Buradasınız

TÜRKİYE’DE SİYASAL-TOPLUMSAL DEĞİŞMELER BAĞLAMINDAMODERN EDEBİYATIN DOĞUŞU VE ANADOLU’YA AÇILMA SÜRECİ - KÖKENLERİ VE ETKİLERİ

THE RISE OF MODERN LITERATURE IN TURKEY WITHIN THE CONTEXT OF POLITICAL AND SOCIAL CHANGES – ITS ROOTS AND EFFECTS

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4429
Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
While Tanzimat (The Reforms of 1846 during the Ottoman Empire) gave birth to modern literature in Turkey, political factors played a crucial role in its development. This article tries to explore the birth roots of fiction writing in Turkey in the beginning of 19th century and study the effects of social-political medium in 1950s on literature. Primarily, the Western effect on political life started with Tanzimat period and thus becoming prevalent in other social spaces as well as modern literature and the art of fiction in particular. As is known, although its roots were deep in Istanbul, the expansion of Turkish literature towards Ankara together with the outbreak of Indepedence War accelerated with the establishment of new Republic right after the victory. The educational opportunities became widespread throughout the country as the new Republic adopted an ideology that took the villagers as the focal point. Against this background, with the establishment of “Köy Enstitüleri” (Village Institutes) this trend gained a new impetus and new writers flourished from the bosom of Anatolia. Thus, this enabled scholars to develop an “emic” at Anatolia. The aim of this article is to study how and in what ways non-literary events like social-political in Turkey have affected Turkish literature. Within this framework, the article discusses the problematic, spatial and thematic changes arose in Turkish literature and the consequences of these results.
Abstract (Original Language): 
Osmanlı’da siyasal-toplumsal açıdan önemli bir kavşak olan Tanzimat hareketi aynı zamanda modern edebiyatın doğuşu açısından da gerçek bir yol ayrımıdır. Bu çalışmada, Türkiye’de modern edebiyatın yaklaşık yüz yıllık serüveni ele alınmakta bu serüvenin kökenleri, etkileri ve geleceği siyasal-toplumsal gelişmelerle bağlantılı olarak irdelenmektedir. Bu bağlamda, Türkiye’de roman sanatının doğuşunun kökenleri ve 1909’dan 1930’lara uzanan dönemdeki toplumsal siyasal ortam üzerinde durulmaktadır. Türk edebiyatında yeni bir canlanma, bir doğuş gereklidir; ne var ki, romanda köye yönelişin ortaya çıkması için bir “halka doğru” hareketinin toplumsal-siyasal temellerinin oluşması, bunun için de Anadolu’da bir milli hareketin başlaması, bu yönelişin güçlü bir düşünsel-siyasal akım halini aldığı 1920’lere kadar beklemek gerekecektir. Milli Mücadele ile birlikte Ankara’nın öne çıkması, bu kentin kurtuluştan sonra başkent olması, kurulan Cumhuriyet’in “köycülük davası” da edebiyatımız üzerinde etkili olmuştur. Ayrıca, “Anadolu’ya” sloganlı “Memleket Edebiyatı”nın, eğitimin belli bir kesimin ayrıcalığı olmaktan kurtarılıp geniş yığınlara mal edilmesiyle hızlandığı görülüyor. Artık, edebiyatçıların İstanbullu oluşu değişmekte, tüm Anadolu’dan şair ve yazar edebiyat dünyasında belirmektedir. Makale ile amaçlanan, Tanzimat’tan başlayıp 1950’lere kadar toplumsal değişme, siyasal gelişme vb. gibi temelde edebiyat dışı etkenlerin Türk edebiyatını ne yönde etkilediğini irdelemektir. Bu bağlamda, Türk edebiyatının, “şehirlisi olduğu” İstanbul’dan, Ankara’ya, daha sonra da en uzak köşelerine kadar tüm Anadolu’ya yaygınlaşmasının nedenlerini ve bu yönelişin sonuçlarını sergilemektir.
83-99

REFERENCES

References: 

Ahmet Cevdet PaĢa (1980), Ma'rûzât, Ġstanbul
Ahmet Mithat Efendi (1964), ġark Dergisi, s.1, 1880, Türk Dili Dergisi, s.154, 1 Temmuz 1964, sf.
618
AKġĠN, Sina (1980), Jön Türkler ve Ġttihat ve Terakki, Gerçek Yayınevi, Ġstanbul,
ALANGU, Tahir (1968),Ömer Seyfettin: Ülkücü Bir Yazarın Romanı, May Yayınevi, Ġstanbul,
ALĠ, Sabahattin (1965), Kuyucaklı Yusuf, Varlık Yayınları, Ġstanbul
DOĞAN, Mehmet H. (1973), Tekrarın Tekrarı, Dost Yayınevi, Ankara
EMĠL, Birol (2009), Son Dönem Osmanlı Aydını Mizancı Murad Bey, Kitabevi Yayınları, Ġstanbul
GÖKġEN, Enver Naci (1964), “Ġlk Gerçekçi Romanımız: Araba Sevdası”, Türk DiliDergisi, s.154, 1
Temmuz ( 1964)
KIRBY, Fay (1962),,Türkiye‟de Köy Enstitüleri, Ġmece Yayınları, Ġstanbul, 1962
KUDRET, Cevdet (1970),Türk Edebiyatında Hikaye ve Roman, 1. Cilt, Dünya Kitapları, Ġstanbul.
NACĠ, Fethi (1981),Türkiye‟de Roman ve Toplumsal DeğiĢme, Gerçek Yayınevi, Ġstanbul
Ismail Habib (Sevük) (1941), Avrupa Edebiyatı ve Biz – GarptanTercümeler, C.2, Remzi Kitabevi,
Ġstanbul
Nabizade Nazım. (2004),Karabibik – Zehra, Ġlya Yayınları, Ġzmir, 2004.
Namık Kemal,“Celal, Önsöz”, 1891. Türk Dili Dergisi, s.154, 1 Temmuz (1964)
ONGER, Fahir (1984),içinde, Ebubekir Hazım Tepeyran, Küçük PaĢa, De Yayınevi, Ġstanbul
Ömer Seyfettin (1999),Bütün Eserleri: Hikâyeler III, Dergâh Yayınevi, Ġstanbul,
ÖZDEMĠR, Emin (1980),Türk ve Dünya Edebiyatı, A.Ü. S.B.F Yayınları, Ankara
ÖZÖN, Mustafa Nihat (1964) , “Türk Romanı Üzerine”, Türk Dili Dergisi, s.154, 1 Temmuz (1964)
TANPINAR, Ahmet Hamdi (1977),Edebiyat Üzerine Makaleler, Dergah Yayınevi, Ġstanbul
TANPINAR, Ahmet Hamdi (2001),19‟uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Çağlayan Kitabevi, Ġstanbul
TANPINAR, Ahmet Hamdi (1964), “Roman ve Romancı Üzerine Notlar”, Türk Dili Dergisi,
Roman Özel Sayısı, S:154, 1 Temmuz,(1964), s.651-656.
Türkiye’de Siyasal-Toplumsal Değişmeler Bağlamında Modern Edebiyatın
Doğuşu ve Anadolu’ya Açılma Süreci - Kökenleri ve Etkileri 99
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/3, Winter 2013
TAHĠR, Kemal (1974), “ġiirler”, Türkiye Defteri Dergisi, S.7, Mayıs, (1974), s.31-32
TEPEYRAN, Ebubekir Hazım. (1984),Küçük PaĢa, De Yayınevi, Ġstanbul
TĠMUR, Taner (2002),Osmanlı - Türk Romanında Tarih, Toplum ve Kimlik,Ġmge Kitabevi, Ankara
TUNAYA, Tarık Zafer (2000),Türkiye‟de Siyasal Partiler, Cilt 3, ĠletiĢim Yayınları

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com