You are here

Home » Content

SEYYİD SIBĞATULLAH ARVÂSÎ HİZÂNÎ VE GAYDA TEKKESİ

SAYYİD SİBGHATULLAH ARWASİ HİZANİ AND TEKKA OF GAYDA

Journal Name:

  • İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi

Publication Year:

  • 2016

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Sayyid Sibghatullah Arwasi is of one the most influential sheikh during the expansion of Naqshband-Khalidi order in Turkey, especially in the East and Southeast part of the country. Arwasi was a predecessor of Sayyid Taha and he had been prominent caliphs of his sheikh, because of his commitment and divine love toward Sheikh Taha. Arwasi went to Hizan (Bitlis) with sheikh's suggestion. As a result of his irshad his authority as a sheikh has been recognized. When Arwasi establish Tekka of Gayda, his reputation reaches the highest level. The prominent Arwasi’s caliphs have been known as Sheikh Abdurrahman Tagi, Mawlana Khalid Orekî, and Abdurrahman Buhti (Meczub). When Arwasi passed away, even his sons Sheikh Jalaluddin with Sheikh Bahaeddin and others has been maintaining the tekka. But the actual successor of Arwasi was Sheikh Abdurrahman Tagi and afterward he founded the main tekka: Tekka of Norshen.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Seyyid Sıbgatullah Arvâsî, (v. 1870) Türkiye’de özellikle Doğu ve Güneydoğu bölgesinde Nakşbendî-Hâlidîliğin yerleşmesi ve yayılmasında en etkili kişilerden biridir. Hilafeti Seyyid Taha Nehrî’den (v. 1853) alan Arvâsî, şeyhine olan tam teslimiyeti ve muhabbeti ile en önemli halifelerinden olmuştur. Şeyhinin telkini üzere Hizan’a giden Arvâsî buradaki irşad faaliyetleri neticesinde bölgede tanınan bir şeyh olur ve gün geçtikçe müridleri çoğalır. Gayda Tekkesini kurmakla asıl şöhretine ulaşan Arvâsî’nin halifeleri, bölgenin büyük âlimlerinden oluşmaktadır. Arvâsî’nin önde gelen halifeleri Şeyh Abdurrahman Tâğî, (v. 1886) Mevlana Halid Orekî, (v. 1877-8) ve Şeyh Abdurrahman Buhtî (Meczub) olarak bilinmektedir. Ondan sonra tekkeyi çocukları Şeyh Bahaeddin (v. 1870) ile Şeyh Celaleddin (v. 1878) ve diğerleri devam ettirse de bu tekkenin devamını sağlayan ve asıl halefi olarak Norşin Tekkesi’nin kurucusu Şeyh Abdurrahman Tâğî kabul edilmektedir. Bu durum, vefatından sonra saliklerin Şeyh Abdurrahman Tâğî’ye yönelmesinden anlaşılmaktadır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-seyyid-sibgatullah-arvasi-hizani-gayda-tekkesi.pdf
  • 2
24
42
  • Turkish

REFERENCES

References: 

A. ARŞİV BELGELERİ
BOA, BEO, 390/29187, 17 L 1311/23 Nisan 1894.
BOA, BEO, 419/31392, 08 Z 1311/4 Haziran 1894.
BOA, İ.DH, 962/76124, 04 Z 1302/14 Eylül 1885.
Salnâme-i Vilayet-i Bitlis, Bitlis Vilayet Matbaası, 1308 h.
B. KAYNAK ESERLER VE ARAŞTIRMALAR
Ahmed Muhtar Paşa, Anadoluda Rus Muharebesi 1876-1877, Sadeleştiren: Enver Yaşarbaş, Petek Yayınları, C. I, İstanbul 1985.
Arvâs, Nimetullah, “Arvâs Medresesi ve Türkiye’de Entelektüel Çevre Üzerindeki Etkisi (Seyyid Abdülhakim Arvâsî Örneği)”, Uluslararası Medrese ve İlahiyat Kavşağında İslamî İlimler Sempozyumu, C. I, Bingöl, 2013, ss. 214-219.
____________, “Tasavvuf ve Bir Mutasavvıf olarak Seyyid Taha’nın Halifesi: Seyyid Sıbgatullah Arvâsî”, Uluslararası Seyyid Taha-i Hakkâri Sempozyumu-Hakkari, İstanbul, Hakkari Üniversitesi Yayınları, 2014.
Arvâsî, Muhammed Reşid, Hâzihi vureykatun min nebzeti menâkıbı’s-Seyyid Muhammed Salih Arvâsî, İstanbul, t.y.
Arvâsî, Seyyid Sıbgatullah, Minah, Der. Hâlid-i Orekî, Çev. Siraceddin Önlüer ve Hüseyin Okur, Semerkand Yayınları, İstanbul 2012.
Baz, İbrahim, “Osmanlı’dan Cumhuriyete Norşin Dergâhı ve Şeyh Abdurrahman-ı Tâğî”, Tasavvuf, S. 34, 2014.
____________, “Şeyh Hâlid-i Bağdadî’nin Halifelerinden Şeyh Hâlid-i Cezerî ve Basret Dergâhı”, Tasavvuf, S. 32, 2013.
Bingöl, Nevzat Bitlis İsyanı ve Şeyh Selim, Do Yayınları, İstanbul 2013.
Çakır, Mehmet Saki, “Seyyid Sıbgatullah Arvâsî’nin Dilinden Seyyid Tâhâ-i Nehrî”, Uluslararası Seyyid Taha-i Hakkâri Sempozyumu-Hakkari, Hakkari Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2014.
____________, “Nakşbendî-Hâlidîliğin Seyyid Taha Hakkarî Nehrî Kolu”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Ünv. Sos. Bil. Ens., 2016.
Çokreşî, Şeyh İbrahim, Kitâbu’l-işârât (el-Kelimâtu’l-kudsiyye li’s-Sâdât-i’n-Nakşbendiyye içerisinde), Haz. Ahmed Hilmi Kûğî, y.y., 1979.
Haznevî, Abdurrahim, et-Tarîkatu’n-Nakşbendiyye, Mektebetu Seyda, Diyarbakır 2015.
Haznevî, Alaeddin, Hazret ve Şah-ı Hazne: Hayat ve Menkıbeleri, Çev. Abdullah Demiray, Semerkand Yayınları, İstanbul 2012.
Hocazade, Ahmed Hilmi, Hadîkatü’l-evliyâ, Babıali Caddesi, 52 Numaralı Matbaası, İstanbul 1318 h.
Korkusuz, Şefik, Nehrî'den Hazne'ye Meşayih-i Nakşibendî, Pak Ajans Yayıncılık Ltd. Şti., İstanbul 2010.
İHYA ULUSLARARASI İSLAM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
CİLT: 2; SAYI:2 (2016)
39
Norşinî, Şeyh Muhammed Diyauddin, Risâletü Hazreti eş-Şeyh Muhammed Diyâuddin fî tercemeti âbâihi (el-Kelimatu’l-kudsiyye li’s-Sâdâti’n-Nakşbendiyye içerisinde), Haz. Ahmed Hilmi Kûğî, y.y. 1979.
Nursî, Said, Mesnevî-i Nuriye, Envar Neşriyat, İstanbul 1995.
Ohinî, Şeyh Âsım, Birketü'l-kelimât, Bitlis Ohin Medresesi Kütüphanesi.
Raffi, (Hagob Melik Hagobian), Jalaleddin, Taderaon Press, London 2006.
Samî, İsmetullah, “Doğu Medreselerinde Eğim-Öğretim: Çokreşî Örenği” Medrese Geleneği ve Modernleşme Sürecinde Medreseler, C. II, Muş, Ünv. Yayınları, Muş 2013.
Şîrâzî, Hâfız, Dîvân-ı Hâfız, İntişarat-ı Zuvvar, Tahran 1390 hş.
Tâğî, Şeyh Abdurrahman, Mektûbât, (Minah, İşârât ve diğer eserlerle ile birlikte), Der. Fudeyl b. Şeyh Mahmud ez-Zokaydî, 1373/1953, Süleymaniye Ktp., Özel Bölüm, nr. 650/1.
__________, Şeyh Abdurrahman Abdurrahman Mektûbât-ı Seyda-i Tahî, Çev, Ahmet Şahin, Semerkand Yayınları, İstanbul 2013.
Türk, Abdurrezak, Erzurum’un Kandilleri, İstanbul, Arı Sanat Yayınevi, 2014.
Zivingî, Ahmed b. Molla Muhammed Buhtî, el-İkdü'l-cevherî fî şerhi dîvâni'ş-Şeyh el-Cezerî, Haşemi Yayınevi, İstanbul 2012.
Zokaydî, Fudeyl b. Şeyh Mahmud (Derleyen), Mektûbât-ı Muteferrika (Minah, İşarat ve diğer eserlerle birlikte), 1373/1953, Süleymaniye Ktp., nr. 00650-001., vr. 365-378.
http://mufidyuksel.com/molla-mehmed-emin-efendinin-kabri.html (erişim tarihi 05.06.2016)

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com