdurrahman b.Muhammed (808/1406), Kitâbü'l- İber ve dîvânü'l-mübtede' ve'l-haber fî eyyâmi'l- Arab ve'l- Acem ve'l-Berber ve men âsârahum min zevi's-sultâni'l-ekber, I-VII, Bulak 1284
İBN HALDÛN, Mukaddime (trc.Süleyman Uludağ), c.I-II, İstanbul 1982
İBN İZÂRÎ, el-Beyânü'l-muğrib, Tıtvân 1960
İBN ŞAKRÛN, Rıdvan, Şi'ru's-selâtîn ve'l-ümerâi'l-Merîniyyîn, Rabat 1986
İBNÜ'L-HATÎB, el-İhâta (nşr. M. Abdullah İnân), c.IV, Kahire 1393·98/1973-78
İBNÜ'L-KÂDİ, Ebü'l Abbas Ahmed b.Muhammed el-Miknâs (1025/1616), Cezvetü'l-iktibâs min zikri men halle mine'l-a'lâm medinete Fas, Rabat 1973
İNÂN, Muhammed Abdullah, Nihâyetül'l-Endelüs, Kahire 1987
JULİEN, Charles André, Histoire de l'Afrique Blanche des origines à 1945, Paris 1976
JULİEN, Charles André, Le Maroc face aux impérialismes (1415-1956), Paris 1978
KABLY, Muhammed, Benî Merîn (ma'lemetü'l-Mağrib), c.V-VI, Rabat 1413/1992
KENNUN (Gennun), Abdullah, Benû Merîn Asluhum ve mevâtınuhum, Mecelle ed-Dârre, Riyad 1984
KETTÂNÎ, Muhammed b.Cafer, Selvetü'l-enfâs, c.II-III, Fas 1316
LE BON, Gustave, La Civilisation des Arabes, Paris 1996
LE TOURNEAU, Roger, Fas fi asri Benî Merîn (trc.Nikola Ziyâde), Beyrut 1967
LÉVİ-PROVENÇAL, E., Les Historiens des chorfa, Paris 1922
LÉVİ-PROVENÇAL, E.-G.S.Colin, ‚Fas”, İslam Ansiklopedisi (İA), IV,486-496,504-508
267
İsmail CERAN
LUGAN, Bernard, Histoire du Maroc, Paris 2000
MAKDÎŞ, Mahmûd, Nüzhetü'l-enzâr fî ‘acâ’ibi't-tevârih ve'l-ahbâr (nşr. Ali ez-Zevârî-Muhammed Mahfûz), Beyrut 1988
MAKKARÎ, Ebü'l-Abbas Şihâbüddîn Ahmed b.Muhammed el-, Nefhu't-tîb min ğusni'l-Endelüs (nşr.M.Abdülhamîd), c.VI, Kahire 1949
MARÇAİS, Georges, ‚Merînîler", İslam Ansiklopedisi (İA), c.VII, s.763-766
MARÇAİS, Georges, L’Art Musulman, Paris 1991
MARÇAİS, Georges, La Berbérie Musulmane et l'Orient au Moyen Age, Paris 1946
MASSİGNON, Louis, Le Maroc dans les premières années du XVIe siecle, Alger 1906
MENÛNÎ, Muhammed el- Varakat ani'l-hadarati'l-Mağribiyye fî asri Benî Merîn, Rabat 1979
MENÛNÎ, Muhammed el-, "Nüzumu'd-Devleti'l-Merîniyye", el-Bahsü'l-ilmî, Sayı: 2, Rabat 1954, Sayı: 3, 1965 Sayı: 4-5
MİEGE Jean-Louis, Le Maroc, Paris 1965
MONTAGNE, Robert, Les Berbères et le Makhzen dans le sud du Maroc, Paris 1930
MUNİS (MÛ’NİS) Hüseyin, Tarihü’l-Mağribi ve hadâratühü min gubeyli’l-fethi’l-islâmi ile’l-ğazvi’l-Fransî, c.II/3; III/2, Beyrut 1412/1992
ÖZAYDIN, Abdülkerim, "Ebû İnân el-Merînî", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), c.IX,s.169
ÖZDEMİR, Mehmed,,"Endülüs", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), c.XI, s.211-225
SALİM, Seyyid Abdülaziz, el-Mağribü’l-kebîr fi'l-asri'l-İslâmî, c.II, Beyrut 1981
SAUVAGET, Jean, İslam Dünyası Kısa Kronolijisi (trc. S.K.Yetkin-F.R.Unat), Ankara 1963
SELÂVÎ (NÂSİRÎ), Ebü'l-Abbas Ahmed b.Hâlid es- (1315/1897), Kitâbü'l-İstiksâ li ahbâri'd- düveli'l-Mağribi'l-aksâ (nşr.Cafer en-Nâsırî-Muhammed en-Nâsırî), c.III-IV, Dârülbeyzâ 1955
SHATZMİLLER, Maya, , "Marinides" Eİ2 (Fr.),c.VI,s.556-559
ŞAKRÛN, Muhammed b., Mezâhirü's-sekafati'l-Mağribiyye dirâse fi'l-edebi'l-Mağribî fi'l-asri'l-Merînî, Casablanca 1985
TÂZİ, Abdülhâdi et-, Câmi ü'l-Karaviyyîn el-Mescid ve'l-câmi'a bi medîneti Fas, c.I-II, Beyrut 1973
Merînîler Devleti 268
TERRASSE, Henri, Histoire du Maroc, Casablanca 1950
ULUDAĞ, Süleyman, ‚İbn Haldûn‛, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), c.XIX, s.538-543
YILDIZ, Hakkı Dursun, Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi, c.XIII, İstanbul 1986
YİĞİT, İsmail, İslâm Tarihi, c.IX, İstanbul 1995
YVER, G., ‚al-Maghrib‛, Eİ (Fr.),c.VI,s.1180
ZAMBOUR, Edward Von, Manuel de généologie et de chronologie pour l'histoire de l'İslam, Hannover 1955
ZEBÎB, Necib, el-Mevsû’atü'l-‘âmme li- târîhi'l-Mağrib ve'l-Endelüs, III, Beyrut 1415/1995
ZİRİKLÎ, el-A'lâm, I-VIII, Beyrut 1984

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com