FEMALE REPRESENTATIVES OF TRADITIONAL FOLK INSTRUMENTS
(SAZ): IN THE REPRESENTATION OF SİPSİLİ, UYGUNCAKLI DÜDÜK,
DELBEK and BAĞLAMA
Journal Name:
- Rast Müzikoloji Dergisi
Key Words:
Keywords (Original Language):
Author Name |
---|
Abstract (2. Language):
Folk instruments, which play an important role in the production and transfer
of music, are cultural products that sometimes give voice to non-expressible feelings,
save time for remembering the lyrics, increase the joy by adding to the sound, and
sometimes maintain the rituals and serves as a means of communication. The
materials they are made from, their shape and sound, they bear the traces of society
and they are also the most important indicator of character of music. As ancient as
humanity in terms of existence, they are the proof of cultural values of humanity with
their rich variety. Besides the variety of our traditional folk instruments that take on
the primary task in continuation of musical tradition, they have representatives too.
Such representatives sometimes take the name of the traditional art which they
produce and sometimes they are called by the name of the folk instrument they play;
they show themselves by various names and qualities such as minstrel, bard, tambourine (tef/def) player, tabor (deblek/delbek) player, reed (sipsili) player,
uyguncak player
The representatives, who contribute to the creation and maintenance of
traditional music in company with the traditional folk instruments, represent their
instruments by remaining loyal to their cultural identities as well as their social roles.
The places where they produce music with such traditional instruments ranges
depending on mentioned indicative elements in indoor-outdoor verbal cultural
environments such as village wedding, henna night, farewell ceremonies for soldiers,
city/town festivals, culture houses, places of worship, high pastures, nomad camping
sites, etc. In this point, when we look at the adventure of our traditional folk
instruments, we see that women take over the role of representative and even though
they create special expression styles in terms of music and lyrics during this
adventure, they do not have a room for themselves under such roof.
In this context, considering the fact that although female representatives of
traditional folk instruments have moved to big cities or their local characteristics
have somehow changed even though they continue living in their hometowns, they
are a part of this tradition with their current characteristics and productions styles; we
want to keep such musical soul alive, which has existed in all periods and will
continue to exist, to make artistic identities of female representatives visible and to
accompany to their existence stories. Date obtained via field records have been
analyzed within the contexts of expression styles of female representatives of
traditional folk music in the 21st century, their playing techniques, creation process of
their musical products, transfer methods, the function of music in the lives of such
female representatives and reflection of their female identities into music.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Müziğin üretilmesinde, aktarılmasında, temsilinde önemli rolü olan sazlar;
kimi zaman söze dökülemeyen duyguları dile getiren, sözleri hatırlamak için zaman
kazandıran, sese ses katarak coşkuyu artıran; kimi zaman da ritüelleri yürüten, sosyal
iletişime aracılık eden kültürel ürünlerdir. Meydana geldiği malzemesiyle, aldığı
biçimiyle, verdiği sesiyle yaşadığı toplumun izlerini taşıyan sazlar, müziğin
karakterinin de önemli belirleyicisidir. Varoluşuyla insanlık tarihi kadar eski, zengin
çeşitleriyle insanlığın kültürel değerlerinin kanıtıdır. Müzik geleneğinin
sürdürülmesinde birincil görevi üstlenen geleneksel sazlarımızın çeşitliliği kadar
temsilcileri de bulunmaktadır. Bu temsilciler, kimi zaman içinde bulundukları
geleneksel sanatın adını aldıkları gibi kimi zaman çaldıkları sazın adıyla anılır, âşık,
saz şairi, tefçi/defçi, delbekçi/deblekçi, sipsici, uyguncakçılar...gibi çeşitli isim ve
niteliklerle karşımıza çıkarlar.
Geleneksel müziğin oluşumuna ve sürekliliğine geleneksel sazları eşliğinde
katkıda bulunan temsilciler, sazlarını, kültürel kimliklerinin yanı sıra toplumsal
rollerine bağlı olarak da temsil ederler. Geleneksel sazlarını icrâ ettikleri ortamları
da, köy düğünleri, kına geceleri, asker uğurlamaları, il/ilçe şenlikleri, kültür evleri,
ibadethaneler, yaylalar, obalar… gibi açık-kapalı sözlü kültür ortamlarında sözünü
ettiğimiz belirleyici unsurlara bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu noktada,
geleneksel sazlarımızın izlediği serüvenine baktığımızda kadının da temsilci rolü
üstlendiğine, bu serüven içerisinde sazında-sözünde kendine özgü anlatım biçimi
yakaladığına tanık olsak da bu çatı altında kendisine ait bir odasının olmadığını
görürüz.Bu bağlamda, geleneksel sazların kadın temsilcileri her ne kadar
büyükşehirlere taşınmışsa ya da doğup büyüdüğü yöresinde yaşamaya devam ettiği
halde yerel özelliklerinin bir kısmı her ne kadar değişime uğramış olsa da bugünkü
özellikleri ve icrâ biçimiyle devam eden geleneğin bir parçası olduğu bilinciyle; her
dönemde varolmuş ve devam edecek olan bu müzikal ruhu diri tutmak, kadın
temsilcilerin sanatçı kimliklerini görünür kılmak, varoluş öykülerine eşlik etmek
istiyoruz. Alan kayıtlarından elde edilen veriler, geleneksel halk müzik geleneğinin
21. yüzyıl kadın temsilcilerinin söyleyiş stilleri, sazlarını icrâ teknikleri, müzikal
ürünlerinin oluşum süreci, aktarım biçimleri; müziğin yaşamlarındaki işlevi ve kadın
kimliklerinin müziğe yansıması bağlamında ele alınmıştır.
FULL TEXT (PDF):
- 1