Journal Name:
- Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Para ikamesi, yabancı para ve parasal olmayan aktiflerin satın alınması şeklinde gerçekleşmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde para ikamesinin temel belirleyicisi, aşırı parasal büyümedir. Para talebinin üzerinde bir para arzı genişlemesi sözkonusu olduğunda, ulusal para değer kaybedeceğinden para ikamesi artmaktadır.
Bazı çalışmalarda ikame ile ikame edilebilirlik kavramlarına farklı anlamlar yüklenmiştir. Buna göre, para ikâmesi ulusal paranın % 100 oranında yabancı bir para ile değiştirilmesidir. Bu duruma örnek olarak Panama gösterilebilir. Sözkonusu çalışmalara göre, gelişmekte olan ülkelerin bir çoğunda olduğu gibi ulusal paranın sadece bir bölümünün yabancı para ile ikâme edilmesi, paranın ikâme edilebilirliği "currency substitutability" kavramı ile açıklanmalıdır (Mizen and Pentecost,1996:12-13). Çalışmamızda kullanılan kavram, para ikamesi olmasına rağmen ulusal paranın % 100 oranında ikame edildiği anlamını taşımamaktadır. Çünkü ulusal paranın %100 oranında bir başka yabancı para ile değiştirilmesi Türkiye'deki mevcut durumu yansıtmamaktadır.
Doğrudan para ikamesi, istikrarsız bir paradan istikrarını koruyan bir paraya geçiştir. Dolaylı para ikamesi ise yatırımcıların parasal olmayan finansal aktiflerinin değişimini kapsamaktadır (Mc Kinnon,1996:44). Dolaylı para ikamesinin temel belirleyicisi, faiz haddidir. Yerli tahvilin faiz hadlerindeki artış, yerli paranın fırsat maliyetini arttırmaktadır. Yurtdışı faiz haddinde düşüş ise yabancı para tutmanın fırsat maliyetini düşürmektedir. Bu durum, yerli para talebinde azalış, yabancı para talebinde artış anlamına gelmektedir (Ertürk,1991:19). Yabancı bono ve tahvil satın alınarak gerçekleştirilen para ikamesi, çalışmamızın kapsamı dışında tutulmuştur.
FULL TEXT (PDF):
- 1