Buradasınız

AHLAT AĞZI’NDA YER ADLARI

LOCATIONS NAMES IN AHLAT DIALECT

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2613

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
The names of the places give us clues about who lived around there before and also indicates the lifestyles of people with their point of view to the life. As the new settlers of Anatolia, The Turks have given new names or adapted the previous names of those areas into Turkish pronounciation during the process of naming this geograpy. The word ‘Anatolia’ is the best example of this adaptation. Another major point is the name of places including ‘bulak’ which are commonly seen all around Anatolia and also in Ahlat. This indicates that it is highly important for humans to have water in the location where they settle down. Ahlat, which is an old settlement, had hosted many civilizations. The usage of different languages had caused variety of namings. It is possible to see that variety in Ahlat, which is the entrance of the Turks into Anatolia. Although there are many different ideas about the source of Ahlat name, it is a strong possibility that it has derived from HLT in Arabic. Because the Ahlat word ,that means ‘mixed’, indicates the variety of nations who lives in that territory as well. The name of places in Ahlat is commonly in Turkish. Besides, Armenian words are also high in number. That is caused by a huge Armenian population who lived in this area until the beginnings of the 20th century. Furthermore; Turkish-Arabic, Turkish-Persian and Turkish-Armenian words are also common in use. In this study, those place names in Ahlat Dialect is going to be expounded.
Abstract (Original Language): 
Yer adları, o bölgede yaşayan insanların hayat tarzlarını, hayata bakış açılarını bize göstermekle birlikte daha önce orada kimlerin yaşadığıyla ilgili de ipuçları verir. Anadolu’yu vatan edinen Türkler, bu coğrafyayı adlandırırken ya Türkçe yeni adlar vermişler ya da o bölgenin eski adını Türkçe söyleyişe uygun hâle getirmişlerdir. Anadolu sözcüğü bu Türkçe söyleyişe en güzel örnektir. Dikkati çeken bir diğer nokta Anadolu’nun her yanında ve dolayısıyla Ahlat’ta da yaygın görülen bulak’lı yer adlarıdır. Bu da bize insanların yerleştikleri yerlerde suyun olmasına çok önem verdiklerini gösterir. Eski bir yerleşim yeri olan Ahlat, pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Farklı dillerin kullanılması adlandırmaları da çeşitli kılmıştır. Türklerin Anadolu’ya giriş kapısı olan Ahlat’ta bu çeşitliliği görmek mümkündür. Ahlat adının kaynağıyla ilgili birbirinden ayrı değerlendirmeler olsa da Arapça HLT kökünden gelmiş olması daha kuvvetli bir ihtimaldir. Çünkü karışık anlamına gelen ahlat sözcüğü o bölgede yaşayan milletlerin de çeşitliliğini göstermektedir. Ahlat’taki yer adlarına bakıldığında bu adların genellikle Türkçe olduğu görülür. Bunun yanında Ermenice sözcükler de önemli bir yer tutar. Bu durum bölgede 20. yüzyıl başlarına kadar hatırı sayılır bir Ermeni nüfusun yaşamasından kaynaklanmıştır. Ayrıca Türkçe-Arapça, Türkçe-Farsça ve Türkçe-Ermenice birleşik sözcükler de görülür. Bu çalışmamızda Ahlat Ağzı’nda geçen bu yer adları üzerinde durulacaktır.
585
594

REFERENCES

References: 

AKSAN, Doğan (1974), “Anadolu Yer Adları Üzerine En Yeni Araştırmalar”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1973-74, Türk Dil Kurumu yayınları, ss. 185-193, Ankara.
(2000), Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara.
AKAR, Ali (2006), “Renge Bağlı Yer Adlandırmalarında Muğla Örneği”, Muğla Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S:20, ss. 51-63.
ALİKILIÇ, Dündar (2008), Kubbetü’l-İslâm Ahlat, IV. Uluslararası Van Gölü Havzası Sempozyumu, Ahlat.
19 Sevan Nişanyan: www.nisanyanmap.com
Ahlat Ağzı’nda Yer Adları 593
BAŞKAN, Özcan (1970), “Türkiye Yer Adları Üzerine Bir Deneme”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, Türk Dil Kurumu yayınları S:319, ss. 237-251, Ankara.
CLAUSON, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirtinth- Century Turkish, Oxford.
DANKOFF, Robert (1990), Evliya Çelebi in Bitlis, Leiden:Brill.
— (1991), An Evliya Çelebi Glossary, Unusual Dialectal and Foreign Words in the Seyahat-Name, Leiden:Brill.
— (1995), Armenian Loanwords in Turkish, Wiesbaden.
— (2004), Evliya Çelebi Seyahatnamesi Okuma Sözlüğü (Katkılarla İngilizceden Çeviren: Semih Tezcan), TDAD 37, İstanbul.
EREN, Hasan (2010), Yer Adlarımzın Dili, Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara.
GÖMEÇ, Saadettin (2009), “Dede Korkut Kitabında Geçen Tartışmalı Bazı Yer Adları Üzerine”, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 29, ss.1-8.
HANİLÇE, Murat (2013), “Vatan Topraklarındaki İmza: Türk Yer adları Zile Kazası Örneği (1455-1575)”, Turkish Studies, (8/2), ss. 89-135.
İZOLİ, D. (1991), Ferheng, Kurdi-Tırki, Deng Yayınları, İstanbul.
Kâşgarlı Mahmud (2006), Divanü Lûgat-it-Türk, I-IV (Çeviren: Besim Atalay), Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara.
NİŞANYAN, Sevan (2010), Adını Unutan Ülke, Everest yayınları, İstanbul.
(2012), Sözlerin Soyağacı, Everest yayınları, İstanbul.
ÖLMEZ, Mehmet (2002), “Eski Türkçe Etimolojiler (1)”, Türk Dilleri Araştırmaları, Cilt 12, ss. 189-198.
ÖZKAN, Selim Hilmi (2012), XVI. Yüzyıl Kayıtlarına Göre Alâiye (Alanya) Sancağında Yer Adları Üzerine Bir İnceleme, The Journal of Academic Social Science Studies, (5/3), ss. 169-182.
SAKAOĞLU, Saim (2001), Türk Ad Bilimi I Giriş, Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara.
STEINGASS, F. (1892), A Comprehensive Persian-English Dictionary, Çağrı yayınları (Yeni Baskı: 2005), İstanbul.
TEKİN, Rahmi (2000), Ahlat Tarihi, Osmanlı Araştırmaları Vakfı (OSAV) yayınları, İstanbul.
TEKİN, Talat (1995), Türk Dillerinde Birincil Uzun Ünlüler, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi-13, Ankara.
TUNÇEL, Harun (2000), “Türkiye’de İsmi Değiştirilen Köyler”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 10, S:2, ss. 23-34.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com