Buradasınız

ATATÜRK DÖNEMİ’NDE TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN ULAŞIM POLİTİKASINA GENEL BİR BAKIŞ

A GENERAL OVERVIEW OF THE TRANSPORTATION POLICY OF THE TURKISH REPUBLIC IN THE ATATÜRK ERA

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4549

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
As the economic activities take the first place in the social and economic development of a country, public works take the second place. Transportation (“münakâle”) has an important place in the area of public works. Transportation system and services provided by this system are important determiners of development levels of countries, because transportation system, not only fulfils the needs of people, but also substantially affects the economic activities from their production to their consumption. Since its foundation, the Turkish Republic, even in the periods of economic depression, has placed particular importance to the development of transportation system. An inadequate and underdeveloped transportation system was taken over from the Ottoman State. This inadequate and underdeveloped transportation network could not withstand the destructive effects of long wars. Furthermore, majority of the railroads and land roads that the Ottoman State had built with great sacrifices were in the lands lost in the Balkan Wars and the First World War. The Turkish Republic gave priority to railroads in their transportation policy, because during the Ottoman era, the foreign investors were effective in the construction and management of the railroads in Anatolia and Rumelia and primary intention of the founders of the Republic, who aspired a national state, was to nationalize the railroads belonged to foreign investors and to construct new railways. The transportation policy of Turkey did not consist only of railroads. Despite its limited means, the Republic tried to develop the land, maritime and airline transportation. In this study, activities in these areas during the Atatürk Era will be discussed.
Abstract (Original Language): 
Bir ülkenin soysal ve ekonomik açıdan gelişmesinde birinci sırayı ekonomik faaliyetler aldığı gibi ikinciliği de bayındırlık çalışmaları almaktadır. Bayındırlık çalışmaları içerisinde ulaşım, eski tabiri ile münakâle, önemli bir yer tutmaktadır. Ulaştırma sistemi ve bu sistemin ürettiği hizmetler ülkelerin gelişmişlik düzeylerini belirleyen önemli bir göstergedir. Çünkü ulaştırma sistemi insanların ihtiyaçlarının karşılanmasını sağladığı gibi, üretimden tüketime kadar diğer ekonomik faaliyetlerin işleyişini, bazı hallerde vücut bulmasını büyük oranda etkilemektedir. Türkiye Cumhuriyeti kuruluşundan itibaren, en sıkıntılı ve yokluk dönemlerinde bile, ulaşım sistemini geliştirmeye özel bir önem vermiştir. Osmanlı Devleti’nden miktar bakımından çok yetersiz, kalite bakımından da çok geri bir ulaşım sistemi devralınmıştır. Ülkenin eksik ve yetersiz olan ulaşım şebekesi, uzun süren savaşların getirdiği yıpranma bozulmaya karşı koyamamıştır. Ayrıca, İmparatorluğun, büyük fedakarlıklara katlanarak inşa ettirdiği demiryolları ve karayollarının büyük bir kısmı, önce Balkan Savaşları sonra da I. Dünya Savaşı yenilgilerinde kaybedilen topraklarda kalmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin ulaşım politikasında öncelik demiryolu siyasetinin olmuştur. Çünkü İmparatorluk döneminde Anadolu ve Rumeli’de bulunan demiryollarının yapım ve işletmesinde yabancı yatırımcılar etkili olmuştur. Bu nedenle milli bir devlet amaçlayan Cumhuriyetin kurucularının öncelikli hedefi yabancı işletmelerin elindeki demiryolları devletleştirmek ve ardından yeni hatlar açmak olmuştur. Şüphesiz ki, Türkiye’nin ulaşım politikasını sadece demiryolu oluşturmamaktadır. Elindeki kısıtlı imkânlarla öncelikle demiryolu politikası ile birlikte karayolları, denizyolları ve havayolları da geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada, Atatürk döneminde bu alanlarda yapılan faaliyetler değerlendirilmiştir.
345-364

REFERENCES

References: 

Resmi Yayınlar:
Düstur
1925-1926 T.C. Devlet Salnamesi
1926-1927 T.C. Devlet Salnamesi
1927-1928 T.C. Devlet Salnamesi
1930 T.C. İstatistik Yıllığı
1941-42 T.C İstatistik Yıllığı
T.C.Ulaştırmada 50.Yıl, Ankara, 1973
T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Deniz Ulaştırması, 1964
Dergi:
Demiryollar Dergisi, 1925-1951
Demiryol Dergisi, Ocak 1987-Aralık 1988
Bayındırlık Dergisi, 1934-1946
Demiryolcu Dergisi, Mart 1989-Ararlık 1992
Demiryollar ve Limanlar Dergisi, 1958-1961
Cumhuriyetin 10.Yılı Dergisi, 1933
Kitap:
Atatürk‟ün Söylev ve Demeçleri, I-III, Ankara,1997
Banguoğlu, Emin, Ulaştırma Politikası Dersleri, İzmir,1966
Barda, Süleyman, Münakale Ekonomisi, İstanbul, 1958
Ete, Muhlis, Münakalat, İstanbul,1938
İnan, Afet, Medeni Bilgiler, Ankara,1988
İnönü, İsmet, Hatıralar, c:II, İstanbul, 1987
İzbırak, Reşat, Türkiye-II, İstanbul, 1996
Onur, Ahmet, Türkiye Demiryolları Tarihi, İstanbul, 1958
Tarih IV, İstanbul,1934
Yıldırım, İsmail, Cumhuriyet Döneminde Demiryolları (1923-1938), Ankara, 2001
Yol Davamız/ 9 yılda 2000 km, Ankara, 1948
Atatürk Dönemi’nde Türkiye Cumhuriyeti’nin Ulaşım Politikasına… 363
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/2, Winter 2013
Makale:
Arı, Kemal, “Samsun-Çarşamba Demiryolunun Temel Atma Töreni ve Reisicumhur Gazi Mustafa
Kemal Paşa'ın Samsun Gezisi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Temmuz 1991.
s.609-622
Arslan, Mukaddes, “Milli Mücadele Tarihimizde Demiryolları ve Demiryolcular”, Cumhuriyet
Devrinde Demiryolları Sempozyumu, Yay.Haz.Mukaddes Arslan, Ankara, 2010, s.47-82
Çolak, Filiz,"Türkiye'de Karayolu Ulaşımı (1880-1940)", Türk Kültürü, sayı: 411,
Temmuz 1997, s.431-438
Erem, E.R., “Cumhuriyet 15, Devlet Demiryolları 11 yaşında” Demiryolları Dergisi, Ekim
1938, sayı:164-165, s.831-837
H.K. “Milli Demir Yol İnşa Politikamız ve Cumhuriyetin 17.Yılındaki Verimleri”,
Demiryolları Dergisi, Ekim 1940, sayı:187, s.219-233
H.K. “Cumhuriyetin Yüksek Eserleri Önünde 15.Yıldönümü Tesis Hazırlıkları” ,
Demiryolları Dergisi, Eylül 1938, sayı:789-794
H.K, “Kütahya-Balıkesir Hattının İşletmeye Açıldığı Gün”,Demiryolları Dergisi, Ekim
1938, sayı:164-165, s.931-934
H.K, “Cumhuriyet Hükümeti‟nin Demiryolu İnşa Politikası ve İlk 10 Yılda Ne Kadar
Demiryolu Yapıldı?”, Demiryolları Dergisi, Ekim 1938, sayı.164-165, s.920-925
H. K. “Cumhuriyet'in 5 Yılında (1933-1938) Demiryollarının Daha Ne Kadar Uzadı ve
Nerelere Kadar Yayıldı?” , Demiryolları Dergisi, Ekim 1938, sayı:164-165, s. 926
H. K. “Cumhuriyet'in 17. Yılında Diyarbakır-lrak Hattında inşaat Faaliyeti”, Demiryolları
Dergisi, Birinci teşrin 1940, sayı:187-188, s.278
Kalkay, Yakup, "Milli Sınırlar içinde Demiryollarına Genel Bir Bakış", Demiryolları Dergisi,
1943, sayı:224-226, s.64
Mendol, Arif', "Cumhuriyet Dönemi Ulaşım Modelleri", Cumhuriyet Dönemi Türkiye
Ansiklopedisi, İstanbul, 1985, cilt:10, s.2769-2772
Mühendis Nazır, “Samsun Sahil Demiryolları” Demiryolları Dergisi, Temmuz 1933, sayı:101,
s.247
Tekeli, İlhan-Selim İlkin, “Türkiye'de Ulaştırmanın Gelişimi”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye
Ansiklopedisi, c:X, Ankara, 1985, s. 2758-2768
Yakup, H., “Cumhuriyet Hükümetinin 10 Sene İçinde Anayurda Döşediği Yollar” Demiryolları
Dergisi, Ekim 1933,sayı:1044-105, s.544-545
Yavuz, Ünsal, “Askeri Strateji Bakımından Türkiye’deki Demiryolları”,I.Askeri Tarih
Semineri/Bildiriler II, Ankara,1983, s.184-185
Yavuz, Ünsal, “Cumhuriyet Devri Demiryolu Politikasına yaklaşım Biçimi”, Cumhuriyet Devrinde
Demiryolları Sempozyumu, Yay.Haz.Mukaddes Arslan, Ankara, 2010, s.83-90
Yenigün, Mehmet Emin, “1856’dan 1987’ye Demiryollarımız/Türkiye’de Demiryolları Ulaşımının
Tarihi”, Demiryolları Dergisi, Mayıs 1987, sayı:736, s.4-9
364 Filiz ÇOLAK
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/2, Winter 2013
Yıldırım, Seyfi, “Cumhuriyet Devri Demiryollarının Gelişiminde Etkili Olan Faktörler”,
Cumhuriyet Devrinde Demiryolları Sempozyumu, Yay.Haz.Mukaddes Arslan, Ankara,
2010, s.93-100
Zengin, Servet, "Devlet Demiryolları Otuz Yaşına Basarken" , Kalkınan Türkiye, Mart 1957,
sayı:29, s.9-15
"Türkiye’de Yol Faaliyeti", Bayındırlık işleri Dergisi, yıl: 2, sayı: 5, İlkteşrin 1935, s.21-34
“Münakale İşlerine Umumi Bir Bakış”, Bayındırlık Dergisi, yıl:5, sayı:5, Ekim 1938, s.29
“Türkiye’de yol işleri”, Bayındırlık Dergisi, yıl:3, sayı:5, Ekim 1936, s.41-56
“Yol İşleri” Bayındırlık Dergisi, sayı:5, Ekim 1938, s.247
“Şoseler”, Bayındırlık İşleri Dergisi, yıl:4, Sayı:5, Ekim 1937, s.42.
“Nafıa Vekaleti’nin Kuruluşundan İtibaren Bugüne Kadar Geçirdiği Muhtelif karakteristik
Devirleri”, Bayındırlık Dergisi, yıl:5, Ekim 1938, s.16-24
“Cumhuriyet Devrinde Demiryolları”, 10.Yıl Dergisi, 1933, s.131-133
"Demiryolları", Bayındırlık Dergisi, Aralık 1948, s.65
"Nafta Vekâletinin Kurulusundan itibaren Bugüne Kadar Geçirdiği Muhtelif Karakteristik
Devirler" , Bayındırlık Dergisi, Ekim 1938, sayı:5, s.16-24.
“Cumhuriyet'in 17. Yılı, Demiryollarının Son iki Senelik işletme Neticeleri”, Demiryolları Dergisi,
Ekim 1940, sayı:187-188, s.210-213,278-294
"Son Beş Senede Devlet Demiryollarımız”, Demiryolları Dergisi, Mart 1937, sayı:154, s.419-422
"Türkiye'de Nafıa İşleri", Demiryolları Dergisi, Mart 1937, sayı:154, s.1-8 1
“Demiryollarımız 132 Yaşında” s.5-7
“Devlet Demiryolları”, Bayındırlık İşleri Dergisi, Ekim 1936, sayı:5, s.179-191
"Cumhuriyetin Münakalat Ekonomisi", Demiryolları Dergisi, sayı: 236-238, 1944, s. 8-9.
“Türkiye'de Nafıa İşleri”, Demiryolları Dergisi, sayı: 145, Mart 1937, s.1-8 s.373-378
“Cumhuriyetin Münakalat Ekonomisi”, Demiryolları Dergisi, sayı: 236-238, 1944, s.8-9
Tez:
As, Efdal, Cumhuriyet Dönemi Ulaşım Politikaları(1923-1960), DEÜ, Atatürk İlkeleri ve
İnkılap Tarihi Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İzmir, 2006

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com