You are here

Home » Content

VÂCİDİYE MEDRESESİ

VÂCİDİYE MADRASAH

Journal Name:

  • bilimname

Publication Year:

  • 2016

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Vâcidiye Madrasah was built by Mübârizüddin Umur b. Savcı who is one of Germiyanids’s chieftain on 714 (1314-1315) in the period of Yakub Bey who is one of the Germiyanids lords. The Madrasah was reputated as Vâcidiye Madrasah after Abdülvâcid b. Mehmed’s (Molla Vâcid) assignment the district, his long timed lactures and being buried there when he died. Exiting of open roof and the same in side rooms, existing of roumores about a place in which observatory tools can be used and existing of prooves about Kutahya’s astronomical interests was traditional and Abdülvâcid’s study on the issue, were commented that the place was possibly used as meteorological observatory as well. The Madrasah which not all of it’s instructors could be identified especially because of its low rank, was restored in different times and after last restoration on 1999 it has been transformed into museum. In this work, Vâcidiye Madrasah is extensively taken in hand as a whole beside its basic speciality, the matter of its being a meteorological observatory and its instructors in light of some archive documents that was used first time.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Vâcidiye Medresesi, Germiyanoğulları dönemi hükümdarlarından I. Yakub Bey devrinde Germiyan emirlerinden Mübârizüddin Umur b. Savcı tarafından 714 (1314-1315) tarihinde yaptırılmıştır. Medrese, Abdülvâcid b. Mehmed (Molla Vâcid) adlı müderrisin buraya tayin edilip burada uzun süre ders okutması ve vefatından sonra buraya defnedilmesinden dolayı ondan sonra Vâcidiye Medresesi adıyla şöhret bulmuştur. Medresenin ortası açık bir kubbeye sahip olması ve yan odalarda da aynı durumun tekrarlanması, medrese bünyesinde rasat aletlerinin kullanılacağı bir yerin varlığından söz edilmesi, Kütahya’da astronomiye ilginin eski bir gelenek olduğuna işaret eden kanıtlar ve yapıya adını veren Abdülvâcid’in alanda eser vermiş olması gibi hususlar buranın rasathane olarak da kullanılmış olabileceği şeklinde yorumlanmıştır. Özellikle pâye itibariyle düşük bir seviyeye sâhip olması dolayısıyla müderrislerinin tamamı tespit edilemeyen medrese, muhtelif zamanlarda onarımlar geçirmiş ve son olarak 1999’daki onarımın ardından Arkeoloji Müzesi’ne dönüştürülmüştür. Bu çalışmada Vâcidiye medresesi, ilk defa kullanılan bazı arşiv belgeleri ışığında, temel özelliklerinin yanı sıra mimari yapısı, rasathane olması meselesi ve müderrisleri açısından bir bütün olarak ve kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-vacidiye-medresesi.pdf
  • 1
435
460
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ABDÜLVÂCİD B. Mehmed, el-İhtiyârât fi Şerhi’n-Nükâye, Süleymaniye Kütüphanesi, Fatih Bölümü, nr. 2007 ve 2008; İsmihan Sultan Bölümü, nr. 214.
ABDÜLVÂCİD B. Mehmed, Hâşiye ‘ale’t-Telvîh, Süleymaniye Kütüphanesi, Lala İsmail Bölümü, nr. 72.
ABDÜLVÂCİD B. Mehmed, Kitâbu Şerh-i Çağmînî (Şerh-i Mülahhas-ı Çağmînî), Vahîd Paşa Kütüphanesi, nr. 768.
ALTUN, Ara, “Kütahya’nın Türk Devri Mimarisi”, Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılına Armağan: Kütahya, İstanbul 1981-1982, s. 171-700.
ASLANAPA, Oktay, bkz. Diez, Ernst.
ATÂÎ, Nev’îzâde (Nev’îzâde Atâullah Efendi), eş-Şekâiku’n-Nu‘mâniye ve Zeyilleri: Hadâiku’l-hakâik fî tekmileti’ş-Şekâik (nşr. Abdülkadir Özcan), II, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1989.
AYDÜZ, Salim, “Muvakkithâne”, DİA, XXXI, 413-415.
BALTACI, Cahit, XV-XVI. Asırlarda Osmanlı Medreseleri, I-II, İstanbul 2005.
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ (BOA), Ali Emiri Tasnifi, I. Mahmud (A.E. I. Mahmud), nr. 20382.
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ (BOA), Cevdet Maarif (C. MF), nr. 88/4383.
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ (BOA), Dâhiliye Nezareti Mektubi Kalemi (DH. MKT), nr. 1644/11.
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ (BOA), Evkâf-ı Haremeyn Muhasebeciliği Defterleri (Ev.Hmh.d.), nr. 1419 (tarih: 1117-1119 [1705-1708]), 1879 (tarih: 1125-1128 [1713-1716]), 2892 (tarih: 1137-1139 [1724-1727])
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ (BOA), İbnü’l-Emin Tasnifi, Tevcihat (İE. TCT), nr. 1571.
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ (BOA), Şura-yı Devlet (ŞD), nr. 93/19.
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ (BOA), Şûrâ-yı Devlet (ŞD)., nr. 285/31 (23 L. 1297); nr. 2900/34 (24 N. 1301).
Mehdin ÇİFTÇİ
|458|
bilimname
düşünce platformu
XXX, 2016/1
BOZKURT, Nurgül, “Maârif Salnâmelerine Göre Kütahya Sancağı’nda Eğitim-Öğretim (h.1311-1321/m. 1898-1904)”, History Studies: International Journal of History, vol. 2/3 (2010), s. 61-84.
ÇİFTÇİOĞLU, İsmail, “Germiyanoğulları Dönemi Kütahya Medreseleri”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sy. 15 (Ağustos 2006), s. 161-180.
ÇOBANOĞLU, Ahmet Vefa, “Türk (Kültür ve Medeniyet/Mimari)”, DİA, XLI, 525-531.
DADAŞ, Cevdet v.dğr., Osmanlı Arşiv Belgelerinde Kütahya Vakıfları, II/3, Kütahya: Kütahya Belediyesi Kültür Yayınları, 2001.
DIEZ, Ernst-Oktay Aslanapa, Türk Sanatı, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1955.
el-HASSÂF, Ebû Bekr Ahmed b. Ömer (Amr) b. Müheyr el-Hassâf eş-Şeybânî, Edebü'l-Kâdî, Vahîd Paşa Kütüphanesi, nr. 1856.
ERÜNSAL, İsmail E., “Vahîd Paşa Kütüphanesi”, DİA, XLII, 437-438.
EVLİYA ÇELEBİ, Evliya Çelebi Seyahatnâmesi, IX, İstanbul: Devlet Matbaası, 1935.
EYİCE, Semavi, “Caca Bey Medresesi”, DİA, VI, 539-541.
EYMEN Fuâd es-Seyyid, “Nehrevâlî”, DİA, XXXII, 547-548.
GÜNER, Hamza, Kütahya Camileri, y.y., 1964.
HALİL Edhem, “Âl-i Germiyan Kitâbeleri”, Târîh-i Osmanî Encümeni Mecmuası (TOEM) (Türk Tarih Encümeni Mecmuası [TTEM]), I-II/2 (İstanbul, 1326 [1910]), s. 112-128.
İHTİFALCİ Mehmed Ziya, Bursa’dan Konya’ya Seyahat ve Konya Seyahati Hatıratından (haz. Ahmet Çaycı-Bayram Ürekli), Konya: Selçuklu Belediyesi Kültür Yayınları, 2010.
İPŞİRLİ, Mehmet, “Anadolu (İdarî, Ekonomik ve Kültürel Hayat/Eğitim ve Öğretim)”, DİA, III, 128-130.
İSTANBUL MÜFTÜLÜĞÜ MEŞİHAT ARŞİVİ, Taşra Medrese Defteri, nr. 2309 (tarih: 1330/1911-12).
KALFAZADE, Selda, “Vâcidiye Medresesi”, DİA, XLII, 409-410.
Vâcidiye Medresesi
|459|
bilimname
düşünce platformu
XXX, 2016/1
KALYON, M. Mustafa, Kütahya’da Selçuklu-Germiyan ve Osmanlı Eserleri, Kütahya: Kütahya Belediyesi Kültür Yayınları, 2000.
KARAKAYA, Ebru, “Kütahya (Mimari)”, DİA, XXVI, 584-587.
KUŞ, Fatma, “Ulucami [Kütahya Ulucamii]”, DİA, XLII, 107-108.
KÜTAHYA ANSİKLOPEDİSİ, ed. İsmail Turan, Kütahya: Kütahya Belediyesi Kültür Yayınları, 1999, I, s. 18.
MECDÎ, Mehmed , eş-Şekâiku’n-Nu‘mâniyye ve Zeyilleri: Hadâikü’ş-Şekâik (nşr. Abdülkadir Özcan), I, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1989.
MİLLİ KÜTÜPHANE BAŞKANLIĞI, Şeriyye Sicilleri (Kütahya), nr. 02771.00010.
MÜLÂYİM, Selçuk, “Anadolu Beylikleri (Sanat)”, DİA, III, 141-143.
MÜSTAKİMZÂDE Süleyman Sa’deddin Efendi, Tuhfe-i Hattâtîn (nşr. İbnülemin Mahmud Kemal), Ankara: Türk Tarih Encümeni, 1928.
ORMAN, İsmail, “Medrese (Mimari)”, DİA, XXVIII, 338-340.
ÖKTEN, Sadettin, “Çağmînî”, DİA, VIII, 182-183.
ÖZEN, Şükrü, “Sadrüşşerîa”, DİA, XXXV, 427-431.
SAKIB DEDE, Sefîne-i Nefîse-i Mevleviyân (tashih: Mehmed Arif Paşa), I-III (1 c.'te 3 c.), Kahire: Mektebetu Vehbe, 1283/1866.
SALNÂME-İ NEZÂRET-İ MAÂRİF-İ UMÛMİYYE, Dârülhilâfeti’l-Aliyye, 1318 (1900); 1319 (1901); 1321 (1903).
SAYILI, Aydın, “Vacidiye Medresesi, Kütahya’da Bir Ortaçağ Türk Rasathanesi”, TTK Belleten, XII/47 (1948), s. 655-666.
SAYILI, Aydın, The Observatory in Islam, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988.
SÖZEN, Metin, Anadolu Medreseleri: Selçuklular ve Beylikler Devri, II, İstanbul 1972.
ŞAHİN, Faruk, “Kütahya’da Çinili Eserler”, Atatürk’ün Doğumu’nun 100. Yılına Armağan: Kütahya, İstanbul 1981-1982, s. 111-170.
ŞEMSEDDİN Sâmî, Kâmûsu’l-A‘lâm, IV, İstanbul 1306.
TÂRÎH-İ SİLSİLE-İ ULEMÂ (TSU), Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi Bölümü, nr. 2142.
Mehdin ÇİFTÇİ
|460|
bilimname
düşünce platformu
XXX, 2016/1
TUĞLACI, Pars, Osmanlı Şehirleri, İstanbul: Milliyet Yayınları, 1985.
UNAN, Fahri, “Anadolu Selçukluları ve Beylikler Döneminde Eğitim”, Anadolu Selçukluları ve Beylikler Dönemi Uygarlığı (haz. Ahmet Yaşar Ocak), I, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2006, s. 389-399.
UYSAL, A. Osman, Germiyanoğulları Beyliğinin Mimari Eserleri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, 2006.
UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Kütahya Şehri, İstanbul 1932.
VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARŞİVİ DEFTERLERİ (VGM.D.): nr. 03623.00184, 03655.00018, 03658.00071, 03658.00236.
VARLIK, Mustafa Çetin, “16. Yüzyılda Kütahya Şehri ve Eserleri”, Türklük Araştırmaları Dergisi, III (Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, İstanbul 1988), s. 189-270.
VARLIK, Mustafa Çetin, “Germiyanoğulları Beyliği”, Anadolu Selçukluları ve Beylikler Dönemi Uygarlığı, ed. Ahmet Yaşar Ocak, I, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2006, s. 153-157.
VARLIK, Mustafa Çetin, “Germiyanoğulları”, DİA, XIV, 33-35.
VARLIK, Mustafa Çetin, “Kütahya”, DİA, XXVI, 580-584.
VARLIK, Mustafa Çetin, “Yâkub Bey”, DİA, XLIII, 278-279.
VARLIK, Mustafa Çetin, Germiyanoğulları Tarihi (1300-1429), Ankara: Atatürk Üniversitesi Yayınları, 1974.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com