Buradasınız

Anasayfa » Content

MİLLÎ MÜCADELE SÜRECİNDE TÜRK - İNGİLİZ REKABETİ: KÜRT SORUNU

TURCO-BRITISH RIVALRY DURING THE NATIONAL STRUGGLE: KURDISH QUESTION

Journal Name:

  • Türkiyat Mecmuası

Publication Year:

  • 2013

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
During the last period of the Ottoman Empire, two major problems appeared: Armenian and Kurdish problems. While these issues were initially independent from each other, they eventually became two important problems mutually supporting and affecting one another over time. Imperial forces, Armenians, Kurds, Arabs and Jews have asked to become Oriental policies as soon as possible application tools. The United Kingdom, used easily Armenians, Arab and Jews for its political aims, also wanted to separate the Kurds from Turks but could not be successful. This article is reviewed along the Turkish-British Struggle during the National Struggle over the Kurds and described how the Kurds did not become a tool for neutralize the national movement. Most of the Kurds did not support the British policies, the United Kingdom used the supporters of the Arap Independence, Armenian nationalist and Zionism throughout its imperial interests and policies but it failed to start a rebellion among the Kurds.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Osmanlı Devleti’nin son döneminde iki önemli sorun ortaya çıkmıştı: Ermeni ve Kürt Sorunu. Bu sorunlar başlangıçta birbirlerinden bağımsız sorunlar iken zaman içinde birbirini destekleyen ve birbirini etkileyen iki önemli sorun haline gelmişti. Emperyal güçler, Ermeniler, Kürtler, Araplar ve Yahudileri kısa sürede Şark politikalarının uygulama araçları haline getirmek istediler. Ermeni, Arap ve Yahudilerin önemli bir kısmın kullanmakta zorlanmayan İngiltere, Millî Mücadele boyunca Kürtleri de kullanmak ve Türklerden ayırmak istemiş, fakat başarılı olamamıştı. Bu makalede Millî Mücadele boyunca Türk-İngiliz rekabeti incelenmiş olup, Kürtlerin, millî hareketi etkisizleştirmek için kullanılmalarına nasıl alet olmadıkları anlatılmıştır. Kıyasıya devam eden rekabette Kürtlerin ekserisi her türlü İngiliz politikalarına alet olmamışlardı. İngilizler, emperyal çıkarları doğrultusunda, Arapların bağımsızlık isteyenlerini, Ermeni milliyetçilerini ve Siyonizmi kullandıkları halde Kürtleri isyan ettirmeyi başaramamışlardır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_190861_23_pp_109-140.pdf
  • 1
109-140
  • Turkish

REFERENCES

References: 

A- ARŞİV BELGELERİ
1. BOA
BOA. DH. EUM. AYŞ, 28/65.
BOA. DH. MKT, 2718/36.
BOA. DH. ŞFR, 628/34.
BOA. DH. ŞFR, 632/103.
BOA. MV, 216/39.
BOA. MV, 217/80.
2. YAYINLANMIŞ ARŞİV BELGELERİ
Bilal Şimşir, Lozan Telgrafları I (1922–1923), TTK, Ankara, 1990.
Nihat Erim, Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri: Osmanlı
İmparatorluğu Antlaşmaları, C.1. Ankara, 1953.
Harp Tarihi Vesikalar Dergisi, Vesika:130, sayı:6; Vesika no: 233, sayı:10.
TBMM ZC, C. 26.
TBMM GCZ, C.1 ve C.3. (1920,1923)
3. GAZETELER
İkdam, 6 Mayıs 1921.
İrade-i Milliye, 5 Kanun-i Evvel 1920.
İrade-i Milliye, 21 Eylül 1919.
Tevhid-i Efkâr, 17 Teşrin-i Sani 1921.
Tevhid-i Efkâr, 3 Kanun-i Evvel 1919.
Tevhid-i Efkâr, 6 Eylül 1922.
138
Türkiyat Mecmuası, C.23/Bahar, 2013
B- ARAŞTIRMA VE İNCELEME ESERLER
AKŞİN, Sina, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, C. II, Cem Yayınları,
İstanbul, 1992.
AKYOL, Taha, Ama Hangi Atatürk, Doğan Kitap, İstanbul, 2007.
ARSAN, Nimet, Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri, C. 4, y. y., t. y.,
BAYTOK, Taner, İngiliz Kaynaklarında Türk Kurtuluş Savaşı, Başnur
Matbaası, Ankara, 1970.
DAVUTOĞLU, Ahmet, Stratejik Derinlik, Küre Yayınları, İstanbul, 2001.
DURU, Orhan, Amerikan Gizli Belgelerinde Türk Kurtuluş Yılları, İstanbul,
1978.
GİRİT, Oya, Milli Mücadele Dönemi Kürtçülük Hareketi, (Marmara
Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Basılmamış Doktora
Tezi),İstanbul, 1994.
GÖLDAŞ, İsmail, Lozan “Biz Türkler ve Kürtler”, Avesta, İstanbul,2000.
GUENTER, Lewy, 1915 Osmanlı Ermenilerine Ne Oldu?, Timaş, İstanbul,
2011.
Halil Halid, İngilizlerin Osmanlıyı Yok Etme Siyaseti, (Haz. Orhan Sakin),
Ekim, İstanbul, 2011.
HANIOĞLU, Şükrü, Bir Siyasal Düşünür Olarak Dr. Abdullah Cevdet ve
Dönemi, İstanbul, 1982.
HATEMİ, Nilüfer, Mareşal Fevzi Çakmak ve Günlükleri, C. 2, YKY, İstanbul,
2002.
HİLAV, Selahattin, “Düşünce Tarihi”, Türkiye Tarihi, (Yay., yön. Sina Akşin),
C.4, Cem Yayınevi, İstanbul, 1997.
JAESCHKE, Gootthard, Kurtuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri, (Çev. Cemal
Köprülü), TTK, Ankara, 1991.
KARA, İsmail, Türkiye’de İslamcılık Düşüncesi, I, Kitabevi, İstanbul, 1997.
KARABEKİR, Kâzım, İstiklal Harbimiz, Mert Yayıncılık, İstanbul,1988.
KURUBAŞ, Erol, Kürt Sorununun Uluslararası Boyutu ve Türkiye, Nobel,
Ankara, 2004.
139
Türkiyat Mecmuası, C. 23/Bahar, 2013
KÜRKÇÜOĞLU, Ömer, Türk - İngiliz İlişkileri (1919-1926), A.Ü. SBF
Yayınları, Ankara, 1978.
LAZAREV, M. S., Emperyalizm ve Kürt Sorunu (1917-1923), (Çev. Mehmet
Demir), Özge, Ankara, 1989.
MANGO, Andrew, Atatürk, Sabah Yayınları, İstanbul, 2000.
MENEK, Abdülkadir, Kürt Meselesi ve Said Nursi, Nesil, İstanbul, 2012.
MESUT, Ahmet, İngiliz Belgelerinde Kürdistan 1919-58, Doz, İstanbul, 1992.
MUTLUÇAĞ, Hayri, “Sivas Kongresi’nin Tutanak ve Kararları VI”, Belgelerle
Türk Tarihi Dergisi, (BTTD) Sayı: 67–68, 1973.
RIZA NUR, Grew, Joseph C., Lozan Barış Konferansı’nın Perde Arkası 1922-
1923, Örgün, İstanbul, 2003.
OLCAY, Osman, Sevr Antlaşmasına Doğru, A.Ü. SBF Yayınları, Ankara,
1981.
ÖKE, Mim Kemal, Ermeni Sorunu 1914-1923, TTK, Ankara, 1991.
ÖKE, Mim Kemal, İngiltere’nin Güneydoğu Anadolu Siyaseti ve Binbaşı
E.W.C. Noel’in Faaliyetleri (1919), TKAE Yayınları, Ankara, 1988.
ÖKE, Mim Kemal, Musul - Kürdistan Sorunu 1918–1926, İz Yayınları,
İstanbul, 1995.
ÖZDEMİR, Bülent, İngiliz İstihbarat Raporlarında Fişlenen Türkiye, Yeditepe,
İstanbul, 2008.
SATAN, Ali, İngiliz Yıllık Raporlarında Türkiye 1920, (Çev. Burak Özsöz),
Tarihçi Kitabevi, İstanbul, 2010.
SEKBAN, Mehmet Ş., Kürt Meselesi, Ankara, 1979.
SONYEL, Salahi R., Gizli Belgelerle Lozan Konferansı’nın Perde Arkası, TTK,
Ankara, 2006.
SONYEL, Salahi R., Kurtuluş Savaşı Günlerinde İngiliz İstihbarat Servisi’nin
Türkiye’deki Eylemleri, TTK, Ankara, 1995.
SONYEL, Salahi R., Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika II, TTK, Ankara,
2003.
ŞİMŞİR, Bilal N., İngiliz Belgelerinde Atatürk, Ocak / Eylül 1921, C.III, TTK,
Ankara, 1979.
140
Türkiyat Mecmuası, C.23/Bahar, 2013
TANSEL, Selahattin, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, C.I, MEB, İstanbul,
1991.
Tarihte Türk-İngiliz İlişkileri, Gnkur. Basımevi, Ankara, 1975.
TOYNBEE, Arnold J., Türkiye -Bir Milletin Yeniden Doğuşu- (Türkçesi:
Kasım Yargıcı), Milliyet Yayınları, İstanbul, 1971.
TUNAYA, Tarık Zafer, Türkiye’de Siyasal Partiler, C.I, Hürriyet Vakfı
Yayınları, İstanbul, 1984.
TUNAYA, Tarık Zafer, Türkiye’de Siyasal Partiler, C.II, Hürriyet Vakfı
Yayınları, İstanbul, 1986.
TURAN, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, 2. Kitap, Ankara, 1992.
ULUBELEN, Erol, İngiliz Gizli Belgelerinde Türkiye, Cumhuriyet, İstanbul,
2006.
URSAVAŞ, Ali Saip, Kilikya Dramı ve Urfa’nın Kurtuluş Savaşları,
Genelkurmay Basımevi, Ankara, 2000.
ZEYREK, Suat, “The Role of Kurds in the Struggle for the Foundation of
Turkish Republic”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, C: 2,
No. 1, Karabük Üniversitesi, Mart 2013.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com