Buradasınız

İŞLETMELERİN GÖRECELİ ETKİNLİKLERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ÖLÇÜLMESİ: İMALAT SANAYİNDE BİR UYGULAMA

EVALUATION OF RELATIVE EFFICIENCY OF BUSINESSES BY USING DATA ENVELOPMENT ANALYSIS: AN APPLICATION TO MANUFACTURING INDUSTRY

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1969
Abstract (2. Language): 
In study, quarterly data of year 2012 gathered from financial reports of 26 businesses –of which stocks being traded in Borsa İstanbul- operating through a sub-sector of manufacturing industry, namely “Stone and Earth Industry” was evaluated. Performance analysis of business is very vital on one hand for business owners or employers, managers, competitors and creditors and current and potential investors on the other. The aim of study is to evaluate performance of aforementioned businesses and make a comparison between their performance rates. In this context, Data Envelopment Analysis (DEA) is used to evaluate business efficiency, relative efficiency of input-output and determination of decision-making units. As Data Envelopment Analysis is relevant to input and output, input and output data included in study was collected in accordance with literature. Ratios such as current ratio, acid-test ratio, receivable turnover ratio, stock turnover ratio and total debt to total asset ratio were used as input data while ratios like net profit to total asset ratio, net profit to equity ratio and net profit to net sales ratio were used as output data. After analysis, full efficient firms were determined and necessary increase or decrease rates for input and output data were established in order to transform inefficient firms into efficient ones. In addition, it was shown that some firms were efficient during all periods while some others had varying levels of efficiency periodically.
Abstract (Original Language): 
Çalışmada, Borsa İstanbul’da işlem gören ve imalat sanayinin alt dallarından olan; “Taş ve Toprağa Dayalı Sektör’e ait 26 işletmenin 2012 yılına ait mali tablolarından veriler üçer aylık dönemler halinde incelenmiştir. İşletmelerin performansların analiz edilmesi, işletmenin sahipleri, yöneticileri, rakipleri ve kreditörleri açısından oldukça önemli olmasının yanı sıra mevcut ve potansiyel yatırımcılar için de önem arz etmektedir. Çalışmada söz konusu işletmelerin performanslarının ölçülmesi ve elde edilen performansların karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla işletmelerin etkinlikler, karar birimlerinin belirlenmesi ile girdi ve çıktıya yönelik göreceli etkinliklerinin ölçülmesine olanak tanıyan olanak tanıyan “Veri Zarflama Analizi” (VZA) yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Veri Zarflama Analizi girdi ve çıktıya yönelik olduğu için araştırmada kullanılacak girdiler ve çıktılar literatürle uyumlu olarak belirlenmiştir. Cari oran, asit-test oranı, alacak devir hızı, stok devir hızı ve toplam borçlar / toplam aktifler oranı girdi olarak kullanılırken net kar/ toplam aktif oranı, net kar/ öz sermaye oranı ve net kar/ net satışlar oranı ise çıktı olarak kullanılmıştır. Analiz sonucunda tam etkin çalışan firmalar tespit edilmiş olup, etkin olmayan firmaları etkin hale dönüştürmek için referans alınan firmalar ile girdi ve çıktılarda yapılması gereken artırma veya azaltma oranları saptanmıştır. Ayrıca çalışma sonucunda, bazı firmaların incelenen tüm dönemlerde etkin olduğu, bazı firmaların ise etkinliğinin dönemsel olarak değiştiği tespit edilmiştir.
527
550

REFERENCES

References: 

AKTAŞ,H., (2001), “İşletme Performansının Ölçülmesinde Parametrik Olmayan Bir Yaklaşım: Veri Zarflama Analizi”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 7(1), ss. 163-175.
ALTIN, H., (2010), “Küresel Kriz Ortamında İMKB Sınai Şirketlerine Yönelik Finansal Etkinlik Sınaması: Veri Zarflama Analizi Uygulaması”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10(2), ss. 15-30.
ATA H.A., YAKUT, E., (2009), “Finansal Performansa Dayalı Etkinlik Ölçümü: İmalat Sektörü Uygulaması”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 18, ss. 80-100.
ATAN, M., (2002), “Risk Yönetimi ve Türk Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, Ankara).
BAKIRCI, F., (2006), “Sektörel Bazda Bir Etkinlik Ölçümü: VZA ile Bir Analiz”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), ss. 199-217.
CHARNES, A.,COOPER, W.W., RHODES, E., (1978), “Measuring The Efficiency of Decision Making Units”, European Journal of Operational Research, 2(6), pp. 429-444.
CHARNES, A., COOPER, W.W., RHODES, E., (1981),"Evaluating Program And Managerial Efficiency: An Application of Data Envolopment Analysis to Program Follow Through ", Management Science, 27(6),pp. 668-697.
COELLİ,T.J., PRASADA RAO, D.S.,O’DONNELL, C.J., BATTESE,G.E., (2005) “ An Introduction to Efficiency and Productivity Analysis”, Springer, Second Edition, USA.
DWYER,L., FORSYTH, P., DWYER,W., (2010), Tourism Economics and Policy, Channel View Publications, Canada.
FARRELL, M.J., (1957), “The Measurement of Productive Efficiency”, Journal of the Royal Statistical Society. Series A (General), 120(3), pp. 254-255.
GÜLCÜ, A., COŞKUN, A., YEŞİLYURT, C., COŞKUN, S., ESENER, T., (2004), “Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Göreceli Etkinlik Analizi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(2), ss. 87-104.
İşletmelerin Göreceli Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Ölçülmesi: İmalat… 549
GÜLCÜ, A., TUTAR, H., YEŞİLYURT, C., (2004), Sağlık Sektöründe Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile Göreceli Verimlilik Analizi, (1. Baskı), Seşkin Yayıncılık, Ankara.
KASNAKLI,B.,(2002),“Stratejiler ile Performans Göstergelerinin Bütünlüğünü Sağlayan Bir Model:Dengeli Puan Kartı (Balanced Scorecard)”, Verimlilik Dergisi, Milli Prodüktivite Merkezi Yayını,No:2, Ankara.
KAYA, A., ÖZTÜRK, M., ÖZER, A., (2010), “Metal Eşya, Makine ve Gereç Yapım Sektördeki İşletmelerin Veri Zarflama Analizi ile Etkinlik Ölçümü”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (1), ss. 129-147.
KAYALIDERE K., KARGIN, S., “Çimento ve Tekstil Sektörlerinde Etkinlik Çalışması ve Veri Zarflama Analizi”,Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), ss. 196-219.
KESKİN Benli,Y., (2012), “Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği (TFV): Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış 12(3), ss. 369-382.
MCCONNELL, C.R., (1993), The Health Care Supervısor on Productivity, An Aspen Publication, Ind.
ÖZER, A., ÖZTÜRK, M., KAYA, A., (2010), “İşletmelerde Etkinlik ve Performans Ölçmede VZA, Kümeleme ve TOPSIS Analizlerinin Kullanımı: İMKB İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,14 (1), ss. 233-260.
PROKOPENKO, J.,(1987), Productivity Management, International Labou Office, Geneve.
SENGUPTA,J.K., (1999), “A Dynamic Efficiency Model Using Data Envelopment Analysis”, International Journal of Production Economics, 62(3), pp.209-218.
SİDDİQUİ, S.A., SİDDİQUİ, A.S., (2005), Managerial Economics and Financial Analysis, New Age International Publishers, New Delhi.
SOBA, M., AKCANLI,F., EREM,I., (2012), “İMKB’ye Kayıtlı Seçilmiş İşletmelere Yönelik Etkinlik Ölçümü ve Performans Değerlendirmesi: Veri Zarflama Analizi ve Topsis Uygulaması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, ss. 229-243.
ULUCAN, A., (2002), “İSO 500 Şirketlerinin Etkinliklerinin Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı; Farklı Girdi Çıktı Bileşenleri ve Ölçeğe Göre Getiri Yaklaşımları İle Değerlendirmeler”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 57(2), ss.185-202.
550 Ötüken SENGER – Alper TAZEGÜL – Ceyda YERDELEN KAYGIN
YALAMA, A., SAYIM, M., (2008), “Veri Zarflama Analizi ile İmalat Sektörünün Performans Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), ss. 89-107.
YALÇINER, K., ATAN,M., BOZTOSUN, D., (2005), “Finansal Oranlarla Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişki”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 27, ss. 176-187.
YILDIZ, A., (2005), “İMKB’de İşlem Gören Şirketlerin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Ve Malmquist Endeksi Yöntemleri İle Değerlendirilmesi”, 9. Ulusal Finans Sempozyumu, Nevşehir, ss.285-315.
YILDIZ,A., (2007), “İmalat Sanayi Şirketlerinin Etkinliklerinin Ölçülmesi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 9(2), ss. 91-103.
YOLALAN,R., (1993), İşletmelerarası Göreli Etkinlik Ölçümü, Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları No:483.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com