Journal Name:
- Cihannüma: Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi
Author Name | University of Author |
---|---|
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Minorsky, Safevi yönetim kılavuz kitabı olan Tezkiretü’l-Mülûk hakkında kaleme aldığı ve tarih sahasında bir klasik olan giriş yazısını ve yorumunu yayınladığından beri araştırmacılar, Şah İsmail tarafından kurulan devletin aşiret karakteri üzerinde mutabakata varmışlardır. Gerçekten de, Şah İsmail’in tahta çıkabilmiş olması ve bu suretle İran için iki yüzyıldan daha fazla süre devam edecek göreceli olarak istikrarlı bir dönemin başlaması Türkmen boylarının, yani Kızılbaşların askeri gücü sayesinde gerçekleşmiştir. İran; Osmanlı İmparatorluğu’nun ve Özbeklerin tekrarlanan ve birbirini takip eden saldırılarına direnme kabiliyetini de Kızılbaşların bu askeri kuvvetine borçluydu.
Kızılbaşların Şahlara karşı duydukları sadakatlarının azalması ile birlikte onların başlangıçta dini fanatizm tarafından mobilize edilen bu askeri güçleri Safevi yöneticileri için iki tarafı keskin bir kılıç halini aldı. Kızılbaş emirler Safevi İmparatorluğu’nun sınırlarının savunulmasında vazgeçilmez bir konuma sahip olmalarına rağmen, kontrol edilemeyen zorbalıkları ve yol açtıkları kargaşalıklar yüzünden yöneticiler için temel endişe kaynağı olmaktan hiç çıkmadılar. Kızılbaş askeri gücünün nasıl kontrol altına alınacağı meselesi 16. yüzyıl boyunca Safevi şahlarının öncelikli güvenlik problemi oldu. Safevi hanedanına yaşam için ikinci bir şans sunan büyük hükümdar Şah Abbas (1587-1629) buna bir çözüm buldu.
FULL TEXT (PDF):
- 1