You are here

YENİ BELGELER VE ÇALIŞMALAR IŞIĞINDA DENİZLİ VAK'ASI

THE DENİZLİ EVENT IN THE LIGHT OF NEW DOCUMENTS AND STUDIES

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Turkish National forces (Kuvâ-y ı Milliye) decided to deport the non muslims living in Denizli to inland areas in Anatolia as a precautionary measure because they were in cooperation with Greek forces, who were advancing towards Denizli. Greek forces had already occupied İzmir pursuant to article 7 of Mondros Ceasefire Agreement which was signed following the defeat of the central powers, which included the otoman State, in World War 1. Therefore, several efes (member of militia forces) were dispatched to Denizli for this purpose. However, some of the efes were killed by the agitated locals because efes had been treating them inhumanely. As a result, Demirci Mehmet Efe, a famous militia leader, made a raid on the town and brutally killed 68 people (many of whom were believed to be innocent) from among the muslims. This study seeks to bring to light the causes and effects of this tragic event (Denizli Event) in the light of the new archive documents.
Abstract (Original Language): 
1. Dünya Savaşı nda Osmanlı Devleti nin taraf olduğu İttifak Devletleri nin mağlup olması neticesinde imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 7. Maddesine istinaden İzmir'i işgal ederek Denizli'ye doğru ilerleyen Yunan kuvvetleriyle işbirliğine girmeleri nedeniyle Denizli'deki gayrimüslimler Kuvâ-yı Milliye tarafından tedbir amaçlı olarak Anadolu içlerine tehcir edilmek istenmiştir. Bu tehcir için görevlendirilen efelerin taşkın davranışları neticesinde halkın galeyana gelmesiyle bir-kaç tanesi öldürülmüştür. Bunun üzerine Denizli'yi basan Demirci Mehmet Efe, çoğu masum, halktan 68 kişiyi hunharca katletmiştir. Bu çalışmanın amacı, tarihe Denizli Vak'ası olarak geçen bu üzücü olayın yaşanmasına sebep olan etkenleri ve sonuçlarını, yeni tasnif edilen arşiv belgeleri ışığında ortaya koymaktır.
157
181

REFERENCES

References: 

Arşiv Belgeleri
Genelkurmay ATASE Arşivi İstiklal Harbi Koleksiyonu, K.579, G.44, B.44-1.
Genelkurmay ATASE Arşivi İstiklal Harbi Koleksiyonu, K.833, G.32, B.32-2.
Genelkurmay ATASE Arşivi İstiklal Harbi Koleksiyonu, K.835, G.96,
B.96-1.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, DH.KMS. 52-5/80. 8 Z 1338/23 Ağustos 1920. Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Y..EE..KP.. 6/593. 1314 C 17/23 Kasım 1896. Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Arşivi, K:1, G: 6, B: 6001. Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Arşivi, K: 330, G: 52, B: 52001. Gazeteler
Âhenk Gazetesi, Aded, 7106, 19 Ramazan 1337/18 Haziran 1919, s. 2.
Demokrat İzmir Gazetesi, "Oğlu nun, Kardeşinin, Yaşayan Zeybeklerin Anlattıklarına Göre Demirci Efe, Cepkenliler", Naci Sadullah Danış, 10 Ocak 1971, Tefrika No: 72, s. 4.
Demokrat İzmir Gazetesi,
11
Ocak
1971,
Tefrika
No:
73,
s.
4.
Demokrat İzmir Gazetesi,
12
Ocak
1971,
Tefrika
No:
74,
s.
4.
Demokrat İzmir Gazetesi,
13
Ocak
1971,
Tefrika
No:
75,
s.
4
Demokrat İzmir Gazetesi,
14
Ocak
1971,
Tefrika
No:
76,
s.
4.
Demokrat İzmir Gazetesi,
15
Ocak
1971,
Tefrika
No:
77,
s.
4.
Demokrat İzmir Gazetesi,
16
Ocak
1971,
Tefrika
No:
78,
s.
4.
Demokrat İzmir Gazetesi,
17
Ocak
1971,
Tefrika
No:
79,
s.
4
Demokrat İzmir Gazetesi,
18
Ocak
1971,
Tefrika
No:
80,
s.
4.
Demokrat İzmir Gazetesi,
19
Ocak
1971,
Tefrika
No:
81,
s.
4;
Yeni Sabah Gazetesi, "Beni Nasıl Kestiler?", Zeynel Besim Sun, 19 İlkteşrin (Ekim) 1939, Tefrika No:1, s. 5.
[179]
Bilal YILDIZ
Yeni Sabah Gazetesi, 21 İlkteşrin (Ekim) 1939, Tefrika No: 3, s. 5. Yeni Sabah Gazetesi, 26 İlkteşrin (Ekim) 1939, Tefrika No: 8, s. 5.
Kitaplar
AKER, M. Şefik, 57 nci Tümen ve Aydın Millî Mücadelesi (1918-1920), Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 2006.
APAK, Rahmi, İstiklâl Savaşında Garp Cephesi Nasıl Kuruldu, AKDTYK Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1990.
BAYAR, Celâl, Ben de Yazdım Millî Mücadeleye Giriş VIII, Sabah
Kitapları, İstanbul, 1997.
KODAL, Tahir, Atatürk Döneminde Denizli (1923-1938), Denizli Ticaret Odası Kültür Yayınları, Matsa Basımevi, Ankara, 2007.
KÖSTÜKLÜ, Nuri, Millî Mücâdele'de Denizli, Isparta ve Burdur Sancakları, AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi, Semih Ofset,
Ankara, 1999.
MÜFTÜLER, Lütfü, Milli Mücadelede (Aydın Cephesinin Kurucusu) Denizli Heyeti Milliyesi, Türk Dili Basımevi, Balıkesir, 1947.
MÜFTÜLER, M. Halûk, Milli Mücadele'de Dedem Denizli Müftüsü Ahmet Hulûsi Efendi (1861-1931), Ankara, 1995.
SORGUN, Taylan, İmparatorluk, İttihat ve Terakki, Cumhuriyet "1902-1938 Üç Devrin Galerisi" İmparatorluktan Cumhuriyete (Fahrettin Altay Paşa Anlatıyor), Kamer Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 1998.
SÜREYYA, Sındırgılı (S. Örge Evren), Denizli Vak'ası ve Demirci Mehmet Efe, Sel Yayınları, Hisar Matbaası, İstanbul, 1955.
ŞEMSİOĞLU, Haluk (Haz.), 20. Yüzyıl Başlarında Denizli, HM
Matbaacılık, Denizli, 2004.
TIKIROĞLU, Ziya, Belleklerden Gerçeklere... Denizli, m.a.y., Denizli,
2005.
TOKAT, Emin Aslan, Milli Mücadelede Sarayköy Hatıralarım, Yay., Esat
Özberk, İstanbul, 1995.
TOKER, Tarhan, Kuvayı Milliye ve Milli Mücadelede Denizli, m.a.y.,
Denizli, 1983.
TÜTENK, Ahmet Akif, Millî Mücadelede Denizli, Ahenk Matbaası, İzmir, 1949.
[

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com