Sadrettin Gümüş, Seyyid Şerîf Cürcânî ve Arap Dilindeki Yeri, İstanbul: Fatih Yayınevi Matbaası, 1984, 211 s.

Arap dili sahasında birçok ilim adamı yetişmiş ve bu konuda önemli eserler telif etmişlerdir. Bu ilim adamlarının önde gelenlerinden birisi de Seyyid Şerîf Cürcânî’dir (v. 816/1413). Arap dili ve edebiyatının Orta Arapça döneminde yaşayan Cürcânî tefsir, hadis, fıkıh, kelâm, felsefe, mantık, tasavvuf, astronomi ve hendese gibi çeşitli alanlarda eserler verdiği gibi Arap dili ve edebiyatında da ölümsüz eserler telif ederek bu sahanın en önemli otoriteleri arasında yer almıştır. Sadrettin Gümüş, bu eserinde Cürcânî’nin hayatını anlatmış ve Arap dili ve edebiyatındaki yerini incelemiştir. Eser biyografi alanında yapılmış bir çalışma olup giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. “Giriş” bölümünde Arap dilinin menşei ve Arap filolojisine tesir eden âmiller anlatılır. Bu âmiller etkinlik derecesine göre: “Kur’ân-ı Kerim”, “Hadis-i Şerif” ve “Yabancıların Arap toplumuna karışması” şeklinde sıralanarak her biri hakkında bilgi verilir. Özet olarak şunlar ifade edilir: Kur’ân-ı Kerim, Arap dili ve edebiyatına yön veren en kuvvetli âmildir. İslam’ın zuhurundan sonra Arapların Kur’ân ve Hadis okuyup ezberlemeye yönelmeleri sebebiyle edebî, ilmî ve fikrî sahalarda dikkate değer değişimler meydana gelmiş ve bunun neticesinde Arap dilinin üslûp ve lafzında yeni gelişmeler ortaya çıkmıştır. Kur’ân-ı Kerim’in indiği şekilde tespiti, korunması ve anlaşılması için gereken faaliyetler Resulullah (s.a.v.) zamanında başlayıp Hulefa-i Raşidin döneminde de devam etmiş ve yazılı olmasa da ilk filolojik çalışmalara Hz. Ömer (r.a.) devrinde rastlanmıştır.