You are here

Home » Content

II. MEŞRUTİYETTEN CUMHURİYET'E TÜRKİYE'DE OTORİTER YÖNETİM GELENEĞİNİN SOSYO-EKONOMİK KÖKLERİ: ittihatçılığın Sosyo-Ekonomik Temelleri Üstüne Bir Çözümleme Denemesi

TRADITION OF AUTHORITARIANISM FROM SECOND CONSTITUTIONAL MONARCHY TO THE REPUBLIC IN TURKEY An Analysis Essay On The Socio-Economical Fundamentals Of Unionism

Journal Name:

  • Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

Publication Year:

  • 2013

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Comittee of Union and Progress, then Party, had exhibited a form of authoritarian government between 1908-1918 when it was on power, and in the following years including the War of Independence and the early the Republican period, it sustained this position based upon the wills of army command centre which also led to the Party. This situation has been explained till today in accordance with conservative and modernist comments of classical historiography as a consequence of the demands of the rulers, primarily Enver Pascha, or with the effect of Enlightenment and nationalization notion originated from the Westernism of Young Turks tradition or with the solution seeking struggles of enlightened-soldier leaders against the collapse of the Ottoman Empire. This traditional and still-dominant explanation forms offer an approach that ignores the determinative influence of socio-economical conditions as structural foundations on politics by limiting the creative factor of the historical events with intimateness. In this study, we will discuss the socio-economic factors led to the evolution of government from a constitutional monarchy, whose effects reached to the Republic after having been concreted with 1908 Revolution, to a militarist dictatorship.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Îttihat ve Terakki Cemiyeti, sonradan Fırkası, iktidarda bulunduğu 1908-1918 yılları arasında ve daha sonra aynı kadrolarla, Bağımsızlık Savaşı'nı izleyerek Cumhuriyet dönemini de kapsayacak biçimde, aynı zamanda yöneticileri olan ordu komutasının iradesine dayalı bir otoriter yönetim sergilemiştir. Bu durum, klasik tarihçiliğimizin muhafazakâr ve modernleşmeci yorumları doğrultusunda, başta Enver Paşa olmak üzere yöneticilerin iktidar istemleriyle veya Jön-Türk geleneğinin batıcılığından kaynaklanan aydınlatma ve uluslaştırma düşüncesinin etkisiyle ve bu bağlamda aydın-asker önderlerin, Osmanlı Devleti'nin çöküşüne karşı çare arayışları ile açıklanagelmiştir. Bu geleneksel açıklayış biçimleri, tarihsel olayın yaratıcı etkenini kişi ve kişisel irade ile sınırlayarak, sosyo-ekonomik koşulların bir üstyapı kurumu olarak siyaset üstündeki belirleyici etkisini göz ardı eden bir yaklaşım sunmaktadır. Bu çalışma, 1908 İhtilâli ile somutlaşan Meşrutiyet idealinin Cumhuriyet'e uzanan etki süreci içinde diktatörlüğe evriminin sosyo-ekonomik nedenlerini tartışmak amacıyla hazırlanmıştır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-ii-mesrutiyetten-cumhuriyete-turkiyede-otoriter-yonetim-geleneginin-sosyo-ekonomik-kokleri-ittihatciligin-sosyo-ekonomik-temelleri-ustune-bir-cozumleme-denemesi.pdf
  • 2
244
258
  • Turkish

JEL Codes:

REFERENCES

References: 

AHMAD,
Faro
z (1985) Îttihatçılıktan Kemalizm'e, Çev. Fatmagül Berktay, Kaynak Yay., İstanbul.
, (1995)
Îttihat ve Terakki, Çev. Nuran Yavuz, Kaynak Yay. İstanbul.
, (2006)
Bir Kimlik Peşinde Türkiye, Çev. Sedat Cem Karadeli, İstanbul
Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
ALKAN, Necmettin (2012) Selanik'in Yükselişi, Timaş Yay., İstanbul.
AKŞİN, Sina (1987) Jön Türkler ve Îttihat Terakki, Remzi Kitabevi, İstanbul.
AKTAR, Ayhan (2006) Türk Milliyetçiliği, Gayrimüslimler ve Ekonomik Dönüşüm, İletişim Yay., İstanbul.
Niğde Üniversitesi ÎÎBFDergisi, 2013, Cilt: 6, Sayı: 2, s.244-258 256
ANASTASSİADOU, Meropi (2001) Tanzimat Çağında Bir Osmanlı Şehri-Selanik, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
ARI, Kemal (1995) Büyük Mübadele, Türkiye'ye Zorunlu Göç, Tarih Vakfı Yurt Yay.,
ASLAN, Taner (2008a) "İkinci Meşrutiyet Düşüncesinin Cumhuriyet'e Tesirleri", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 21, ss. 345-377.
,
(2008b) "İttihâd-ı Osmanî'den Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne"
Bilig, Sayı 47, ss.79-120.
AYDEMİR, Şevket Süreyya (1972) Makedonya'dan Orta Asya'ya Enver Paşa, I. Cilt, 2. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
AYDEMİR, Şevket Süreyya (1976) Makedonya'dan Orta Asya'ya Enver Paşa, II. Cilt, 2. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
AYDEMİR, Şevket Süreyya (1979) Tek Adam, I. Cilt, 7. Baskı, Remzi Kitabevi,
İstanbul.
, (1980)
Îkinci Adam, I. Cilt, 5. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
BAER, Marc David (2011) Selânikli Dönmeler, Çev. Sevinç Kayır, İstanbul:Doğan
Kitap.
BALİ, Rifat N. (2005) "31 Mart Vakası ve Hareket Ordusu'ndaki Yahudi Taburu", Musa'nın Evlatları Cumhuriyetin Yurttaşları, İletişim Yay., İstanbul. içinde, ss.53-81 BARAN, Hitay (2003) Îzmir Ticaret Tarihi, İzmir Ticaret Odası Yay., İzmir.
BORATAV, Korkut (2006) Türkiye Îktisat Tarihi, 10.Baskı, İmge Yay., Ankara.
BOZTEMUR, Recep (1998) "Osmanlı İmparatorluğu'nda Devlet-Toplum İlişkileri: Araştırma Yöntemlerinde ve Kuramsal Yaklaşımlarda Tek Yanlılık", Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı:9, ss.79-110.
ÇAVDAR, Tevfik (1991) Îttihat Ve Terakki, İletişim Yay., İstanbul.
, (1995)
Talât Paşa, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
, (2008)
Türkiye'nin Demokrasi Tarihi 1839-1950, 3. Baskı, İmge Kitabevi,
Ankara.
ÇELEBİ, Mevlüt (1998) "Jön Türkler ve İtalyan Masonluğu", Tarih ve Toplum, Sayı:177, ss.60-62.
ÇETİN, Nurten (2010) "1914 Osmanlı-Yunan Nüfus Mübadelesi Girişimi", Selçuk
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24/2010, ss.150-172.
DANACIOĞLU, E. (1994) "Selanik Yahudileri ve Dönmeler Hakkında", Toplumsal
Tarih, Nisan, C. 1, S. 4, ss.26-28.
DEMİR, Fevzi (2007) Osmanlı Devleti'nde II. Meşrutiyet Dönemi Meclis-i Mebusan Seçimleri, İmge Kitabevi, Ankara.
DİVİTÇİOĞLU, Sencer (1981) Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu, Sermet Matbaası, Vize.
DÜNDAR, F. (2001) Îttihat ve Terakki'nin Müslümanları Îskân Politikası 1913-1918, İletişim Yay., İstanbul.
EMİROĞLU, Kudret (1999) Anadolu'da Devrim Günleri, II. Meşrutiyet'in Îlanı, İmge Kitabevi, Ankara.
ENGİN, Vahdettin, UÇAR, Ahmet, DOĞAN, Osman (2012) Osmanlı'da Ulaşım, Kara-Deniz-Demiryolu, Çamlıca Basın Yay.
ERDAL, İbrahim (2012) Mübadele, Uluslaşma Sürecinde Türkiye ve Yunanistan, 2. Baskı, IQ Kültür Sanat Yay., İstanbul.
A.Vedat KOÇAL
257
FAROQHI, Suraiya (2003) Osmanlı Dünyasında Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak, Çev. Kolektif, Yapı Kredi Yay., İstanbul.
GALİP, S. (2004) Bütün Yönleriyle Dönmeler ve Dönmelik, İstanbul:Geçit.
GÜMÜŞSOY, Emine (2008) "II. Meşrutiyet'i Hazırlayan Bir Merkez: Ohri",
Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:18, ss. 53¬70.
GÖÇEK, Fatma Müge (1999) Burjuvazinin Yükselişi, Împaratorluğun Çöküşü, Osmanlı Batılılaşması ve Toplumsal Değişme, İstanbul, Ayraç Yay.
HÜLÜR, Himmet, AKÇA, Gürsoy (2005) "İmparatorluktan Cumhuriyete Toplum ve Ekonominin Dönüşümü ve Merkezileşmenin Dinamikleri," Türkiyat Araştırmaları Dergisi, s. 17, Bahar, ss. 311-339.
KANSU Aykut (2006) 1908 Devrimi, 4. Baskı, İletişim Yay., İstanbul.
KARS, Hasan Zafer (1997) 1908 Devriminin Halk Dinamiği, Kaynak Yay., İstanbul.
KEYDER, Çağlar (2010) Türkiye'de Devlet ve Sınıflar, İletişim Yay., İstanbul.
KEYDER, Ç., ÖZVEREN, Y.E., QUATAERT, D. (1994) "Osmanlı İmparatorluğu'nda Liman Kentleri: Bazı Kuramsal ve Tarihsel Perspektifler", içinde, [Doğu Akdeniz'de Liman Kentleri 1800-1914, Ed: Çağlar Keyder vd., Îstanbul:Tarih Vakfı] içinde,
ss. 121-157.
KOÇAL, Ahmet Vedat (2012) "Bir Hegemonya Aracı Olarak Sekülerleş(tir)me: Tarihsel Bir Perspektiften Türkiye'de Laikliğin Politik Ekonomisi", Akademik Încelemeler, Cilt:7, Sayı:2, ss.107-140.
KOLOĞLU, Orhan (1991) Îttihatçılar ve Masonlar, Gür Yay., İstanbul.
, (2011)
Îslâm Aleminde Masonluk, Kırmızı Kedi Yay., İstanbul.
KONGAR, Emre (2006) Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, Remzi Kitabevi. İstanbul.
KÜÇÜK, A. (2005) Dönmeler ve Dönmelik Tarihi, Aziz Andaç Yay. Ankara.
MARDİN Şerif (2006) Türkiye'de Toplum ve Siyaset, İletişim Yay., İstanbul.
McGOWAN,
B
. (2006) "Ayanlar Çağı 1699-1812", [Osmanlı Împaratorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, 1600-1914, (Ed. Halil İnalcık, Donald Quataert, Çev. Kolektif, 2. Baskı, İstanbul:Eren Yay.] içinde, ss.759-867.
MISIR, M. Bayram (2002) "Meşrutiyetten Cumhuriyete: Kapitalizme Prusya Tipi Geçiş", Praksis, Sayı 5, ss.217-255.
ÖZERKMEN, Necmettin (2003) "Geçmişten Günümüze Türkiye'de Anayasa ve Yasalarda Sendikal Hakların Düzenlenmesi ve Getirilen Kısıtlamalar", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, Sayı 43, ss.239-257.
ÖZGÜVEN, Ali (2002) "Türkiye İktisat Kongresi (17 Şubat -4 Mart 1923)", Journal of Istanbul Kultur University, 2002/2, ss.109-124.
PALAO J., WIRTH O., HUTIN S., YAZICI A., LEDRE C., (2005) Tarihte ve
Günümüzde Masonluk, Örgün Yay.
PAMUK, Şevket (1984) Osmanlı Ekonomisi ve Dünya Kapitalizmi, (1820-1913), Yurt Yay., Ankara.
, (2005)
Osmanlı-Türkiye Îktisadi Tarihi, İletişim Yay., İstanbul.
PARLA, Taha (1989) Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye'de Korporatizm, İletişim Yay. İstanbul.
RAMSAUR, Ernest E. (1982) Jön Türkler ve 1908 Îhtilali, Sander Yay., İstanbul.
Niğde Üniversitesi ÎÎBF Dergisi, 2013, Cilt: 6, Sayı: 2, s.244-258 258 REYHAN, Cenk (2008) "Jön Türk Hareketi Üzerine Kavramsal Bir Çerçeve",
Akademik Bakış, Cilt 1, Sayı 2, ss.121-38.
SAĞLAM, Serdar (2004) "Ziya Gökalp'te Solidarizm ve Millî İktisat", Türkiyat
Araştırmaları, Sayı 1, ss. 67 - 84. Hacettepe Üniversitesi Yay., Ankara.
SAYAR, Ahmet Güner (2000) Osmanlı Îktisat Düşüncesinin Çağdaşlaşması, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
SEVİL, Muharrem (1999) Türkiye'de Modernleşme ve Modernleştiriciler, İstanbul:Vadi Yay.
SHILS, Edward (2002), "Merkez ve Çevre" Çev. Yusuf Ziya Çelikkaya, Türkiye Günlüğü, Sayı:70, ss.86-96.
SOYSAL, İlhami (2004) Türkiye'de Masonlar ve Masonluk, İlhami Soysal, Derin Yay., İstanbul.
ŞENER, Abdüllatif "İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin İktisadi ve Mali Politikaları (1908-1918)", Hacettepe Üniversitesi Îktisadi ve Îdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı:1, 1990, ss. 203-232.
TEKELİ (2008) "Osmanlı İmparatorluğu'na Mekân Organizasyonunun Evrimi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin Bölgesel Politikalarının Kökenleri", [Türkiye'de Bölgesel Eşitsizlik ve Bölge Planlama Yazıları, İlhan Tekeli, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yay.] içinde, ss.30-65.
TEKELİ, İlhan, İLKİN, Selim (2004) "İttihat ve Terakki Hareketinin Oluşumunda
Selânik'in Toplumsal Yapısının Belirleyiciliği", içinde, Cumhuriyetin Harcı: Modernitenin Altyapısı Oluşurken, (ss.1-67) İstanbul:İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.
TOK, Nafiz (2003) Kültür, Kimlik ve Siyaset, Ayrıntı Yay. İstanbul.
TOPRAK, Zafer (1982) Türkiye'de Milli Îktisat, Yurt Yay., Ankara.
TUNAYA, Tarık Zafer (1952) Türkiye'de Siyasi Partiler 1859-1952, Doğan Kardeş Basımevi, İstanbul.
, (1984)
Türkiye'de Siyasal Partiler, Cilt I, Meşrutiyet Dönemi, Hürriyet
Vakfı Yay.,, İstanbul.
, (1998)
Hürriyet'inÎlanı, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul.
, (2000)
Türkiye'de Siyasal Partiler, C.3, İttihat ve Terakki, Bir Çağın, Bir
Kuşağın, Bir Partinin Tarihi, 2. Baskı, İletişim Yay. İstanbul.
ÜYEPEZARCI, Erol (1998) "Selânik ve Kısa Süren Saltanatı-I-II", Tarih ve Toplum,
Cilt:30, Sayı:177, ss. 23-32 Sayı:178, ss.26-35.
VEINSTEIN, Gilles (1999) Selanik 1850-1918, Çev. Cüneyt Akalın, İletişim Yay.,
İstanbul.
YILDIRIM, İsmail (2001) "Ondokuzuncu Yüzyıl Osmanlı Ekonomisi Üzerine Bir Değerlendirme, 1838-1918", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 11 Sayı: 2, ss.313-
326.
YİĞİT, Mehmet (2006) "Ziya Gökalp'te İktidarın Meşruiyet Kaynağı", Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
ZÜRCHER Erik Jan (2003) Milli Mücadelede Îttihatçılık, İletişim Yay. İstanbul.
, (2009)
Savaş, Devrim ve Uluslaşma, Türkiye Tarihinde Geçiş Dönemi,
1908-1928,
Bilgi Üniversitesi Yay. İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com